Antropologia Filozofia przyrody Omówienia i recenzje Publicystyka

Albert Łukasik: Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? Liczba Dunbara i inne wybryki ewolucji [recenzja]

Łukasik kowalik logo biale l
Człowiek niewątpliwie charakteryzuje się zdolnością posługiwania się rozbudowanym językiem, predyspozycją do zawierania licznych przyjaźni, preferencją związku monogamicznego czy też możliwością odgadywania intencji drugiej osoby. Jednak każda z tych cech, by osiągnąć znaną nam współczesną postać, musiała przejść przez długi etap ewolucji.

Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2019 nr 5 (29), s. 51. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.


W swojej książce Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? Liczba Dunbara i inne wybryki ewolucji Robin Dunbar – brytyjski antropolog i psycholog ewolucyjny z Uniwersytetu Oksfordzkiego – prezentuje najciekawsze cechy, które charakteryzują nas jako ludzi, i przedstawia, jak wyewoluowały one od czasów naszych małpich przodków po współczesność. Poruszając takie tematy jak miłość, seks, zawieranie przyjaźni, humor, różnice kulturowe, plotkowanie, a także dziedziczenie cech, antropolog zabiera czytelnika w ewolucyjną podróż do źródeł czynników, które ukształtowały nas jako ludzi. Przedstawia też najnowsze osiągnięcia psychologii, ling­wistyki, neuronauki i antropologii, uzupełniając treść o wyniki i wnioski z własnych badań terenowych.

W ramach wyjaśniania fundamentów naszego zachowania jesteśmy jako homo sapiens raz sprowadzani do ssaków, by w innym momencie być przedstawieni jako istoty zdolne do prowadzenia polityki, rozważania dylematów moralnych, a także konstruowania hierarchii w obrębie ogromnych firm i przedsiębiorstw. Autor zaznacza, jak ważne dla naszej ewolucji było zawieranie więzi pomiędzy członkami określonego plemienia w celu lepszej komunikacji i kooperacji, przy zachowaniu odpowiedniego limitu najbliższych nam i najbardziej przydatnych z perspektywy przetrwania towarzyszy. W tym celu Dunbar powołuje się na autorską koncepcję tak zwanej liczby Dunbara, wedle której górna granica kontaktów społecznych, które jest w stanie podczas danego okresu utrzymywać człowiek, wynosi 150. Głównym źródłem tej hipotezy były dane pozyskane od ludów zbieracko-łowieckich, u których zaobserwowano korelację pomiędzy stabilnością grupy a liczbą jej członków. Obliczając średnią wielkość każdej z plemiennych grup, Dunbar uzyskał liczbę 150. Następnie postanowił sprawdzić, czy ta sama górna granica kontaktów przekłada się na współczesne i bardziej rozwinięte społeczności.

Jednak książka na tym się nie kończy. Dunbar przedstawia także krótkie historie ze swego życia, które ilustrują prezentowane przez niego założenia, a oprócz prezentacji wyników badań pozwala sobie na wyrażenie własnych wniosków dotyczących kondycji naszych czasów – od polityki, poprzez religię, na moralności kończąc – i uwzględnia w nich także problem gwałtownie zmieniającego się klimatu Ziemi i powolnego zanikania bioróżnorodności w przyrodzie.

Książka ta jest skierowana do każdego, kto interesuje się przyrodą, naukami humanistycznymi lub po prostu pragnie lepiej poznać historię ewolucji cech, które ukształtowały nas jako istoty społeczne.

Albert Łukasik


Robin Dunbar, Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? Liczba Dunbara i inne wybryki ewolucji, tłum. D. Cieśla-Szymańska, Kraków: Copernicus Center Press, 2019, 308 s.


Interesują Cię recenzje innych książek filozoficznych? Zajrzyj do naszego działu Omówienia i recenzje.

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy