Kluby „Filozofuj!” Poznań

Relacja z 5. spotkania Klubu „Filozofuj!” w Poznaniu pt. „Kultura? A cóż to takiego?”

Piąta debata poznańskiego Klubu „Filozofuj!” odbyła się 9 marca o godz. 18.00. W Centrum Kultury Amarant dyskutowali dr Cezary Kościelniak (UAM) i prof. Roman Kubicki (UAM). Wspólnie z naszymi dyskutantami zastanawialiśmy się nad tym, czym jest kultura, jakie są jej relacje z filozofią, czy kultury można oceniać i czy między nimi możliwy jest dialog.

Numer o kulturze można czytać lub pobrać > tutaj.


Krótki wywiad z koordynatorem Klubu „Filozofuj!” w Poznaniu, udzielony dla Radia Afera podczas spotkania, o tym wydarzeniu i całej inicjatywie „Filozofuj!” można odsłuchać tutaj:


Szczególne podziękowania kierujemy do Centrum Kultury Amarant za udostępnienie sali.

 

Kultura. Na co dzień niemal przezroczysta, intuicyjna, raczej doświadczana niż rozumiana. Co wcale jednak nie oznacza: bezproblemowa. Okazała to doskonale dyskusja dra Cezarego Kościelniaka i prof. Romana Kubickiego z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, która miała miejsce 9 marca, i którą możecie odsłuchać na naszej stronie.

Czym właściwie jest kultura? Jaką odgrywa rolę? Co powiedzieć na temat relacji kultura – filozofia? Czy istnieje jedność w różnorodności (zarówno w obrębie jednej kultury jak i między kulturami)? A przy okazji, czy zasadne jest w ogóle mówienie o kulturze w liczbie pojedynczej?

Dla obu gości punktem wyjścia jest nakreślenie szerokiej definicji kultury. Dr Kościelniak powołuje się na obserwacje Thomasa S. Eliota, zwracając uwagę na to, że to pewna wspólna wizja świata, dynamiczny proces tworzenia norm umożliwiający między innymi interpretację rzeczywistości. Jednocześnie też proces przekazywania tych norm między pokoleniami. Kultura samostanowi się zawsze w kontakcie z innymi kulturami, przez porównanie, nawet jeśli nie istnieją narzędzia, aby w jakikolwiek obiektywny sposób mówić o „dobrej” lub „złej” kulturze. (Warto dodać, że chociaż brak takowych metod, nieustannie towarzyszy nam pokusa ulepszania innych kultur. Napięcie między zmianą a nieingerowaniem w inność było zresztą tematem sporu rozmówców).


Fot. Marianna Kaźmierska i Stanisław Korzeb.


Prof. Kubicki rzuca jeszcze inne światło na kulturę – aby rozwijała się w sposób pełny, musimy przyjąć wobec siebie i świata postawę aktywną. Bez kryzysów, krytycyzmu, polemiki karłowacieje.

Tu, zarówno dr Kościelniak, jak i prof. Kubicki dostrzegają nadrzędną rolę filozofii. Filozofia jest nauką, która obnaża oczywistości, stawiając nas przed niewygodnymi pytaniami, a zatem i wywołuje ważne spory. Dla dra Kościelniaka filozofia ma moc odtwarzania całościowego obrazu świata, dlatego staje się metajęzykiem potrzebnym innym dziedzinom, aby same siebie zrozumiały. Brak filozofii doprowadza dzisiaj, w dobie zaawansowanych badań biologicznych i technologicznych, do redukcjonizmu i niebezpiecznej fetyszyzacji neuronauk. Ale czy widzimy ten sens w filozofowaniu? Nie tylko prywatnie, ale też jako przedstawiciele różnych branż i instytucji, także uniwersytetu?

