Wydawcą czasopisma jest
Kliknij, aby pobrać plik pdf numeru 2(44)/2022:
Zachęcamy do lektury!
Czy WIESZ, ŻE…
- najnowszy numer można kupić także w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay (więcej na ten temat > tutaj)?
- z każdego egzemplarza kupionego w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay redakcja otrzymuje tylko ok. 50% kwoty, którą płacisz?
- możesz dostawać „Filozofuj!” na wskazany adres zanim trafią do dystrybucji w Empikach?
- kupując „Filozofuj!” w prenumeracie płacisz tyle samo, co w Empiku, ale otrzymujesz egzemplarz niemal bezpośrednio z drukarni?
- dzięki prenumeracie możemy planować rozwój i budżet z wyprzedzeniem?
Redaktor prowadzący numeru: prof. Ryszard Kleszcz
Podziękowania za pracę nad numerem „Wady poznawcze” należą się: Redaktorowi prowadzącemu: prof. Ryszardowi Kleszczowi, Autorom tekstów, Redaktorom, Współpracownikom, w szczególności: Piotrowi Biłgorajskiemu, Katarzynie Dragan, Elżbiecie Drozdowskiej, Błażejowi Gęburze, Aleksandrze Sitkiewicz, Marcie Ratkiewicz-Siłuch, Agnieszce Stańczak, Robertowi Kryńskiemu, Dorocie Monkiewicz, Aleksandrze Miloradović-Tabak, Aleskandrze Pałce, Mirze Zyśko, Marcinowi Iwanickiemu, Annie Falanie-Jafrze, Grafikom: Natalii Biesiadzie-Myszak, Hannie Bytniewskiej, Ewie Czarneckiej, Annie Koryzmie, Lubomirze Platcie, Małgorzacie Uglik, Patrycji Waleszczak, Wojtkowi Wu Zielińskiemu, Florianen vinsi’Siegereith, Specjalistom DTP: Adamowi Dorotowi, Robertowi Kryńskiemu, Patrycji Waleszczak, Mirze Zyśko, Naszym Hojnym Patronom, którzy nas wsparli w projekcie Patronite: Pawłowi Głazowi, Dominikowi Gnapowi, Kacprowi Dyrdzie, Piotrowi Elfingerowi, Danielowi Kozie, Michałowi Markowi, Janowi Swianiewiczowi, Zbigniewowi Szafrańcowi, Tomaszowi Szwedowi, Sebastianowi Łasajowi i Ani Wilk-Płaszczyk. Również dzięki Waszemu wkładowi możliwe było wydane tego numeru.
Czym są wady poznawcze? > Artur Szutta
Heurystyka dostępności i zniekształcające emocje > Andrzej Dąbrowski
Dogmatyzm jako wada poznawcza > Ryszard Kleszcz
Czym jest nieuczciwość? > Christian B. Miller
Pycha intelektualna > Linda Zagzebski
Jesteś ignorantem czy tylko głupcem? > Kevin Mulligan
Umysł zamknięty > Marek Pepliński
Logika w kształtowaniu cnót poznawczych > Marek Lechniak
Fragment z klasyka
Infografika
Narzędzia filozofa
Eksperyment myślowy: Wady i cnoty w krainie Kartezjańskiego demona > Artur Szutta
Kurs logiki: #8. Klasyczny rachunek zdań (cz. 3) – Jak obliczyć, czy zdanie jest prawdziwe? > Krzysztof A. Wieczorek
Meandry metafory: #13. Heidegger i Platońska jaskinia > Marek Hetmański
Filozofia w literaturze
Skąpiec – o tym, jak wady moralne zawężają perspektywę poznawczą > Natasza Szutta
Greka i łacina z wielkimi klasykami
Błędy poznawcze > Michał Bizoń
Felieton
„Nie porzucajcie nigdy nadziei, wy, którzy tu wchodzicie” > Jacek Jaśtal
Logika i pozorne wady epistemiczne > Jan Woleński
Myślący inaczej > Adam Grobler
Satyra
Tablica Pamiątkowa na ruinach Domu Człowieka > Piotr Bartula
Spacerem po filozoficznym… Lublinie
#4. Karol Wojtyła i kościół akademicki KUL > Andrzej Szostek
Filozofia społeczna
Śniadanie kontynentalne: #8. ERROR humanum est > Tomasz Kubalica
Filozofia w filmie
Slumdog > Piotr Lipski
Filozofia w szkole
Czy jesteś przekonany o prawdziwości wszystkiego, co myślisz? Scenariusz lekcji filozofii dla uczniów szkół podstawowych > Dorota Monkiewicz
Z półki filozofa…
Zależne zwierzęta rozumne > Natasza Szutta
Wielcy myśliciele > Anna Dutkowska
Filozofia z przymrużeniem oka
Drodzy Czytelnicy,
za każdym razem, gdy popełniamy błędy poznawcze, rodzi się pokusa, żeby „winowajców” takiego stanu rzeczy szukać poza nami. Można wtedy uznać, że domyślnym stanowiskiem w epistemologii jest sceptycyzm i nabawić się mizologii – nienawiści do rozumowań, przed którą to postawą usilnie przestrzega nas w Fedonie Platoński Sokrates. Z faktu, że do tej pory mieliśmy do czynienia z niekonkluzywnymi argumentami filozoficznymi, nie wynika, że tylko takie argumenty istnieją. Często zatem wyjaśnieniem tego, że nasze poznanie w jakiejś kwestii „nie dało rady”, nie jest ani głęboka niepoznawalność świata, ani zwodniczość formułowanych w filozofii rozumowań. Tym wyjaśnieniem jesteśmy my sami, a mówiąc dokładniej: nasze wady i ograniczenia poznawcze.
