Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2021 nr 6 (42), s. 52. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.
Cele
- Uczniowie rozumieją wartość poznawczą wątpienia.
- Uczniowie rozumieją, że poczucie pewności bierze się często z przyzwyczajenia.
- Uczniowie widzą konsekwencje podważania utartych poglądów.
Materiały
Treść opowiadania
Metody i formy pracy
- Czytanie tekstu
- Dyskusja
- Ćwiczenie
Przebieg lekcji
Czytamy treść opowiadania:
W pewnej wiosce, która mieściła się obok dżungli, nastały trudne czasy. Las, który dawał mieszkańcom dotychczas pożywienie i opał, był dla nich niedostępny. Stało się to za sprawą złego ducha, który w nim zamieszkał. Ludzie słyszeli wyraźnie, jak dzwoni dzwoneczkiem z głębi gęstwiny raz dalej, raz bliżej, z wysoka i niska. Na mieszkańców padł strach, więc godzili się na to, żeby żywić się tylko resztkami tego, co znaleźli na obrzeżach dżungli. Ogniska w wiosce paliły się wątłym ogniem, bo brakowało grubego drwa ze ściętych drzew, by dołożyć do paleniska. Ludzie byli w rozpaczy, aż znalazł się jeden młodzieniec, który nie wierzył w to, że w dżungli coś czyha. Słysząc dzwoneczek, wszedł w gęstwinę i po niedługiej chwili odnalazł… małpę, która skradła dzwoneczek jakiemuś dziecku z wioski i radośnie bawiła się nim od wielu dni.
bajka hinduska
Pytania do tekstu
- Dlaczego nikt prócz młodzieńca nie sprawdził, co kryje się dżungli?
- Co by zyskali mieszkańcy, gdyby ktoś wcześniej zdecydował się sprawdzić, co się w niej kryje?
- Jak wyglądałoby ich życie, gdyby nikt nigdy nie sprawdził, co kryje się w dżungli?
- Skąd wziął się pomysł, że dzwoneczek oznacza niebezpieczeństwo? Czy ludzie byli tego pewni?
- Czy młodzieniec był pewien, że dzwoneczek nie oznacza niebezpieczeństwa?
- Dlaczego wszyscy w to od razu uwierzyli, prócz młodzieńca?
- Jak wpływa strach na zdolność poznawczą?
- Czego ludzie obecnie się boją, nie sprawdzając, czy faktycznie może im to zagrozić?
- Kto w dzisiejszych czasach ma odwagę podważać opinię większości?
Dyskusja
- Co to jest naiwność i z czego wynika?
- Co to są utarte poglądy i skąd się biorą?
- Czy z poznawaniem prawdy wiąże się jakieś ryzyko?
- Czy poznawanie prawdy wymaga odwagi?
Ćwiczenie – Adwokat Diabła
Wyznaczona osoba wymyśla twierdzenie jej zdaniem niepodlegające wątpieniu, np. należy myć zęby. Osoba wyznaczona jako adwokat diabła zadaje pytania reszcie klasy, mające podważyć pewność zdania poprzednika. Pomysły twierdzeń mogą pochodzić z codziennego życia lub być abstrakcyjne. Celem ćwiczenia jest pokazanie uczestnikom, że nasza pewność względem przekonań wynika często z przyzwyczajenia, a nie tego, że są one niepodważalne.
Dorota Monkiewicz –absolwentka historii UMCS i filozofii teoretycznej KUL, nauczycielka etyki w Szkole Podstawowej im. B. Chrobrego w Lublinie. Redaktorka działu Edukacja filozoficzna w czasopiśmie „Filozofuj!”. Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Praktyków Filozofii dla Dzieci SOPHIA. Współautorka książki Filozofuj z dziećmi, tom II. Zainteresowania naukowe: dydaktyka filozofii, etyka środowiskowa i bioetyka. Więcej o mnie na stronie www.dia-ti.com
Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.
< Powrót do spisu treści numeru.
Skomentuj