Zawtórował temu Ferdynand de Saussure, który zwrócił uwagę, że nic nie sprawia, że pies musi być nazwany „psem”, zwłaszcza, że w każdym języku pies jest nazywany inaczej. Zatem „pies” jest znakiem-symbolem, bo dana społeczność przystała na to, żeby psa nazywać „psem”.
Potem jednak skierowano uwagę na zjawisko onomatopei – są to ewidentnie znaki językowe, które mają inne powiązanie z rzeczami, które oznaczają, poza tym umownym. Takich w języku polskim i innych indoeuropejskich jest wiele: „kukułka”, „świst”, „chrapać”. Ich powiązanie polega na relacji podobieństwa formy znaku do samego znaczonego, do rzeczy. Jednak te ograniczają się do podobieństwa dźwięku, jakie wydają. Natomiast gdyby się przyjrzeć pismom obrazkowym, to wiele znaków powołuje się jeszcze na kształt znaczonych. Przykładowo, w chińskim jest wiele piktogramów: 人 ren oznacza „człowiek”, 月 yue oznacza „księżyc”, a 木 mu „drewno”. Takich znaków, zwanych ikonicznymi, których forma powołuje się na wygląd rzeczy, do której się odnosi, jest bardzo mało w językach indoeuropejskich (np. T‑shirt). Ciekawym natomiast przypadkiem są języki migowe – te obfitują nie tylko w znaki ikoniczne „wizualne”, ale także motoryczne – czyli takie, które pewnym ruchem rąk „odtwarzają” pewne czynności, które właśnie znaczą.
Nastazja Stoch – z wykształcenia filozof i językoznawca, pracownik Katedry Sinologii KUL. Zajmuje się semiotyką, zagadnieniami filozofii języka i językoznawstwa kognitywnego. Poza tym już niewiele rzeczy ją interesuje, bo tylko ze trzy: literatura piękna, gra w koszykówkę i na pianinie. Oprócz tego stara się prowadzić styl życia Less Waste i nie stosować produktów szkodzącym środowisku i testowanych na zwierzętach.
Ilustracja: Zuzanna Bołtryk
Po więcej ciekawostek semiotycznych zajrzyj do naszego działu „Semiotyka”.
Skomentuj