Antropologia Numer

Filozofuj! 2017 nr 4 (16): Zrozumieć emocje

Co czyni emocję emocją? Czym ona różni się od innych naszych stanów mentalnych takich jak przekonania, pragnienia, percepcje? A pytań jest jeszcze wiele. Co właściwie robią emocje? „Koloryzują” świat, w którym żyjemy, projektując nań wartości takie jak piękno, brzydota, dobro lub zło? Motywują nas do podejmowania działań, które służą przetrwaniu? Czy może pozwalają odkrywać autentyczne cechy piękna, brzydoty, dobra lub zła, które istnieją w świecie? Czy bez emocji bylibyśmy w stanie podejmować decyzje? Czy zachodzą bardziej w naszym umyśle, czy bardziej mają charakter cielesny, fizjologiczny? Czy emocje są racjonalne? Jaką rolę odgrywają w naszym życiu moralnym? Czy są koniecznym składnikiem cnoty, czy cnoty tej wrogiem, który musi zostać ujarzmiony?

Wydawcą czasopisma jest

Kliknij, aby pobrać plik pdf numeru:


Zamów teraz w wersji papierowej


Zachęcamy do lektury!


Czy WIESZ, ŻE


Kalendarium

Przewrót emocjonalny w filozofii > Joanna Krzemkowska-Saja
Mogłoby się wydawać, że są takie zagadnienia i pytania filozoficzne, które zostały dawno i w sposób definitywny rozstrzygnięte. Problem emocji jasno pokazuje, iż jest to złudzenie, któremu możemy ulec, patrząc na ponad dwadzieścia pięć wieków rozważań filozoficznych. Filozofia nieustannie na nowo podejmuje stare problemy, by dojść do ich pełniejszego zrozumienia. A jak dzisiaj filozofowie patrzą na emocjonalną stronę naszej natury?

O naturze emocji > Andrzej Dąbrowski
Współcześnie emocjami zajmuje się wiele różnych dziedzin naukowych. Zagadnieniem tym od zarania dziejów interesowali się filozofowie. Proponowali przeróżne rozwiązania i koncepcje. Często oryginalne, nieintuicyjne i kontrowersyjne.

Czy maszyny mogą mieć emocje? > Krystyna Bielecka
Maszyny są zdolne do odczuwania emocji płynących z naszego ciała i do podejmowania decyzji pod wpływem agresji. Nie potrafimy dzisiaj stworzyć algorytmu, który dawałby robotom zdolność odczuwania wyższych uczuć, w tym empatii, gdyż najpierw musielibyśmy odpowiedzieć na pytanie o związek emocji z inteligencją. Projekt stworzenia takiego algorytmu uczy nas jednak czegoś o nas samych.

Czy emocje dobrze nam doradzają? > Wojciech Żełaniec
Gosposia znowu schowała gdzieś moje cygara… Do stu tysięcy kartaczy!… Chyba ją zwolnię!

Moralność a emocje > Peter Singer, Katarzyna de Lazari-Radek
Czy moralność bazuje na emocjach czy na rozumie? Stanowisko, wedle którego moralność opiera się na emocjach, jest często kojarzone z Davidem Hume’em, osiemnastowiecznym szkockim filozofem, znanym z powiedzenia, że „rozum jest i powinien być jedynie sługą namiętności”.

Spór o emocje moralne > Artur Szutta
Wielu ludzi wierzy w życie pozagrobowe. Uważają, że po śmierci będziemy nadal istnieć jako świadome istoty. Śmierć nie jest zatem końcem, lecz jedynie przejściem z tego świata do innego, a dokładnie – do nieba.

Kalendarium problemu

Wywiad
Pełnia naszego jestestwa uobecnia się w najgłębszych emocjach > Wywiad z Johnem F. Crosbym, jednym z najwybitniejszych współczesnych filozofów chrześcijańskich, uczniem Dietricha von Hildebranda.

Narzędzia filozofa
Warsztat logiczny: #10. Moc ekspresyjna teorii kwantyfikatorów > Witold Marciszewski

Sztuka argumentacji: #12. Serce czy rozum? Emocje w argumentacji i perswazji > Krzysztof A. Wieczorek

Eksperyment myślowy: E moc ja życia > Artur Szutta

Greka i łacina z wielkimi klasykami
Emocje > Michał Bizoń

Etyka w literaturze
Duma i uprzedzenie – o tym, że trzeba temperować swojego słonia > Natasza Szutta

Satyra
Dobre złe uczucia > Piotr Bartula

Felieton
Stoicki gniew Katona > Jacek Jaśtal
Felieton
Konie po Platonie > Adam Grobler
Felieton
Emotycja i etyka > Jan Woleński

Filozofia w szkole
Świat emocji. Scenariusz lekcji dla klas IVVIII szkoły podstawowej > Dorota Monkiewicz-Cybulska

Who is who w polskiej filozofii
Eugeniusz Jarra albo filozofia prawa > Paweł Rzewuski

Filozofia w filmie
Zwiewna zasłona obyczajów > Iwona Krupecka

Z półki filozofa…
Filozofia z przymrużeniem oka


Redaktor prowadzący numeru: dr Joanna Krzemkowska-Saja.


Drodzy Czytelnicy,

emocje towarzyszą nam na co dzień, moglibyśmy się więc spodziewać, że nie mają przed nami żadnych tajemnic. Nic bardziej mylnego. To jedne z najbardziej tajemniczych zjawisk, których naturę próbują przeniknąć nie tylko filozofowie. Pierwsza tajemnica to samo znaczenie słowa „emocja”. Owszem, każdy z nas był przynajmniej raz zakochany, smutny, zazdrosny, wpadł w gniew albo się bał. To wszystko przypadki emocji, które moglibyście wymienić bez dłuższego namysłu. Ale czy emocją jest np. poczucie zainteresowania czymś lub kimś, poczucie pewności, że coś jest prawdą, albo nuda? Co czyni emocję emocją? Czym ona różni się od innych naszych stanów mentalnych takich jak przekonania, pragnienia, percepcje? A pytań jest jeszcze wiele. Co właściwie robią emocje? „Koloryzują” świat, w którym żyjemy, projektując nań wartości takie jak piękno, brzydota, dobro lub zło? Motywują nas do podejmowania działań, które służą przetrwaniu? Czy może pozwalają odkrywać autentyczne cechy piękna, brzydoty, dobra lub zła, które istnieją w świecie? Czy bez emocji bylibyśmy w stanie podejmować decyzje? Czy zachodzą bardziej w naszym umyśle, czy bardziej mają charakter cielesny, fizjologiczny? Czy emocje są racjonalne? Jaką rolę odgrywają w naszym życiu moralnym? Czy są koniecznym składnikiem cnoty, czy cnoty tej wrogiem, który musi zostać ujarzmiony?

U podstaw rozważań o emocjach leży nadzieja na lepsze zrozumienie natury ludzkiej i rozwiązanie zagadki doświadczania rozdarcia wewnętrznego, którego bolesna świadomość pobrzmiewa już w rozważaniach Platona, a które w sposób niezwykle wyrazisty i dramatyczny ujął św. Paweł: „Nie rozumiem bowiem tego, co czynię, bo nie czynię tego, co chcę, ale to, czego nienawidzę – to właśnie czynię” (Rz 7, 15).

Autorzy niniejszego numeru mają na celu przybliżyć Wam, drodzy Czytelnicy, niektóre z wyżej wymienionych problemów i pytań związanych z ludzkimi (i nie tylko) emocjami, jakie zadają sobie filozofowie. Na kolejnych stronach numeru będziecie mogli zapoznać się z rozważaniami dotyczącymi m.in. tego, czym są emocje, czy tylko ludzie są zdolni do ich przeżywania, jaki jest ich związek z moralnością i wolną wolą, czy emocje dostarczają nam jakiejś wiedzy na temat świata, czy jedynie zniekształcają jego obraz, a także czy maszyny mogą mieć emocje.

Poza częścią tematyczną znajdziecie również nasze stałe działy: kolejne odcinki kursu logiki, sztuki argumentacji, „who is who” w polskiej filozofii, problemów etycznych w literaturze, filozofii w filmie, a także eksperyment myślowy. Dla nauczycieli szkół podstawowych przygotowaliśmy scenariusz lekcji na temat emocji. Ponadto czeka Was także kolejna porcja filozoficznej rozrywki: filozoficzne zoo, anegdoty i krzyżówka. Zatem zapraszamy do lektury! Filozofujcie!

Redakcja


Zapraszamy do udziału w spotkaniach Klubu „Filozofuj!”. Zapowiedzi spotkań i relacje z dotychczasowych dyskusji są > tutaj.

Osoby, które chciałby pomóc przy zorganizowaniu spotkania Klubu „Filozofuj!” w swoim mieście, zapraszamy do współpracy. Szczegóły > tutaj.



Download (PDF, 9.8MB)

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

1 komentarz

Kliknij, aby skomentować

  • Emocje to podmiotowa cecha języka i stylu komunikacji osoby mówiącej. Co może wyprowadzać z równowagi człowieka słuchającego cudzej wypowiedzi? To podmiotowy sposób rozumienia cudzej wypowiedzi. Ta dyscyplina nazywa się Semantyka Lingwistyczna. Ona potwierdza że sposób odbioru cudzej wypowiedzi kreuje podmiotowe reakcje. Są ludzie szanujący cudze zdanie i sposób rozumienia wypowiadającego się co może doprowadzić do dyskursu w celu ustalenia różnic w rozumieniu i doprowadzenia do stworzenia strategii celowego uzgodnienia różnic aby uzgodnić wspólne cele.
    Ale czasami istnieje podmiotowe zaburzenie deiktyczne (wg prof Romanienko):” ja jestem centrum świata a świat się kręci wokół mnie”…to naukowcy, politycy, biznesmeni, bogaci.…którzy nie chcą ani rozumieć innych dyscyplin naukowych ani innych ludzi, ani nikogo kto ma inne zdanie.….

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy