Aktualności Filozofia dla dzieci

Filozofowanie bez barier

Filozofowanie jest dla każdego. Przykładem tego są spotkania pod tytułem „Filozofowanie z dziećmi” w toruńskim Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”. Od trzech lat spotkania odbywają się regularnie dzięki zaangażowaniu dzieci i prowadzących.

Pomysłodawcami spotkań są Malina Barcikowska i Tomasz Klejna. Oboje ukończyli studia filozoficzne. Dziś Malina jest krytykiem sztuki i należy do Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, a Tomasz jest wydawcą książek.

Miałam szczęście studiować filozofię u profesora Piłata, który wprowadzał filozofię dla dzieci w Polsce. Chcąc utworzyć zajęcia dla dzieci w czytelni Centrum Sztuki Współczesnej kierowałam się między innymi tym doświadczeniem

– opowiada Malina Barcikowska.

Dostaliśmy przyzwolenie na takie zajęcia od organizacji Phronesis. Oczywiście przestrzegamy zasad, ale nie trzymamy się ich sztywno. Naszym celem jest pokazaniem dzieciom, że są dziećmi; że mają prawo do otwartego myślenia i do poszukiwań.

Czym jest zabawa?

Fot:. Lena Paracka

Spotkania odbywają się co miesiąc w czytelni toruńskiego CSW i są przeznaczone dla dzieci w wieku od 6 do 10 lat. Na każdym z nich są poruszane poważne zagadnienia takie jak pojęcia piękna, czasu czy dobra. Tematem przewodnim styczniowego spotkania była zabawa, a samo spotkanie powiązano z wystawą dadaistyczną, która obecnie odbywa się w CSW. Spotkanie zaczęło się od humorystycznego okrzyku jednego z młodych uczestników, Gucia:

– Platon to mój ulubiony filozof!

– A pamiętacie kim jest filozof? – kontynuował Tomasz.

– To przyjaciel mądrości – odpowiedziało jedno z dzieci.

– Zgadza się. Filozofem jest ktoś, kto zadaje dużo pytań i jest ciekawy świata – wyjaśnił Tomasz. –  A po co jest zabawa? – zapytał.

 

Odpowiedzi były bardzo zróżnicowane. Usłyszeliśmy, że dla relaksu, dla przyjemności, jako środek na nudę, żeby zabić czas. Prowadzący kolejno zadawali pytania, które naprowadziły dzieci na kwestie językowe, a następnie poprzez zabawę w wycinanie słów z gazet ułożyły dadaistyczny wiersz. W ten sposób mogły przekonać się, czym jest język i jak łatwo można złamać panujące w nim zasady, których przekraczanie może być zabawne i twórcze.

Nie obyło się bez zabawnych anegdot.

– W Toruniu na ulicy Mickiewicza mieszkał pewien znany filozof… – zaczęła Malina.

– … Platon! – dopowiedział mały Szymek.

– Nie, Roman Ingarden.

– In garden… Czyli „Roman w ogrodzie”?

Nauka otwierania umysłu

Czasem dzieci na zajęciach same proszą o rozmowy na wybrane tematy. Wynika to z ich przemyśleń, ale również z sytuacji życiowych, w jakich się znajdują.

Dla dzieci problemy nie są abstrakcyjne, nie umieją rozwiązać ich na różne sposoby. Te problemy mają odniesienie do konkretnych sytuacji życiowych, a my staramy się sprawić, by filozofia pomagała im znajdywać rozwiązania. Chcemy im pokazać, że wiedza nie jest oderwana od życia

– opowiada Malina.

 

Fot:. Lena Paracka

Poważne tematy uczą dzieci uważności. Na przykład omówienie pojęcia czasu jest dla nich wywrotowe, ale otwiera umysł i pokazuje, że wszystko może być ciekawe, jeśli odpowiednio się do tego podejdzie. Z drugiej strony Malina i Tomasz nie chcą całkowicie zmieniać toku myślenia podopiecznych.

Dzieci potrzebują pewnych odnośników, żeby czuć się akceptowane i bezpieczne. Nie mogą być zupełnie zdezorientowane

– mówi Malina.

Na spotkaniach z cyklu „Filozofowanie z dziećmi” młodzi uczestnicy mają prawo do zadawania pytań i szukania odpowiedzi. Przekonują się, że nie zawsze istnieje jedna prawidłowa odpowiedź i że rozmowa nie zawsze musi mieć cel, może być natomiast celem samym w sobie.

Lena Paracka

Fot:. Lena Paracka

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy