Usytuowanie fenomenologii Husserla i psychoanalizy Freuda na progu symbolizacji wpłynęło istotnie na współczesne rozumienie podmiotu. Umożliwiło to dowartościowanie spekulacji na bazie tego jednego, wybranego i wyróżnionego wyrażenia języka naturalnego – czegoś. To słowo nie jest ani liczbą, ani konkretem, ani nicością, ani powszechnikiem, ale nie jest też milczeniem. Myślenie o czymś w fenomenologii i psychoanalizie jest równocześnie myśleniem czegoś fenomenologii i psychoanalizy. Równocześnie, właśnie fenomenologia i psychoanaliza, są koncepcjami sięgającymi poza znaczenie czegoś, czyli gdzieś dalej, głębiej, do warunków możliwości czegokolwiek.
Prezentowana książka sięga do różnych technicznych terminów Husserla i Freuda, z których najbardziej wyrazistym, staje się właśnie wyrażenie coś (etwas). Ponieważ nie ma czegoś takiego, do czego coś nie mogłoby się odnieść, dlatego decydujemy się na nie, doceniwszy jego potencjał, który znany był myśli Arystotelesa (τι), scholastyce (aliquid), transcendentalizmowi Kanta (etwas), fenomenologii Heideggera (etwas), dekonstrukcji Derridy (quelque chose). Coś może jawić się jako językowe kuriozum prowokujące więcej problemów i nieścisłości niż rozwiązań, jednakże właśnie ze względu na bogactwo wieloznaczności warto zatrzymać się nad tym pojęciem.
Dlaczego właśnie fenomenologia i psychologia mają coś do przekazania na temat podmiotowości i gdzie należy je umieścić, aby nie zatraciły swojej mocy oddziaływania na ludzkie myślenie? Mogą one myśleć razem, ale mogą także osobno – za każdym razem jednak pozwalają spojrzeć na podmiotowość z perspektywy, która wymyka się Kantowskiemu stanowisku. Wraz z tym wymykaniem się umożliwiają uchwycenie podmiotu poza ściśle określonym paradygmatem skończoności, którego zakres sam staje pod znakiem zapytania. Warto więc postawić pytanie — podążając za psychoanalizą Freuda i fenomenologią Husserla – dlaczego nowoczesny podmiot jest wszechwładny i skończony zarazem? W jakim sensie towarzysząca im intencjonalność jest traumatyczna zarówno w nastawieniu filozoficznym, jak i naturalnym?
Uczestnicy spotkania i tematy wystąpień:
Dr Kamil Moroz: WPROWADZENIE
Dr hab. Jarosław Jakubowski (UKW Bydgoszcz): Brak czegoś
Dr Robert Grzywacz SJ (AIK): Kant nieprzekraczalny?
Spotkanie poprowadzi: Dr Magdalena Kozak (AIK)
Organizatorzy:
Instytut Filozofii Akademii Ignatianum w Krakowie
Online
wtorek, 17 maja 2022 r. godz. 17:00
Wydarzenie na Facebooku
Transmisja
Skomentuj