Zamów teraz w wersji papierowej
Zachęcamy do lektury!
Czy WIESZ, ŻE…
- najnowszy numer można kupić także w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay (więcej na ten temat > tutaj)?
- z każdego egzemplarza kupionego w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay redakcja otrzymuje tylko ok. 50% kwoty, którą płacisz?
- możesz dostawać „Filozofuj!” na wskazany adres zanim trafią do dystrybucji w Empikach?
- kupując „Filozofuj!” w prenumeracie za płacisz tyle samo, co w Empiku, ale otrzymujesz egzemplarz niemal bezpośrednio z drukarni?
- dzięki prenumeracie możemy planować rozwój i budżet z wyprzedzeniem?
Spis treści
Kalendarium
Transhumanistyczna doskonałość > Artur Gunia
Człowiek czasem pyta: dlaczego ciągle tak mało wiem, dlaczego moje zdolności fizyczne są ograniczone, dlaczego popadam w choroby, dlaczego nie mogę być szczęśliwy? I ostatecznie – dlaczego moje życie nie może być doskonałe? Transhumaniści nie udzielą jednoznacznej odpowiedzi na zadane powyżej pytania, żywią jednak przekonanie, że dzięki racjonalnym metodom, nauce i zaawansowanym technologiom możliwe będzie udoskonalenie ludzkiego bytu.
Transhumanizm – kierunki i perspektywy > Aleksandra Przegalińska
W debacie publicznej coraz więcej mówi się o rozmaitych ruchach ideowych skupiających entuzjastów nowych technologii, w tym również tych, którzy postulują maksymalne wykorzystanie technologii i zdobyczy nauki do przezwyciężenia ludzkich ograniczeń.
Kalendarium problemu
Czy od transhumanizmu można uciec? > Kamil Szymański
W najbliższym czasie transhumanizm zaoferuje ci dłuższe życie, ulepszy twoje zdolności poznawcze, poprawi zdrowie, da możliwości kontrolowania emocji, a nawet wyposaży w dodatkowe zmysły. Brzmi interesująco? Niewątpliwie. Czy ludzie przyjmą owe dary oferowane przez technikę? A może inaczej… czy mają oni w ogóle jakiś wybór?
Trzy transcendencje > Jacek Wojtysiak
Termin transcendencja i terminy pokrewne pochodzą od łacińskiego czasownika transcendere, czyli: przekraczać. Filozofowie nieraz przypisywali człowiekowi zdolność przekraczania (transcendowania) samego siebie. Różnie jednak ją rozumieli. Główne koncepcje ludzkiej transcendencji można sprowadzić do trzech: religijnej, progresywnej i utopijnej.
Czemu ulepszanie genetyczne budzi sprzeciw? > Marta Soniewicka
Transhumaniści to zwolennicy wykorzystania wszelkich dostępnych technologii, w tym wspomaganego rozrodu, w celu ulepszenia gatunku ludzkiego. Wychodzą z założenia, że rodzice mają obowiązek moralny zagwarantować dziecku jak najlepszy start w życiu, w związku z czym powinni również wykorzystać dostępną wiedzę genetyczną, by dziecko przyszło na świat z jak najlepszym uposażeniem genetycznym.
Czy można biotechnologicznie „ulepszyć” sferę emocjonalną człowieka? > Adriana Warmbier
Jednym z aspektów dyskusji dotyczącej stosowania neuro- i biotechnologii w celu udoskonalenia gatunku ludzkiego jest kwestia usprawnienia naszych dyspozycji do podejmowania właściwych decyzji moralnych.
Narzędzia filozofa
Warsztat logiczny: #12. Sprowadzanie do sprzeczności > Witold Marciszewski
Sztuka argumentacji: #14. Jak nie stoczyć się po równi pochyłej > Krzysztof A. Wieczorek
Greka i łacina z wielkimi klasykami: Transhumanizm > Michał Bizoń
Eksperyment myślowy: Transhumanistyczny eksperyment (myślowy) > Artur Szutta
Filozofia w literaturze
Projekt przedłużania ludzkiego życia okiem Guliwera > Natasza Szutta
Satyra
Jądro Jasności (ucieczka z Kalopei) > Piotr Bartula
Felieton
Big Data Show > Jacek Jaśtal
Lina nad przepaścią > Adam Grobler
Jan Kowalski (1995–∞) > Hanna Urbankowska
Jak ukarać roboty za popełnione przestępstwa?> Kamil Mamak
Wokół tematu
Granice człowieczeństwa > Anna Hamanowicz
Filozofia w szkole
Wola, wolność, odpowiedzialność > Dorota Monkiewicz-Cybulska
Opinie
Argument z wampiryzmu przeciw transhumanizmowi > Paweł Pijas
Co to znaczy?
O czym konik polny śpiewał latem > Filip Kobiela
Filozofia w filmie
Ludzie na niby > Jacek Jarocki
Filozoficzne zoo
Nietoperz Nagela > Jakub Jernajczyk
Filozofia z przymrużeniem oka
Redaktor prowadzący numeru: Artur Gunia
Drodzy Czytelnicy,
czy zastanawialiście się kiedyś, jak będzie wyglądał świat za dziesięć, pięćdziesiąt, sto, tysiąc lat? W jakim środowisku będziemy żyli, jaki będzie wtedy człowiek – no właśnie, czy w ogóle będziemy jeszcze istnieć jako ludzkość? A może po lekturze utopijnej powieści czy też seansie filmu science fiction byliście pełni nadziei bądź trwogi na myśl o przyszłości, jaka nas czeka. Może uda się usprawnić nasze ciało, wyeliminować choroby, poprawić jakość życia, sprawić, by trwało ono dłużej niż przeciętnie siedem lub osiem dekad, a ostatnie lata nie były naznaczone zniedołężnieniem i bólem; może uda się także usprawnić nasz umysł, usunąć niewiedzę, okiełznać niepożądane emocje.
Takie zmiany wydają się, jeśli nie nieuniknione, to przynajmniej prawdopodobne. Rozwój nauki i techniki, jaki dokonuje się na naszych oczach, już przeobraził nasze otoczenie i nas samych. W ostatnim stuleciu znacznie poprawiła się przeciętna długość i jakość życia, podniósł się poziom i dostępność wiedzy. Ten gwałtowny rozwój ma też swoje ciemne strony. Rozszczepienie atomu przyniosło elektrownie, ale i broń nuklearną. Przemysł i środki komunikacji ułatwiają nam życie, jednocześnie jednak trują środowisko i przyczyniają się do efektu cieplarnianego. Genetyka obok pożytecznej wiedzy dostarczyła metod nieetycznego doskonalenia gatunku poprzez eliminację jednostek niepasujących do przyjętych wzorców. Internet ułatwił nam dostęp do informacji, ale też dał możliwość szerzenia nienawiści. Za dalszy postęp być może przyjdzie nam zapłacić jeszcze większą cenę. Mogąc zmieniać człowieka, dążąc do coraz większej doskonałości, być może wyjdziemy poza wszelkie znane nam horyzonty wyobraźni, za którymi może nas czekać życie wspaniałe, albo też ziści się jedna z najgorszych antyutopii, jakiej nawet najbardziej kreatywni wizjonerzy nie przewidzieli. A może czeka nas trochę jednego i drugiego.
To, w jaki sposób potoczy się rozwój ludzkości i jaka będzie kondycja człowieka w bliższej lub dalszej przyszłości, zależy od naszych dzisiejszych działań, również od tego, w jakim stopniu roztropnie i rozsądnie będziemy podejmowali kolejne kroki w drodze do przyszłości. Stąd wraz z rozwojem wielu technologii, zwłaszcza takich jak nanotechnologia, biotechnologia, informatyka ze sztuczną inteligencją czy neuronauki, musi iść adekwatna refleksja filozoficzno-etyczna nad ich wpływem na nasze życie.
W ostatnim w tym roku numerze „Filozofuj!” spróbujemy zastanowić się nad ideą i ewentualnymi konsekwencjami zmiany natury człowieka za pomocą ingerencji technologicznej. Problem ten szczególnie jest analizowany przez ruch filozoficzno-kulturowy (czasem trochę ideologiczny) zwany transhumanizmem. Transhumaniści, mając do dyspozycji osiągnięcia nauki, chcą zaprojektować nowego, doskonałego człowieka, wyzwolonego od chorób, niewiedzy czy cierpienia. Uznają, że tylko poprzez ścisłą symbiozę człowieka z technologią możliwe jest zniesienie ludzkich niedoskonałości. Nasi autorzy pochylą się nad wyzwaniami, jakie stawia przed nami transhumanizm, rozważą jego często niejednorodne perspektywy i nurty, odnosić się będą do różnych filozoficznych źródeł tego ruchu, rozważą też, czy i ewentualnie w jakim stopniu powinniśmy dążyć do ziszczenia się wizji transhumanistów. Podniesione zostaną także wątpliwości, czy idące coraz dalej znoszenie naszych ograniczeń nie pozbawi nas czegoś ważnego, np. zdolności do refleksji nad życiem. Czy wraz z wydłużaniem życia nie będzie nam doskwierać nuda i nie przysporzy nam to dodatkowych cierpień? Czy modyfikacje genetyczne nie są zgubną zabawą w Boga? Rozważania nad pozytywnymi i negatywnymi aspektami transhumanizmu znajdziecie w części tematycznej numeru, ale i w naszych stałych działach: sztuka argumentacji, problemy etyczne w literaturze, filozofia w filmie, a także w transhumanistycznym eksperymencie myślowym.
Zapraszamy zatem do lektury i do rozważań nad przyszłością ludzkości.
Redakcja
Zapraszamy do udziału w spotkaniach Klubu „Filozofuj!”. Zapowiedzi spotkań i relacje z dotychczasowych dyskusji są > tutaj.
Osoby, które chciałby pomóc przy zorganizowaniu spotkania Klubu „Filozofuj!” w swoim mieście, zapraszamy do współpracy. Szczegóły > tutaj.
Skomentuj