Tematy religijne przenikają cały dorobek filozoficzny Locke’a. Swoje poglądy myśliciel artykułował otwarcie jednak dopiero w późnych pismach teologicznych, stanowiących kulminację jego dociekań filozoficznych.
Powszechnie uważa się, że w The Reasonableness of Christianity (1695) oraz innych tekstach, zarówno publicznych, jak prywatnych, Locke wyjaśniał swoje przekonania w sposób niesystematyczny i dość niejednoznaczny. Prof. Lucci będzie argumentował, że dokładna analiza pism Locke’a wskazuje jednak, iż wizja religii u tego filozofa była spójna – stanowiła unikalną i heterodoksyjną odmianę protestantyzmu.
Locke orientował się w głównych debatach teologicznych swoich czasów. Poglądy myśliciela zdradzają wiele podobieństw do arminianizmu i socynianizmu. Locke, który był zwolennikiem protestanckiej zasady sola Scriptura, wielokrotnie zapewniał, że jego przekonania są zgodne z Biblią. Główne elementy Locke’owskiego chrześcijaństwa są rezultatem oryginalnej historycznej metody interpretacji biblijnej – zawierają elementy soteriologii opartej na teistycznej i racjonalistycznej etyce, krążą wokół fundamentalnych przekonań chrześcijańskich (np. o konieczności pokuty za grzechy, posłuszeństwa prawu Bożemu czy wiary w Chrystusa jako Mesjasza), łącząc je z niewiarą w zmartwychwstanie oraz nietrynitarną Chrystologią.
Z powodu swoich heterodoksyjnych poglądów filozof był wielokrotnie krytykowany, ale na dłuższą metę wywarł wpływ zarówno na oświeceniowe projekty mające na celu stworzenie religii racjonalnej, jak i na kilka ruchów protestanckich, np. na unitarianizm, metodyzm i niektóre wspólnoty baptystyczne. Dziedzictwo teologiczne Locke’a, chociaż zwykle ignorowane przez historyków, okazuje się być równie istotne jak to z zakresu epistemologii i teorii politycznej.
Wszystkich zainteresowanych wykładem zapraszamy do rejestracji na stronie www.religiousrationalism.com. Zajęcia w języku angielskim.
Opracowanie: Zespół badawczy projektu „Między sekularyzacją a reformą”
Diego Lucci – profesor filozofii i historii na American University in Bulgaria, obecnie prowadzący badania w Maimonides Centre for Advanced Studies na Uniwersytecie w Hamburgu, członek Royal Historical Society. Wśród jego publikacji znajdują się monografie: Scripture and Deism (2008) oraz John Locke’s Christianity (2021), był także współredaktorem tomu Atheism and Deism Revalued (z Waynem Hudsonem i Jeffreyem R. Wigelsworthem, 2014).
Patronat medialny:
„Filozofuj!”
-
- : Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego – Microsoft Teams
- 14 maja 2021, 16:00–18:00
- Strona internetowa organizatorów
- Wydarzenie na Facebooku
