Filozofia w szkole Scenariusze lekcji

Dorota Monkiewicz: Zmęczenie przez myślenie. Dlaczego myślenie wyczerpuje? Dlaczego myślenie wyczerpuje? – scenariusz lekcji filozofii dla klas IVVIII szkoły podstawowej

Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2024 nr 2 (56), s. 6–8. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.


Cele:

  • Uczniowie rozumieją złożoność operacji myślenia.
  • Uczniowie rozróżniają mniej i bardziej wymagające procesy myślowe.
  • Uczniowie dostrzegają trudność w opanowaniu własnych myśli.

Materiały:

  • Tablica, flamaster

Metody i formy pracy:

  • Burza mózgów
  • Opowiadanie
  • Dyskusja
  • Eksperyment myślowy

Przebieg lekcji:

1. Burza mózgów

Na środku tablicy piszemy słowo „myślenie”. Wokół uczniowie wypisują różnego rodzaju operacje związane z myśleniem. Nauczyciel może naprowadzać dzieci na odpowiedzi. Przykłady: analizowanie, wyobrażanie, przypominanie, kombinowanie, rozważanie, modyfikowanie, kalkulowanie, fantazjowanie, dedukowanie itp. Po wyczerpaniu pomysłów uczniowie odnoszą się do wymienionych przez siebie typów myślenia. Czy jest ich dużo? Czy podane operacje myślowe się uzupełniają, czy czasem się też wykluczają?

2. Prezentacja opowiadania Wymyślone zmęczenie

Mike miał przed sobą ciężki dzień. Obudził się rano z myślą, że musi wykonać wiele czynności: posprzątać garaż, przekopać ogródek, zaprowadzić psa do weterynarza i zrobić zakupy. Tych zajęć było dla niego stanowczo za dużo, ciągle myślał o tym, jak bardzo się zmęczy, i coraz mniej miał ochotę zacząć pracę. Im więcej myślał o wszystkim, co go czeka, tym bardziej czuł znużenie. Zwlekał tak długo z rozpoczęciem działania, aż nastał wieczór. Mike nie zrobił nic z zaplanowanych rzeczy. Był jednak kompletnie wyczerpany, bo wszystkie te czynności wyobrażał sobie cały dzień i nie dawało mu to spokoju. Następnego dnia postanowił bez zwłoki wziąć się za planowane zadania. Do połowy dnia zrobił wszystko i choć był fizycznie zmęczony, czuł się jednocześnie wewnętrznie odprężony.

3. Dyskusja nad pytaniami do tekstu:
  • Dlaczego samo myślenie o pracy męczy?
  • Co jest bardziej męczące: wysiłek ­fizyczny czy umysłowy?
  • Dlaczego myślenie o trudnych zadaniach może bardziej wyczerpać niż samo ich wykonanie?
  • Czy można zatrzymać myślenie siłą woli?
  • Jaki rodzaj myślenia jest najbardziej męczący, a jaki najmniej?
4. Eksperyment myślowy

W przyszłości przeglądanie czyjegoś umysłu może stać się możliwe dzięki specjalnym urządzeniom i skanerom. W ten sposób można byłoby odkryć nie tylko przestępstwa, ale też osobiste sekrety i wstydliwe tajemnice zwykłych ludzi. W jaki sposób moglibyśmy panować nad swoimi myślami, by nie pozwolić na wdarcie się intruzom do naszej głowy?


PDF scenariusza do pobrania


Dorota Monkiewicz – absolwentka historii UMCS i filozofii teoretycznej KUL. Pracuje w Centrum Kultury w Lublinie oraz prowadzi warsztaty filozoficzne dla dzieci w Szkole w Chmurze. Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Praktyków Filozofii dla Dzieci SOPHIA. Współautorka książki Filozofuj z dziećmi 2. 100 pomysłów na dociekania filozoficzne z dziećmi. Zainteresowania naukowe: dydaktyka filozofii, etyka środowiskowa i bioetyka. Więcej o mnie na stronie www.dia-ti.com.

Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
 
Ilustracja: freepik.com (licencja)
 
W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.
< Powrót do spisu treści numeru.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

1 komentarz

Kliknij, aby skomentować

  • Ps… Bo czyżby to była czynność nie tylko szlachetna, często wymuszona a nawet — o zgrozo — fizjologiczna!?
    Homo naturalus, naturalis, naturam…
    AD 2025

Sklep

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy