Wydawcą czasopisma jest
Kliknij, aby pobrać plik pdf numeru 2(62)/2025:
Zachęcamy do lektury!
Czy WIESZ, ŻE…
- najnowszy numer można kupić także w Empiku, Świecie Prasy, Inmedio, Relay (więcej na ten temat > tutaj)?
- z każdego egzemplarza kupionego w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay redakcja otrzymuje tylko ok. 50% kwoty, którą płacisz?
- możesz dostawać „Filozofuj!” na wskazany adres zanim trafią do dystrybucji w Empikach?
- kupując „Filozofuj!” w prenumeracie płacisz tyle samo, co w Empiku, ale otrzymujesz egzemplarz niemal bezpośrednio z drukarni?
- dzięki prenumeracie możemy planować rozwój i budżet z wyprzedzeniem?
Redaktor prowadzący numeru: dr Marta Ratkiewicz-Siłuch
Podziękowania za pracę nad numerem „Sztuka dobrego życia” należą się:
- Autorom tekstów, Redaktorom, w szczególności: Piotrowi Biłgorajskiemu, Elżbiecie Drozdowskiej, Błażejowi Gęburze, Robertowi Kryńskiemu, Marcie Ratkiewicz-Siłuch (sekretarz redakcji), Arturowi Szuttcie (redaktor naczelny), Nataszy Szuttcie.
- Grafikom: Paulinie Belcarz, Natalii Biesiadzie-Myszak, Lubomirze Platcie, Małgorzacie Uglik, Wojtkowi WU Zielińskiemu, Agnieszce Zaniewskiej.
- Specjalistom DTP: Adamowi Dorotowi, Robertowi Kryńskiemu, Marcie Szajdzińskiej, Partycji Waleszczak.
- Naszym Hojnym Patronom, którzy nas wsparli w projekcie Patronite: Annie Bentyn, Piotrowi Elfingerowi, Katarzynie Frąckiewicz, Wojciechowi Grycie, Jackowi Kurzepie, Oktawii Księżopolskiej, Małgorzacie Laskowskiej, Sebastianowi Łasajowi, Tymoteuszowi Ogłazie, Tomaszowi Peplińskiemu, Ewelinie Sobieszuk, Janowi Swianiewiczowi, Marcie Wejman, Ani Wilk-Płaszczyk. Również dzięki Waszemu wkładowi możliwe było wydanie tego numeru.
Spis treści numeru Sztuka dobrego życia:
Mnogość dóbr i kryteriów dobrego życia > Thomas Hurka
Dobre życie to takie, jakiego powinniśmy chcieć i jakie powinniśmy się starać prowadzić oraz pomagać prowadzić innym ludziom – z pewnością tym, na których najbardziej nam zależy, czyli członkom naszej rodziny i przyjaciołom, choć najlepiej również nieznajomym. Czasami pomoc innym w prowadzeniu dobrego życia może wiązać się z utratą przez nas pewnych dóbr lub uczynieniem naszego życia gorszym – może bowiem wymagać od nas poświęcenia. Co jednak konkretnie czyni życie dobrym dla nas lub innych?
Bernard Williams o pytaniu Sokratesa „Jak należy żyć?” > Paweł Pijas
Czym jest eudajmonia i dlaczego jest ważna w edukacji > Kristján Kristjánsson
Chociaż Arystoteles nie mówił konkretnie o rozkwicie w człowieczeństwie jako celu edukacji, celu różnym od celu ludzkiego życia, to większość współczesnych arystotelików uważa za oczywiste, że jeśli rozkwit ów jest celem ludzkiego życia, fakt ten musi znajdować odzwierciedlenie w sposobie nauczania, prowadząc do holistycznej wizji edukacji jako całościowego, zrównoważonego programu rozwoju zalet i możliwości uczniów.
