Lekarz: Gdzie pana boli?
Pacjent: Tutaj. I jeszcze tutaj, w lewym nadgarstku.
Lekarz: O jaki rodzaj bólu chodzi?
Pacjent: Pieczenie. Chwilami jest silniejszy, jak gdyby pulsował.
Lekarz: Hmm. Nie jest to najjaśniejsze. Proszę poczekać, uruchomię nową Dolerette. [Wyjmuje z kasetki coś w rodzaju plastikowego polipa z różnokolorowymi światełkami.]
Pacjent: Co to jest Dolorette?
Lekarz: Urządzenie wywołujące ból na podstawie parametrów, które można za każdym razem ustawić. Wpisuję tutaj na przykład «pieczenie, pulsuje, silny», a urządzenie generuje ból.
Pacjent: W jakim sensie generuje ból?
Lekarz: Zaraz panu pokażę. [Zakłada końcówkę Dolerette na prawy nadgarstek pacjenta.] Gotów?
Pacjent: [Spogląda z pewnym niepokojem.] Tak, oczywiście, ale proszę mi nie mówić, że…
Lekarz: [Nie czeka na odpowiedź, naciska guzik.] No to już!
Pacjent: Aj!
Lekarz: Jak było?
Pacjent: Aj, jak boli! Dlaczego pan mi to robi?
Lekarz: Wiem, że boli, tak właśnie działa ten aparat. Musi mi pan powiedzieć, czy jest to ten sam ból, który odczuwa pan w lewym nadgarstku.
Pacjent: Chyba tak, właściwie ten sam, nie… po lewej ból jest bardziej piekący.
Lekarz: [Bierze Dolorette, wpisuje] Pieczenie: poziom siódmy, a może ósmy. Sprawdźmy… już!
Pacjent: Aj! Aj! Zrozumiałem. Ale teraz już naprawdę dosyć tego.
Lekarz: Ja zdecyduję, czy dosyć. Ten sam ból, czy inny?
Pacjent: Zgoda, to jest ten właśnie ból. Czy mogę już zdjąć to coś?
Ciekawski: [Wchodzi bez zapowiedzi.] Właśnie ten ból, właśnie ten… a skąd to wiemy?
Lekarz: Pomaga nam Dolorette. Sprawdzamy powoli, krok za krokiem, i w końcu dowiadujemy się, czy to ten sam ból. Świetna pomoc diagnostyczna.
Ciekawski: Do pewnego stopnia. Jak pan widzi, pacjent szybko ma dosyć i może powiedzieć, że to „właśnie ten” ból tylko po to, żeby pan skończył. I co wtedy?
Lekarz i Pacjent: [razem] No właśnie, co wtedy?
Ciekawski: Zamiast Dolerette należy zastosować Transferette, urządzenie, które niedawno opatentowałem. Pozwoli pan? [Wyciąga z kieszeni metalowe jajo z anteną i podaje pacjentowi.] Oto prototyp. Proszę tu
ścisnąć.
Pacjent: Nie ma mowy.
Ciekawski: W takim razie damy je lekarzowi, proszę trzymać, mocno ścisnąć. Ale czy odczuwa pan jakieś bóle?
Lekarz: Tak, w lewym biodrze, nic nadzwyczajnego u kogoś, kto w moim wieku zbyt intensywnie uprawia jogging.
Ciekawski: Świetnie. Proszę skierować antenę w stronę obecnego tu pana i nacisnąć czerwony guzik.
Lekarz: Jak? Tak? [Naciska.]
Pacjent: [Chwyta się za bok i zgina w pół.] Aj! Coście się dzisiaj na mnie wszyscy uwzięli?
Ciekawski: To pan powiedział, że nie weźmie do ręki Transferette. Dlatego oddałem urządzenie lekarzowi i dlatego też pan poczuł ból. Jak sama nazwa wskazuje, Transfertette to aparat, który przekazuje ból.
Lekarz: Ale w ten sposób diagnozę będzie w końcu stawiał pacjent…
Ciekawski: Dajmy więc Transferette pacjentowi, który przekaże swój ból lekarzowi. Właśnie tak należy posługiwać się tym urządzeniem. W ten sposób lekarz będzie mógł się dokładnie dowiedzieć, o jaki ból chodzi.
Pacjent: Nie mogę się doczekać.
Lekarz: Proszę bardzo… Ale, proszę wybaczyć, jak się dowiemy, że przekazany został właściwy ból?
Pacjent: Właśnie, jak możemy się o tym upewnić?
Ciekawski: Co za pytania! To oczywiste, że ani Dolorette, ani Transferette nigdy nie zdołają rozwiązać tego problemu.
Lekarz: Trzeba by cały czas dokonywać kalibracji, porównując odczucia lekarza i pacjenta: ty czujesz to, ja ci wysyłam tamto…
Pacjent: Karnawał bólu! I bez żadnej pewności, że to, co czuje jeden, jest dokładnie tym, co czuje drugi. Wychodzę!
Ciekawski: Ani Dolerette, ani Transferette nigdy nie będą w stanie rozwiązać także tego problemu. Ale uwaga: to nie jest ten sam problem.
przełożyła Patrycja Mikulska
Achille Varzi – Profesor filozofii Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku. Strona internetowa.
Roberto Casati– Profesor filozofii francuskiego Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) w Paryżu. Strona internetowa.
Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
W pełnej wersji graficznej można go przeczytać > tutaj
Ilustracja: © ipopba
Skomentuj