Etyka medyczna nie jest łatwą dziedziną. Swoją problematyką obejmuje nie tylko kwestie związane z modyfikacjami genetycznymi, relacją pomiędzy lekarzem a pacjentem, czy statusem chorób psychicznych na sali sądowej. Problemy etyki medycznej to często także dosłownie kwestia życia i śmierci. Czy lekarz powinien zezwolić na eutanazję? Jeśli tak, to w jakim przypadku? Czy lekarz powinien dokonywać wyboru pomiędzy niesieniem pomocy jednej osobie kosztem drugiej? Jeśli tak, to uwzględniając jakie kryteria wybór powinien zostać dokonany? Nie są to problemy proste, a odpowiedzi na te pytania nie zawsze są jednoznaczne. Oprócz fundamentalnych zagadnień związanych z autonomią pacjenta, prawno-karnym charakterem medycyny, eutanazją, czy postawami społecznymi wobec chorób psychicznych znajdziemy także te rzadziej omawiane a równie ważne: kwestia ojcostwa, elastyczne vs sztywne postępowanie lekarzy, a także poszanowanie systemu wartości ludzi z demencją. Etyka medyczna to jednak nie tylko lekarze i przedstawiciele personelu medycznego. To także sami pacjenci, nauczyciele czy profesorowie przekazujący wartości swym uczniom i zwykli ludzie niepowiązani ze środowiskiem medycznym. Dlatego oprócz wiedzy, autorzy Etyki służą narzędziami myślowymi, które mogą pomóc w lepszym zrozumieniu zawiłych dylematów i prowadzeniu publicznej dyskusji na cywilizowanym poziomie opartej o solidnej podbudowie merytorycznej. Poza narzędziami myślowymi mamy zaprezentowane w książce także sposoby argumentacji z wypunktowanymi mocnymi i słabymi stronami każdego z argumentów. Czytelnik ma zatem możliwość dowiedzieć się, które argumenty mogą pomóc w podjęciu decyzji i obronie naszego stanowiska, a które należy zachować dla siebie.
Dla kogo zatem jest ta książka? Właściwie, to można ją polecić każdemu: nie każdy z nas musi być aspirującym lekarzem, ale każdy w mniejszym lub większym stopniu uczestniczy w dyskursie społecznym i każdemu może się zdarzyć, że znajdzie się kiedyś w szpitalu w roli pacjenta. A pacjent pacjentowi nierówny: istotny wpływ na naszą percepcję personelu medycznego może mieć środowisko, w którym się wychowujemy, społeczeństwo, w którym funkcjonujemy, media, z których czerpiemy informacje. To jak postrzegamy lekarzy może zaś zadecydować o tym, czy na przykład poddamy się operacji, czy zignorujemy nasz problem zdrowotny. Również zderzenie dwóch przeciwnych sobie frontów: postępującej medykalizacji i opartej na New Age’u demedykalizacji może wywoływać wśród ludzi strach spowodowany brakiem pewności, co do tego, w co wierzyć i komu ufać.
Być może po lekturze Etyki medycznej czytelnik będzie miał jeszcze więcej pytań niż znajdzie w niej odpowiedzi. To naturalne, w końcu książka ta ma stanowić krótkie wprowadzenie w postaci zarysowania istotnych terminów, argumentów za i przeciw, a także kontrowersji wokół medycznych dylematów moralnych. Być może znajdą się osoby, które będą podchodzić do lektury ze sceptycznym nastawieniem i nie zgodzą się z żadnym napisanym w niej zdaniem. Jednak chęć zadawania pytań i uzyskiwania odpowiedzi w celu pogłębienia wiedzy i chwilowe zawieszenie własnych przekonań, po to by wysłuchać przeciwnego stanowiska są pierwszymi krokami w kierunku wspólnego opracowania rozwiązań problemów dotyczących wszystkich ludzi. Wszakże człowiek wyewoluował jako istota społeczna. W celu lepszego zrozumienia współczesnych dylematów medycznych zacznijmy od sposobu rozwiewania wątpliwości znanego już od tysięcy lat – od rozmowy.
M. Dunn, T. Hope, Etyka medyczna, tłum. E. Bielawska-Batorowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, 168 ss.
Albert Łukasik – student kognitywistyki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie działa także w Toruńskim Kole Kognitywistycznym. Poza studiami i działalnością w zespołach badawczych zajmuje się popularyzacją nauk humanistycznych i społecznych, uczestnicząc w start-upie Smart Oak Projects i pisząc okazjonalne recenzje książek popularnonaukowych. Odbył staż w ośrodku badawczo-rozwojowym Edukacja 3.0. Główne obszary jego zainteresowań to neuronauka, psychologia i antropologia, a także komercyjne zastosowania kognitywistyki.W wolnym czasie zagłębia się w literaturę grozy, testuje własne zdolności kulinarne i pochłania seriale.
Etyka/nauka o moralności!/ medyczna Roku Pańskiego 2021/cd.: aborcja/usuwanie ciąży, eutanazja/śmierć szpitalna, in vitro/życie+człowiek in wiadro — manipulowanie, przymus i relatywizm jako praxis+relatywizm moralny/czym jest życie+śmierć, odrzucenie Dekalogu/NT+ST Biblia, demokratyzacja medycyny/odrzucenie przysięgi Hipokratesa… Strach jest dziś normalnie i zwyczajnie żyć, strach spokojnie i we właściwym sobie czasie umierać! Sens życia?! Sens śmierci?!
Arystotelesie! Sokratesie! JCh!…