Ateiści zarzucają teistom, że ich wiara w Boga jest nieracjonalna. W odpowiedzi filozofowie chrześcijańscy zwykli bronić się, wykazując, że posiadają mocne racje na rzecz swoich przekonań religijnych. Przyjmują oni przy tym założenie swoich ateistycznych oponentów, że nieposiadanie takich racji świadczy o jakimś niedostatku intelektualnym. Sprzeciw wobec tego założenia zjednoczył grupę protestanckich myślicieli skupionych w The Calvin Center for Christian Scholarship na Calvin College. W latach 1979–1980 odbywały się tam seminaria naukowe poświęcone relacji pomiędzy wiarą a rozumem w myśli Kalwina. Wnioski z tych spotkań zostały zaprezentowane w pracy zbiorowej pt. Faith and Rationality. Reason and Belief in God wydanej w 1983 r. Praca ta dała początek nurtowi analitycznej epistemologii religii, który nazwany został – w nawiązaniu do protestanckiego wyznania jego założycieli – epistemologią reformowaną. Najwybitniejszym przedstawicielem tego nurtu jest znakomity filozof amerykański Alvin Plantinga.
Książka Racjonalność wiary w Boga zawiera obszerny artykuł Plantingi pt. „Rozum a wiara w Boga”, w którym przedstawił on swoją własną koncepcję racjonalności przekonań religijnych. Broni w niej stanowiska, zgodnie z którym przekonania religijne mogą być racjonalnie żywione jako właściwe przekonania bazowe, tzn. bez posiadania jakichkolwiek racji na ich rzecz. Artykuł ten stał się klasycznym tekstem nurtu epistemologii reformowanej. Recenzowany tom zawiera również najważniejszą znaną z literatury przedmiotu dyskusję nad stanowiskiem Plantingi – pomiędzy Plantingą a Philipem L. Quinnem. Quinn dotknął bodajże najtrudniejszych aspektów koncepcji Plantingi, co zmusiło tego ostatniego do jeszcze bardziej wnikliwego opracowania swojego stanowiska.
Wszystkich tych, których intryguje temat racjonalności przekonań religijnych, zachęcam do sięgnięcia po Racjonalność wiary w Boga. W intelektualnej podróży, po której poprowadzą Czytelnika Plantinga i Quinn, to, co wydawało się oczywiste, zostanie zburzone, by – być może – odbudować się na nowo, choć na fundamentach lepszego zrozumienia lub zostanie raz na zawsze porzucone.
[książka jest dostępna za darmo, w formacie pdf, na stronie naszego wydawcy]
Ewa Odoj – doktor filozofii. Adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie oraz kierowniczka centrum badawczo-wdrożeniowego Critical Thinking Research Lab (CTRL). Fascynuje ją wszystko, co dotyczy tego, w jaki sposób tworzą się treści naszych umysłów. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień związanych z epistemologią, filozofią umysłu oraz psychologią poznawczą. Uwielbia rozmawiać z ludźmi (zwłaszcza młodymi) o problemach filozoficznych. Prowadzi projekt „Food For Thought: warsztaty filozofowania”.
Prowadzenie portalu filozofuj.eu – finansowanie
Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.
Skomentuj