Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2021 nr 1 (37), s. 51. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.
Fakt, że w ramach Biblioteki Klasyków Filozofii wydane zostało dzieło Samuela Taylora Coleridge’a, należy odnotować z dużą radością, nawet jeśli trudno w niekontrowersyjny sposób przyznać Autorowi Rymów o sędziwym marynarzu status podobny do Platona, Kanta czy choćby Hume’a. Swoją strukturą Biographia literaria przypomina dość eklektyczny kolaż, ale okazuje się całością zaskakująco satysfakcjonującą w lekturze. Jest tak nie tylko ze względu na rozległość horyzontów myślowych Coleridge’a, ale również wciągający styl, w którym jest napisana. Biographia literaria w zamierzeniu miała być autobiografią intelektualną i do pewnego stopnia faktycznie nią jest, gdyż Coleridge ma bardzo dużo do powiedzenia na najprzeróżniejsze tematy, począwszy od trudów związanych z rolą wydawcy gazet, a kończąc na jego własnym stosunku do poglądów Fichtego i Kanta. Wystarczy jednak zajrzeć do indeksu osobowego, żeby zrozumieć, że „tematem”, który pochłania najwięcej uwagi Coleridge’a, jest William Wordsworth. Coleridge stara się ocenić twórczość i sam program poetycki starszego kolegi po piórze, a także skutecznie się od niego odróżnić. Z filozoficznego punktu widzenia najciekawsze wydają się jednak jego rozważania estetyczne, a zwłaszcza te, które odnoszą się do koncepcji zawieszenia niewiary oraz rozróżnienia na wyobraźnię i fantazję.
Coleridge sprawia w tym tekście wrażenie kogoś, kto porusza jednocześnie mnóstwo różnych wątków i nie potrafi w sobie znaleźć konsekwencji, żeby w pełni je rozwinąć, a tym bardziej zakończyć. Pełno jest tu urwanych tropów i zapowiedzi przyszłych badań. I to jednak można interpretować na korzyść autora. Taka okoliczność przecież dobrze oddaje ducha epoki, w której premiera zbioru wierszy była równie ważna co ogłoszenie skomplikowanego traktatu filozoficznego. Biographia literaria okazuje się więc ostatecznie dziwacznym wehikułem czasu, choć niepozbawionym
pewnego uroku.
Samuel Taylor Coleridge, Biographia literaria, przeł. Bartosz Działoszyński, PWN, Warszawa 2019, 471 ss.
Błażej Gębura – doktor filozofii. Zajmuje się filozofią religii, metafilozofią i epistemologią. W wolnych chwilach rąbie drewno i nałogowo czyta powieści szpiegowskie. Hobby: pisanie i kolekcjonowanie płyt jazzowych.
Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
< Powrót do spisu treści numeru.
Interesują Cię recenzje innych książek filozoficznych? Zajrzyj do naszego działu Omówienia i recenzje.
Skomentuj