Steve Neumann twierdzi, że kierunek w edukacji, jaki społeczeństwo powinno obrać, jest zupełnie odwrotny. W swoim artykule dla „Washington Post”, ten filozof i publicysta stara się udowodnić, jak bardzo korzystne może okazać się włączenie „matki wszystkich nauk” do wczesnych programów nauczania. Przywołuje on przykłady nie tylko udanych eksperymentów edukacyjnych z przeszłości, ale odwołuje się również do współczesnej popkultury i sytuacji politycznej. Stara się zarysować wymowny obraz tego, nad czym możemy, a co najważniejsze, nad czym powinniśmy popracować, by umożliwić naszej cywilizacji dalsze sprawne funkcjonowanie.
Nie twierdzę, że powinniśmy używać tych samych metod przy nauczaniu dzieci, co na uniwersytetach. Młodzież nie potrzebuje zagłębiać się do tego stopnia w teorię form Platona czy w imperatyw kategoryczny Kanta. Rodzaj filozofii, jaki mam na myśli, może pomóc dzieciakom w byciu lepszymi obywatelami. […] Przykładem tego może być aktualna kampania prezydencka w Stanach Zjednoczonych. Kandydaci na najwyższy urząd tego kraju, choć poruszają wszystkie możliwe problemy – rasizm, globalne ocieplenie, przemoc, terroryzm, przemoc – wciąż nie są w stanie zawiązać owocnej debaty na żaden z tych tematów. Jest to tylko i wyłącznie oznaka ogromnej obywatelskiej dysfunkcji.
Jednak należy zacząć od podstaw. Przerażająco duża większość ludności słysząc słowo „filozofia” odczytuje je w błędny sposób. Jako zestaw wskazówek lub ogólnikowych poglądów na świat. Filozofią nazywa się pomysły taktyczne trenerów piłkarskich lub YOLO (You only live once – żyje się tylko raz) – przesłanie rapera Drake’a, by korzystać z życia na pełnych obrotach. Ale, jak wyjaśnia Neumann, filozofia akademicka to dziedzina nauk humanistycznych zajmująca się wyjaśnianiem oraz analizą zagadnień i argumentów dotyczących najważniejszych życiowych pytań.
Do ciekawych wniosków doszedł filozof Matthew Lipman w latach 60., podczas wykładania na Uniwersytecie Columbia. Choć jego studenci dosłownie rwali się do zmieniania świata, nie byli nawet w stanie formować rozsądnych wniosków i osądów. W opinii Lipmana na etapie college’u byli oni już za mało elastyczni, by rozpocząć naukę poprawnego myślenia. Stąd narodził się pomysł, by założyć P4C (Philosophy for Children) – ruch wprowadzający nowe metody nauczania oparte w dużej mierze na dialogu. Efekty były jednoznacznie pozytywne, a podobne eksperymenty przeprowadzone na bazie założeń Lipmana, jedynie utwierdziły naukowców, że dzieci najlepiej przyswajają wiedzę poprzez „działanie”. Zadaniem nauczyciela jest wprowadzić je w świat zadawania pytań, monitorować jakość ich przemyśleń, ale co najważniejsze – uczyć krytycznego myślenia.
Według Sokratesa początkiem filozofii jest zdziwienie. Zaczynamy filozofować wtedy, gdy coś nas zaskakuje, czegoś nie wiemy, coś zmienia nasze podejście do świata. Stawiamy wówczas pytania nie tylko sobie, ale także innym – tym, z którymi tworzymy naszą wspólnotę. Nawiązujemy z nimi dialog, uczymy się argumentować, traktować poważnie ich zdanie. Jeśli o tym zapomnimy – podsumowuje Neumann – „nasze dzieci mogą nauczyć się zarabiać na życie, ale nie będą umiały stworzyć społeczeństwa obywatelskiego”.
Opracowała Lena Kuklińska
Źródło: The Washington Post
Skomentuj