Artykuł Eksperymenty myślowe Filozofia polityki Filozofia społeczna

Artur Szutta: Sen o państwie

Problem efektywności państwa (jeśli założymy, że jego cele są już zdefiniowane) sprowadza się do trzech kwestii: wiedzy na temat wszystkich istotnych faktów, wiedzy na temat odpowiednich metod realizacji celów oraz mocy sprawczej, aby wykorzystując tę wiedzę, realizować cele. A gdyby tak można było te trzy kwestie rozwiązać dzięki technologii, a dokładniej pisząc, dzięki sztucznej inteligencji i wielkiej bazie danych?

Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2022 nr 4 (46), s. 28–29. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.


Rok 2050

W roku 2050 wszystko stało się jasne. Skończyła się wielka wojna, w której ostatecznie zwyciężyli zwolennicy Nowego Świata głoszący konieczność zastąpienia chaotycznych systemów demokratycznych czymś bardziej racjonalnym, użytecznym i skutecznym (od tych trzech haseł pochodziła nazwa ich partii tworząca zgrabny akronim). Wielka Rada Światowa ustaliła, że cel polityczny nowo powstałego, obejmującego całą Ziemię państwa – GRL (skrót zostawiam Czytelnikom do rozszyfrowania) sprowadza się do maksymalizowania szczęścia jak największej liczby Ziemian. Ustalono także, że koniecznymi środkami do realizacji tego celu jest optymalizacja użycia zasobów, możliwości rozwoju technologicznego i ekonomicznego oraz zebranie maksymalnej ilości danych na temat celów, preferencji i działań obywateli globalnego państwa.

Niebiańska Opatrzność

Wszystko to stało się możliwe dzięki wdrożeniu najnowszej wersji programu SI o wdzięcznej nazwie Niebiańska Opatrzność (NO). Dzięki posiadanej potężnej ilości danych pochodzących z prywatnych telefonów obywateli, kont internetowych oraz milionów kamer i mikrofonów rozstawionych na ulicach, polach i lasach odpowiednio napisany algorytmom NO pozwalał integrować całą zdobytą wiedzę, a następnie mógł formułować poszczególne zadania i przesyłać je do konkretnych osób (lub maszyn) w postaci próśb lub poleceń. W ten sposób rozwiązano problem wiedzy, o którym w dawnych czasach pisał pewien austriacki filozof.

Dodatkowym argumentem za wprowadzeniem NO było to, że w przeciwieństwie do polityków-ludzi mogła ona gwarantować bezstronność i rzetelne przestrzeganie prawa. NO była zaprogramowana tak, aby traktować każdego Ziemianina z równą troską i opierać swoje decyzje na obiektywnych kalkulacjach, w których ujmowany był los i szczęście nie tylko obecnie istniejących istot odczuwających, ale także potencjalnych przyszłych pokoleń.

Eu-Dajmonion

W celu uskutecznienia realizacji poleceń NO wdrożono program KIM. Każdy ziemianin otrzymał specjalne konto, na którym za każde wykonane polecenie otrzymywał specjalne punkty bonusowe wymienialne na pieniądze, oraz Eu-Dajmoniona (ED), osobistego asystenta SI zintegrowanego z NO. Jego funkcja polegała na przekazywaniu poleceń NO za pomocą wszelkich dostępnych urządzeń elektronicznych (np. w postaci wiadomości SMS, głosu w słuchawkach czy wbudowanego czipu pod czaszką). Na tym jednak rola ED‑a się nie wyczerpywała. Jako osobisty asystent służył on swojemu podopiecznemu dobrą radą, informacją, czasem jako kompan do rozmowy od najmłodszych lat, stając się dla niego kimś bliskim, można by powiedzieć – przyjacielem.

NOED w praktyce

Jak opisane powyżej rozwiązanie działało w praktyce? Oto kilka przykładów.

Przykład 1: Romeo jedzie samochodem przez las. Nagle w komunikatorze auta odzywa się znajomy głos Julii (tak nazwał swojego asystenta ED): „Rom, proszę, przyśpiesz trochę i skręć na najbliższym skrzyżowaniu w prawo. Dwa kilometry stąd tonie w jeziorze człowiek”. Romeo dojeżdża we wskazane miejsce i ratuje młodą dziewczynę.

Przykład 2: Anna kończy szkołę i zastanawia się, jakie studia wybrać. Spędza dużo czasu z ED-em, rozmawiając o swoich marzeniach, lękach i nadziejach. ED, znając jej całe życie, w tym osiągnięcia szkolne, decyzje, jakie podejmowała w życiu, a także tendencje na rynku pracy, stan gospodarki i zapotrzebowania społeczne doradza jej, aby wybrała weterynarię (Anna kocha zwierzęta, troszczy się o nie, ma wybitne uzdolnienia w zakresie chemii, biologii, a także intuicyjnego wręcz rozumienia zachowania zwierząt).

Przykład 3: Włodek marzy o tym, aby zostać wielkim przywódcą świata, zbudować niezwyciężoną armię, chce też zemścić się na tych, którzy kiedyś go obrazili. Jego ED delikatnie stara się mu pokazać negatywne konsekwencje realizacji takich planów. Po wielu, wielu próbach odwiedzenia Włodka od tych planów drogą rozmowy, prezentowania odpowiednio skrojonych filmów, czytania z Włodkiem pouczających książek ED (a właściwie NO) dochodzi do wniosku, że jedynym rozwiązaniem jest dyskretna modyfikacja mózgu Włodzia. W jej wyniku nabiera on nowych pragnień i postanawia zostać sprzedawcą w warzywniaku.

Wybór należy do Ciebie

Teraz, drodzy Czytelnicy, wyobraźcie sobie, że przed wami materializują się drzwi z napisem „Droga do GRL”. Wystarczy je otworzyć, aby opisany powyżej świat stał się Waszym światem. No i jak? Otwieracie?


Artur Szutta – filozof, pracownik Uniwersytetu Gdańskiego, specjalizuje się w filozofii społecznej, etyce i metaetyce. Jego pasje to: przyrządzanie smacznych potraw, nauka języków obcych (obecnie węgierskiego i chińskiego), chodzenie po górach i gra w piłkę nożną.

Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.

< Powrót do spisu treści numeru.

Ilustracja: Zuzanna Bołtryk

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy