Wydawcą czasopisma jest
Kliknij, aby pobrać plik pdf numeru:
Zamów teraz w wersji papierowej
Zachęcamy do lektury!
Czy WIESZ, ŻE…
- najnowszy numer można kupić także w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay (więcej na ten temat > tutaj)?
- z każdego egzemplarza kupionego w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay redakcja otrzymuje tylko ok. 50% kwoty, którą płacisz?
- możesz dostawać „Filozofuj!” na wskazany adres zanim trafią do dystrybucji w Empikach?
- kupując „Filozofuj!” w prenumeracie za płacisz tyle samo, co w Empiku, ale otrzymujesz egzemplarz niemal bezpośrednio z drukarni?
- dzięki prenumeracie możemy planować rozwój i budżet z wyprzedzeniem?
Kalendarium
Istnienie – między banałem a tajemnicą > Jacek Wojtysiak
Nigdy nie zapomnę, gdy jako student filozofii na KUL‑u po raz pierwszy miałem okazję rozmawiać ze studentami z Oxfordu. Jeden z nich zapytał: „Jaki jest twój ulubiony problem filozoficzny?”. Odpowiedziałem bez namysłu: „Problem istnienia”. „Problem istnienia?” – usłyszałem po chwili. – „Ale w czym tu problem?”.
W ogrodzie Meinonga > Maciej Sendłak
Austriacki filozof, Alexius Meinong, wygłosił na początku ubiegłego wieku tezę, która zapewniła mu długie dekady ostracyzmu wśród filozofów. Teza ta głosiła, że wśród ogółu szeroko rozumianych przedmiotów są również takie, które nie istnieją. W tym krótkim tekście przyjrzymy się temu, co skłoniło Meinonga do postawienia takiej tezy.
Spór o uniwersalia > Arkadiusz Chrudzimski
Spór o uniwersalia dotyczy pytania, czy w naszym świecie – obok przedmiotów indywidualnych (indywiduów), takich jak kamienie czy budynki mieszkalne – znajdują się również przedmioty ogólne, czyli tak zwane uniwersalia. Kandydatami na uniwersalia są tu przede wszystkim własności, takie jak bycie czerwonym czy kulistym.
Jak istnieją liczby? > Krzysztof Wójtowicz
Co mamy na myśli, mówiąc, że jakieś twierdzenie matematyczne jest prawdziwe? Zgodnie z klasyczną koncepcją prawdy oznacza to po prostu, że jest ono zgodne z rzeczywistością. Czym jednak może być owa rzeczywistość, o której orzekają zdania matematyczne? O czym mówią zdania „2 + 2 = 4” czy „Istnieje nieskończenie wiele liczb pierwszych”? Jakiej rzeczywistości dotyczą?
Wilfrid Sellars – dwudziestowieczny filozof amerykański – zaproponował niegdyś znaną definicję tego, czym zajmuje się filozofia. W jego ocenie „celem filozofii jest zrozumienie, jak rzeczy, najogólniej pojęte, są ze sobą powiązane w najszerszym sensie tego słowa”. Bez względu na to, czy zgodzimy się, iż taki jest w istocie wyłączny cel filozofii, jednym z jej zadań jest bez wątpienia sformułowanie czy opisanie tego, co często zwie się „obrazem świata”: wizji wszystkich istniejących rzeczy oraz zachodzących między nimi relacji.
Życie po śmierci > Eric T. Olson
Wielu ludzi wierzy w życie pozagrobowe. Uważają, że po śmierci będziemy nadal istnieć jako świadome istoty. Śmierć nie jest zatem końcem, lecz jedynie przejściem z tego świata do innego, a dokładnie – do nieba.
Wywiad
Istnienie jest własnością konkretnych bytów > Wywiad z Michaelem Nelsonem
Narzędzia filozofa
Warsztat logiczny: #9. Współpraca koniunkcji z negacją w definiowaniu innych operatorów > Witold Marciszewski
Sztuka argumentacji: Argumenty ad ignorantiam > Krzysztof A. Wieczorek
Eksperyment myślowy: Skazany na prawie-nieistnienie > Artur Szutta
Kalendarium problemu
Greka i łacina z wielkimi klasykami
Istnienie > Michał Bizoń
Etyka w literaturze
Auschwitz i spór o istnienie moralnego zła > Natasza Szutta
Satyra
„My” i „Nic” > Piotr Bartula
Felieton
Wielka Tajemnica Liter > Jacek Jaśtal
Wyrzutki z królestwa bytu > Adam Grobler
Czy istnienie jest tajemnicze? > Jan Woleński
Czy można zrozumieć swoje istnienie? > Hanna Urbankowska
Filozofia dla dzieci
Estetyka dla dzieci, czyli edukacja piękna > Dorota Monkiewicz-Cybulska
Gdzie na studia filozoficzne?
Instytut Filozofii Akademii Ignatianum w Krakowie
Filozoficzne zoo
Żuk Wittgensteina > Jakub Jernajczyk
Filozofia w filmie
Wydęci ze szkła > Jacek Jarocki
Who is who w polskiej filozofii
Henryk Elzenberg > Paweł Rzewuski
Z półki filozofa…
Filozofia z przymrużeniem oka
Redaktor prowadzący numeru: Artur Kosecki.
Drodzy Czytelnicy,
być może, słuchając czytanej wam bajki, zastanawialiście się, czy krasnoludki istnieją lub przynajmniej kiedyś naprawdę istniały. A może zajmowało was istnienie lub nieistnienie wróżek, czarodziejów, mieszkańców światów równoległych. Z pewnością, przynajmniej w pewnym okresie życia, dręczyło was pytanie o własne istnienie po śmierci (a może i przed narodzinami), pytanie o istnienie Boga, aniołów, nieba. Jednak czy kierowaliście wasze myśli w stronę samego istnienia? Czy zastanawialiście się nad tym, co to znaczy istnieć? Czym jest samo istnienie? To problem bardziej subtelny, trudniejszy do dostrzeżenia – jednak gdy już go odkryjemy, okazuje się być na miarę największej tajemnicy filozoficznej.
Myśląc o istnieniu, zazwyczaj rozważamy to, co istnieje w sposób dla nas najbardziej oczywisty. Słynne Kartezjańskie „cogito ergo sum” wyraża przekonanie co do naszego własnego istnienia, ale przecież prawie bez namysłu powiemy też, że istnieją nasi rodzice, przyjaciele, zwierzęta, góry, lasy, rzeki, otaczające nas budynki, samochody na ulicach itd. Czy jednak wymieniając najprzeróżniejsze byty (których nazwa bierze się od czasownika „być”, czyli istnieć), zbliżamy się jakoś do odkrycia tajemnicy istnienia, do uchwycenia sensu słowa „istnieć”?
Przecież już przy samym sporządzaniu listy tego, co istnieje, napotykamy problemy. Czy istnieją tylko obiekty fizyczne, takie jak kwanty energii i to, co jest z nich złożone: atomy, związki chemiczne, gwiazdy, planety, organizmy żywe oraz ich właściwości, np. ciężar, kształty, temperatura? Czy życie, inteligencja, stany mentalne, np. myśli, jakościowe obrazy w umyśle, przekonania, nasze jaźnie, które przecież istnieją, także są wynikami takich złożeń?
A to dopiero początek naszych problemów. Czyż na tej liście nie umieścilibyśmy także takich bytów jak liczby, zasady logiki czy też zasady racjonalności (a może i zasady etyczne)? A czy istnieją jakoś prawa przyrody? A byty abstrakcyjne (albo lepiej – ogólne), np. czerwoność, kwadrat? A czas czy przestrzeń? Liczba kandydatów (niektórzy bardziej lub mniej kontrowersyjni) jest długa: dzieła sztuki, Bóg, dusza, światy możliwe, Hamlet, Gandalf Szary, a nawet kwadratowe koło. Ustalenie takiej listy jest trudne i wymaga refleksji nad samym istnieniem. Czym ono jest? Na czym polega? Jakie są jego kryteria? Zachęcamy was do refleksji nad tymi pytaniami, a pomocne w tym, jak mamy nadzieję, będą proponowane w piętnastym numerze artykuły tematyczne.
Poza częścią tematyczną proponujemy także nasze stałe działy: kolejne odcinki kursu logiki, sztuki argumentacji, „who is who” w polskiej filozofii, problemów etycznych w literaturze, filozofii w filmie, filozofii dla dzieci, a także eksperyment myślowy. Pośród nich znajdziecie także wiele odniesień do tematyki istnienia.
Ponieważ zbliża się czas zapisów na studia, prezentujemy kolejną uczelnię oferującą możliwość studiowania filozofii. Więcej informacji: tutaj.
Jak zawsze także i w tym numerze nie może zabraknąć filozoficznej rozrywki: kolejnej satyry filozoficznej, anegdot i krzyżówki.
Życzymy przyjemnej i pożytecznej lektury! Filozofujcie!
Redakcja
Zapraszamy do udziału w spotkaniach Klubu „Filozofuj!”. Zapowiedzi spotkań i relacje z dotychczasowych dyskusji są > tutaj.
Osoby, które chciałby pomóc przy zorganizowaniu spotkania Klubu „Filozofuj!” w swoim mieście, zapraszamy do współpracy. Szczegóły > tutaj.
Skomentuj