Oznacza to, że poznanie nigdy nie jest „skazane na sukces” i w realizacji tego celu można mu skutecznie przeszkodzić, nawet nie mając takich intencji. Minimalnym warunkiem dotarcia przez podmiot do wiedzy jest usunięcie lub zneutralizowanie czynników utrudniających diagnozę wskazującą, które z naszych przekonań możemy określić jako episteme, wiedzę pewną. Oczywiście nie zawsze jesteśmy w stanie to zrobić, gdyż niekiedy w osiągnięciu adekwatnego poznania przeszkadza sam świat. Jesteśmy jednak w stanie odpowiadać za poletko naszego umysłu oraz identyfikować cechy i nawyki, których występowanie sabotuje wszelkie projekty poznawcze. Wydaje się więc, że należy nie tylko zastanawiać się nad tym, czym jest samo poznanie i w jaki sposób przebiega, ale ważne jest również rozstrzygnięcie, co to znaczy być podmiotem poznającym. Chodzi ostatecznie o odpowiedź na pytanie, jakie cechy powinien mieć każdy poszukujący wiedzy podmiot.
Uważamy, że poświęcenie uwagi problematyce wad poznawczych (epistemicznych) ma pierwszorzędne znaczenie. Jej uwzględnienie pozwala zdać sobie sprawę z tego, na ile możliwe jest ulepszenie naszego poznania, a na ile musimy zaakceptować fakt, że sytuacja epistemiczna, w której się znajdujemy, blokuje niektóre ambicje poznawcze. Wydaje się więc, że wśród zadań filozofa musi być nie tylko trening dotyczący analizy pojęć i formułowania konkluzywnych argumentów czy też gruntowne poznanie zasad prowadzenia racjonalnej dyskusji. W pewnym sensie na pierwszy plan wysuwa się refleksja nad samym sobą jako kimś, kto uprawia filozofię. Na ten cel nigdy nie można poświęcić zbyt wiele czasu.
Przekazując Wam numer „Filozofuj!” poświęcony wadom epistemicznym, proponujemy, by część tego czasu zagospodarować, zapoznając się z artykułem porządkującym dyskusję wokół wad i cnót poznawczych (Czym są wady poznawcze?), artykułem na temat emocji jako czynników mogących utrudniać poznanie, tekstami omawiającymi poszczególne wady poznawcze (dogmatyzm, ignorancję, pychę i nieuczciwość intelektualną, zamkniętość umysłu), a także artykułem o logice jako możliwym remedium na epistemiczne wady. Ufamy też, że pomocna w rozprawieniu się z tematem okaże się infografika z wykazem cnót i wad poznawczych zamieszczona w samym środku numeru, a dodatkowo Waszą ciekawość (nomen omen) poznawczą związaną z problemem rozbudzi wywiad z Johnem Greco. Czytajcie „Filozofuj!” i nie dajcie się intelektualnemu lenistwu!
Redakcja
Zapraszamy do udziału w spotkaniach Klubu „Filozofuj!”. Zapowiedzi spotkań i relacje z dotychczasowych dyskusji są > tutaj.
Osoby, które chciałby pomóc przy zorganizowaniu spotkania Klubu „Filozofuj!” w swoim mieście, zapraszamy do współpracy. Szczegóły > tutaj.
Skomentuj