Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2016 nr 5 (11), s. 45. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.
On: Popatrz tutaj: Fabio Bacchini z Uniwersytetu w Sassari wynalazł lustro czasowe (na razie tylko jako ideę filozoficzną, nie zostało jeszcze opatentowane ani nie opracowano technologii jego produkcji).
Ona: A jak działa?
On: Prosto. Fotony dotykają powierzchni lustra i ulegają spowolnieniu, aż się prawie zatrzymują. A potem, po chwili, uciekają z lustra i wracają do środowiska.
Ona: Zgodnie z prawami optyki?
On: Wydaje się, że tak. Na przykład kąt padania jest równy kątowi odbicia. Geometria jest ta sama, zmienia się tylko czas. Kiedy stajesz przed lustrem, musisz chwilę zaczekać, zanim się zobaczysz.
Ona: A przedtem oglądasz kogoś, kto przeglądał się przed tobą. Jakie to dziwne, aż czuję dreszcze, kiedy o tym pomyślę. Ale, wybacz, czy efekt nie jest taki, jakbyśmy mieli układ zamknięty z kamerą wideo, która działa z opóźnieniem? Filmujesz swój obraz i wyświetlasz go chwilę później.
On: Tylko z pewnego punktu widzenia. Lustro nie ma playbacku. Raz zobaczysz to, co miałaś zobaczyć, i koniec. Ale zwróć uwagę, jak nasze myśli nas zaskakują. Jeśli wiem, że chodzi o kamerę wideo, nie przenikają mnie dreszcze. Ale jeśli wiem, że istnieje lustro, które chwyta fotony i spowalnia je, zanim je odbije, podchodzę do niego z pewnym niepokojem. Jak gdyby mogło naprawdę uchwycić i zatrzymać jakąś cząstkę mnie…
Ona: A czy może spowalniać, ile się chce?
On: Muszę zajrzeć do opisu… Chyba tak. Czasu nie określono.
Ona: Pięknie byłoby mieć lustro, w którym przeglądał się Napoleon!
On: Chwileczkę. Właśnie przyszła paczka… „Ostrożnie. Przesyłka specjalna od Towarzystwa Wehikuł Czasu”. Wielokrotnie próbowaliśmy ich zniechęcić, ale w końcu jednak je zrobili. I co nam przysłali? „Z nadzieją, że sprawimy Państwu przyjemność, przesyłamy Lustro Bacchini, model 2015. Zostało ono przeniesione na krótko do roku 1800, a następnie sprowadzone z powrotem. Według obliczeń spowolnienia refrakcji fotonowej 15 maja 2013 roku o godzinie 13:20 będzie można zobaczyć odbicie Napoleona ocierającego sobie twarz, które uchwycili nasi wysłannicy”.
Ona: Ależ… to dzisiaj! I jest 13:15! Szybko, otwieraj opakowanie!
On: (Zajęty) Gotowe. Zobacz. Rzeczywiście robi wrażenie: wygląda jak prawdziwe lustro… coś tam widać… ale nie widać nas!
Ona: Przyjemny ten jego pokój. W gruncie rzeczy skromny: nocnik, umywalka, niezasłane łóżko…
On: Oto i on! To naprawdę on! Konsul Bonaparte! Włosy w nieładzie…
Ona: Posuń się trochę! To nie jest wideo, tylko lustro. Żeby zobaczyć kogoś, kto się przegląda, muszę stanąć prosto przed nim, jak gdybym stawała przed zwyczajnym lustrem, żeby zobaczyć swoje odbicie. Zobacz, wyciera twarz! Co za emocje! Ale… wydaje się skonsternowany…
On: Na szczęście udało się im go sfilmować… Ale dlaczego ma taką przerażoną minę?
Ona: Ależ oczywiście! Przecież używa lustra opóźniającego i nie widzi swojego odbicia. To my je widzimy – teraz. Kto wie, co on tam zobaczył?
On: Może coś z przyszłości? Lustra nie można wyłączyć jak kamery. Może pozostał w nim obraz jakiegoś technika z TWC…
Ona: …albo z firmy Lustra Bacchini.
On: Zaczekaj, w liście dołączonym do paczki jest coś jeszcze. „Będziemy bardzo wdzięczni, jeśli po użyciu przewidzianym na 15 maja odeślą nam Państwo lustro kurierem w załączonym opakowaniu, aby nasze laboratoria mogły przenieść je do roku 1800, jak przewidziano w projekcie. Tylko wtedy Napoleon będzie mógł zobaczyć…”
Ona: Znowu Napoleona?
On: „…Państwa odbicie”.
Achille Varzi – profesor filozofii Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku. Strona internetowa: www.columbia.edu/~av72.
Roberto Casati– profesor filozofii francuskiego Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) w Paryżu. Strona internetowa: www.institutnicod.org/membres/membres-statutaires/casati-roberto.
Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska. W pełnej wersji graficznej można go przeczytać > tutaj.
< Powrót do spisu treści numeru.
Skomentuj