Książka przedstawia sześć istotnych zagadnień dotyczących człowieka, każde zaprezentowane w osobnym rozdziale. Autor przekonuje, że wędrówka przez nie może zaprowadzić nas pod powierzchnię rzeczy. Co to oznacza? Zastanawialiście się na przykład, kto ustala, co jest normalne a co nie i co to znaczy być normalnym? Albo czy jesteście ładni, czy może po prostu podobacie się sami sobie? Te i inne problematyczne pytania to wspaniała szansa na nawiązanie z dzieckiem kreatywnego dialogu, który zachęci do myślenia i własnych poszukiwań.
Szlak trudnych pytań w lekturze Oscara Brenifiera wiedzie nas od filozofii przyrody, zwracając uwagę na zagadki natury, na które niełatwo udzielić jednoznacznej odpowiedzi, a które dotyczą podstaw tego, kim jesteśmy jako ludzie. Dalej przechodzimy do refleksji na temat przemijania i naszej skończoności, a rozważania oparte są na, często trudnej dla dziecka, kwestii dorastania. Pojawia się możliwość poruszenia z dzieckiem zagadnień takich jak starość, poczucie obowiązku, odpowiedzialność czy miłość. Stawiane tu pytania mogą pomóc oswoić strach przed naturalnymi zmianami, jakich wraz z wiekiem doświadcza młody człowiek.
Kolejny rozdział to Różnice, pomagający odbyć potrzebną każdemu dziecku rozmowę, uświadamiającą, że niezależnie od odmiennych cech zewnętrznych, takich jak kolor skóry czy oczu, wszyscy jesteśmy przede wszystkim ludźmi i znacznie więcej nas łączy niż dzieli. Docieramy także do pytania o to, co definiuje mnie jako człowieka oraz czy możliwe jest, by odjęcie którejś z cech fizycznych pozbawiłoby mnie mojego człowieczeństwa. W rozdziale tym dotykamy także problemu tożsamości, przechodzimy przez próby odnalezienia własnego ja oraz dążymy do zrozumienia, że pojęcie normalności ma bardzo płynne granice.
Przechodzimy dalej przez kwestie relacji z innymi, więzi z rodzicami, ich roli w życiu dziecka oraz wzajemnych obowiązków, aby na koniec dotrzeć do pojęcia wolności i zadać, tym razem wprost, pytanie o to kim jestem i kto o tym decyduje. Jaki wpływ na kształtowanie ja ma natura, jaki rodzice, a jaki środowisko? Ile w moim ja mnie samego, czyli co to takiego własny charakter, a jak wiele czerpię od innych? Wreszcie, jak długo trwa poznawanie samego siebie i czy możliwe jest poznać siebie w pełni?
Pytania pojawiające się w lekturze motywują do refleksji i mogą obudzić w dziecku ciekawość oraz chęć poszukiwania rozwiązań poza standardowymi schematami. Książka Oscara Brenifiera pomaga dziecku prowadzić własne rozważania i pokazuje możliwości znajdowania różnych odpowiedzi. Uczy również, że na niektóre pytania nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć, jednak stawianie ich niesie ze sobą pewną wartość oraz nadać może naszemu myśleniu nowy kierunek. W końcu wiele jest rzeczy, których doświadczamy, takich jak miłość, piękno czy dobro, a których istota pozostaje dla nas zagadką. Rozmowa o nich może budzić nowe inspiracje oraz motywować do dalszej eksploracji otaczającego świata i samego siebie.
Oscar Brenifier, Ja, co to takiego?, tłum. M. Kamińska-Maurugeon, Poznań 2016.
Aleksandra Miloradović-Tabak – absolwentka filozofii UMK w Toruniu, szczęśliwa żona i (od niedawna) ogrodniczka; moje zainteresowania to przede wszystkim teologia i historia islamu, a ostatnio także poznawanie wątków edukacji filozoficznej najmłodszych.
Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
Skomentuj