Lejtmotywem spotkania okazał się więc kryzys: kultury zachodniej, polskich elit, uczelni wyższych, kryzys liberalizmu i konserwatyzmu. Do nich dochodzi swoisty renesans ruchów narodowych (nie tylko polskich), które uważają „swoją” kulturę za samowystarczalną, co zawsze jest groźne, oraz kryzys wartości. „Basen aksjologiczny”, „przesadny egalitaryzm”, „biesiadny stół wartości, przy którym siedzi więcej osób niż kiedykolwiek” – dla obu filozofów to zdaje się główną przyczyną niejasnego poczucia, że coś w dzisiejszych czasach jest „nie tak”.

Jak zatem mówić o dialogu między kulturami, skoro wewnątrz jednej sprzęga się tyle głosów? Dyskusja z publicznością toczyła się właśnie wokół tego pytania i skutków konfrontacji chrześcijańskiej Europy z islamskim światem arabskim. Wiedząc to wszystko o kulturze (i nas w niej), czy w ogóle możliwa jest jeszcze biesiada przy jednym stole?

Alicja Chwieduk


Relację ze spotkania w wersji audio można pobrać lub odsłuchać:


Szczególne podziękowania kierujemy do:

  • naszych gości specjalnych: dra Cezarego Kościelniakaprof. Romana Kuibickiego,
  • Karoliny Jankowskiej i Tamary Stempki – za prowadzenie dyskusji.
  • przybyłych za zainteresowanie, niebanalne pytania i własne ciekawe refleksje,
  • Radia Merkury i Studenckiego Radia „Meteor”, Radia Afera i Pulsu Poznania za patronat medialny,
  • Polskiego Towarzystwa Filozoficznego – Oddział w Poznaniu i Instytutowi Filozofii UAM za patronat,
  • Biblioteki Kórnickiej PAN i Bibliotece Raczyńskich za patronat i pomoc w promocji wydarzenia,
  • Uniwersytetowi SWPS za patronat,
  • prof. Krzysztofa Brzechczyna za pomoc w organizacji wydarzenia.

Dziękujemy wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób nas wsparli. Spotkanie nie odbyłoby się w takiej postaci bez Waszej pomocy.


Zachęcamy do obejrzenia relacji wideo ze spotkania.


Zob. relacje z innych spotkań Klubów „Filozofuj!”!


W dyskusji udział wzięli:

dr Cezary Kościelniak

Filozof, adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa UAM,
współpracownik magazynu Plus Minus i Pressji. Ostatnio opublikował “Frunze w meczecie” (2016) oraz “Uniwersytet, rozwój, kultura” (2016).

 

Prof. Roman Kubicki

Filozof, dyrektor Instytutu Filozofii UAM, wykłada również na UAP.
W szczególności interesuje się estetyką, filozofią współczesną, filozofią kultury i filozofią społeczno-polityczną. Opublikował między innymi “Zmierzch sztuki. Narodziny ponowoczesnej jednostki?” (1995) oraz “Egzystencjalne konteksty dzieła sztuki. Studium z pogranicza estetyki i filozofii kultury” (2013).

Dyskusję moderowały Karolina Jankowska Tamara Stempka.

Koordynatorem spotkania był Bartosz Kurkowski.

Ponadto wyjątkowo zasłużeni dla organizacji: Bartosz Dobies, Marianna Kaźmierczak, Paweł Kliks, Stanisław Korzeb.


Współorganizator

logo-intersophia

Koło naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu

Partner

logo-bk-1826

Biblioteka Kórnicka PAN

Patroni
logo_if_2-300x75

ptf

Polskie Towarzystwo Filozoficzne Oddział w Poznaniu

logo03_jpglogometeortrans


Zob. relację z poprzedniego spotkania Klubu „Filozofuj!” w Poznaniu spotkań w innych miastach.

Kluby „Filozofuj!” – to nowo tworzone nieformalne grupy współpracowników i sympatyków czasopisma „Filozofuj!”, organizujące w swoich miejscowościach imprezy (np. konferencje, spotkania dyskusyjne lub promocyjne) popularyzujące filozofię pod patronatem Redakcji „Filozofuj!”. Więcej informacji > tutaj.


Wydarzenie jest współfinansowane z budżetu miasta Poznań.

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy