Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji (tzw. fake news) np. w celach politycznych nie jest zjawiskiem nowym, bo robiono to już w starożytności. Jednak obecnie, gdy powszechne jest tak potężne medium jak internet, a w jego ramach rozwijają się gwałtownie media społecznościowe, łatwość tworzenia i rozpowszechniania szokujących informacji niezgodnych z prawdą staje się realnym problemem. Według badania Kantar Public z 2018 roku 75% Polaków przyznało, że spotyka się z fake newsami przynajmniej raz w tygodniu (w tym 48% przyznało, że widzi je codziennie).
O tym, jak bardzo to zjawisko jest niebezpieczne, przekonaliśmy się, kiedy podczas wyborów prezydenckich w Stanach Zjednoczonych ujawniono informacje o istnieniu tzw. farm trolli, czyli zorganizowanej grupy mającej na celu tworzenie konfliktów i chaosu w społeczności internetowej poprzez publikowanie celowo kontrowersyjnych lub prowokujących komentarzy. „Fake newsy” mogą być wykorzystywane do manipulacji przez kogokolwiek, kto ma na celu osiągnięcie pożądanych dla siebie rezultatów poprzez wpływanie na świadomość obywateli, zarówno własnego, jak i obcego kraju. Dzieci i młodzież, jako osoby mniej doświadczone życiowo, są jeszcze bardziej podatne na „fake newsy”.
National Literacy Trust opublikowało raport, w który stwierdza, że dzieci i młodzież w Anglii nie posiadają wystarczających umiejętności krytycznego czytania, by zdemaskować fałszywe informacje. Podkreśla on, że zjawisko to poważny problem dla dzieci i młodzieży, zagrażający demokracji, zaufaniu do polityki oraz do mediów.
Remedium na to może okazać się nauczanie filozofii. Brighton College, wiodąca prywatna szkoła z East Sussex w Wielkiej Brytanii, planuje wprowadzenie kursu filozofii do szkoły, by wspomóc uczniów m.in. w umiejętności krytycznego spojrzenia na informacje, jakie pozyskują z internetu. Uczniowie będą uczęszczać na lekcje poświęcone myśli klasycznych greckich filozofów, takich jak Sokrates, Platon czy Arystoteles. Leah Hamblett, jedna z nauczycielek filozofii w tamtejszej szkole, uważa, że na kursie filozofii uczniowie mogą nabyć umiejętności odróżniania informacji prawdziwych od fałszywych.
Temu mają służyć różne zalecenia, których przestrzeganie i ćwiczenie wyrabia w uczniu zdolność krytycznego myślenia.
Jeśli czytasz informację na internecie, sprawdź ją na kilku niezależnych platformach. Nie zakładaj z góry, że to prawda, tylko dlatego, że wiadomość ukazała się w mediach społecznościach
– radzi Hamblett.
Problemem jest to, że ludzie nauczyli się odruchowo przyjmować za prawdę wszystko to, co zostało napisane.
Żyjemy w specyficznych czasach, w której wiadomości i tzw. fakty są dostępne za jednym dotknięciem smartfona, który posiada większość dzieci w gimnazjum. Jednak do tej pory nie nauczyliśmy dzieci, jak odróżniać prawdziwe informacje od fałszywych. […] Naszym obowiązkiem jest, abyśmy nauczyli dzieci tej umiejętności
– tłumaczyła nauczycielka.
Hamblett mówi też, że uczniowie powinni nauczyć się dystansu do informacji pojawiających się ich smartfonach, dociekliwości, umiejętności ustalania faktów i formułowania własnych opinii.
Wygląda na to, że naszą najskuteczniejszą bronią przed tego typu zjawiskami jest umiejętność racjonalnego myślenia. Być może program dający uczniom możliwość skorzystania z narzędzi filozoficznych okaże się na tyle skuteczny, że będzie on wdrażany w innych szkołach oraz w innych krajach, w tym również Polsce.
Opracował: Kamil Szymański
Źródła:
reporterzy.info
telegraph.co.uk
Skomentuj