Jak dążyć do przyjemności we współczesnym świecie pełnym pokus? > Katarzyna de Lazari-Radek
Dlaczego powinniśmy uznać przyjemność za wartość podstawową i przyczynek do dobrego życia, pisałam już wielokrotnie gdzie indziej. Tutaj chciałabym się zająć pewnym zagadnieniem szczegółowym, nazwijmy je współczesnym paradoksem przyjemności.
Epikureizm: Przyjemnie jest żyć dobrze! > Michał Zembrzuski
Dobre życie dla ludzi > Peter Simpson
Ludzkie dążenie do dobrego życia jest podróżą ku równowadze, cnocie i miłości, która przekracza nasz interes własny. Prawdziwe spełnienie polega na zharmonizowaniu różnych części naszego bytu w dążeniu do ostatecznego, nieskończonego dobra, zaspokajającego nienasycone pragnienie doskonałości.
Stoicyzm: Dobre życie to życie szczęśliwe > Monika A. Komsta
Powinności i pragnienia. Czy moralność przeszkadza w dobrym życiu? > Marta Ratkiewicz-Siłuch
Czy wolno mi wybrać się w tygodniową podróż po Europie, gdy w jej cenie mogłabym zakupić co najmniej kilka pomp do wody dla mieszkańców Sudanu Południowego? Czy powinnam zrezygnować z błyskotliwie rozwijającej się kariery artystycznej, by poświęcić czas na opiekę nad chorym małżonkiem? Jeśli wy również macie czasem wrażenie, że pojęcie moralności i pomyślności nie zawsze idą w parze, zastanówcie się wraz z nami nad kwestiami, które przedstawiamy w tym tekście.
Św. Augustyn o życiu szczęśliwym > Agnieszka Kijewska
Phronesis jako warunek dobrego (szczęśliwego) życia > Natasza Szutta
Badacze szczęścia, niezależnie od reprezentowanego obszaru nauki, wskazują na ważny warunek szczęśliwego życia, jakim są szczere i intymne relacje interpersonalne – miłość i przyjaźń. Filozofowie od wieków poświęcają im wiele uwagi, a psycholodzy potwierdzają w badaniach empirycznych ich znaczenie. Nie sposób zaś budować takich relacji bez określonych dyspozycji oraz umiejętności, które składają się na phronesis – mądrość praktyczną.
Dobre życie to coś więcej niż stan umysłu > wywiad z Danielem Russellem, światowej sławy specjalistą w obszarze teorii ludzkiego rozkwitu
Narzędzia filozofa
Eksperyment myślowy: Dobre życie w retrospekcji > Artur Szutta
Filozofia nauki
Wielkie eksperymenty myślowe w fizyce: Dialog 2. Wiadro Newtona i przestrzeń absolutna > Andrzej Łukasik
W 12 odcinkach
Kurs ontologii: #12. Przedmioty intencjonalne > Arkadiusz Chrudzimski
Filozofia w filmie
Wielki błękit > Piotr Lipski
Filozofia w literaturze
Dulszczyzna a dobre życie > Natasza Szutta
Felieton
Dobre życie, złe życie > Jan Woleński
Powołani do szczęścia > Jacek Jaśtal
Klawe życie > Adam Grobler
Satyra
Ja, Kaspar (zapisek znaleziony zawsze i wszędzie) > Piotr Bartula
Wokół tematu
Długie i dobre życie wśród złośliwych głupców > Filip Kobiela
Filozofia w szkole
Czy można ożywić kamień? > Dorota Monkiewicz
Z półki filozofa…
Daniel Dennett > Piotr Biłgorajski
Zaprzyjaźnić dzieci z filozofią > Marta Ratkiewicz-Siłuch
Filozofia z przymrużeniem oka
Drodzy Czytelnicy,
w numerze znów sięgamy po jeden z największych problemów ludzkości. Tym razem pytamy: „Jak dobrze żyć?”. Zagadnienie to prowadzi zaś nieuchronnie do kwestii jeszcze ogólniejszej – pytania, czym jest w istocie dobre życie. Możliwe są na nie dwie główne odpowiedzi – że jest to życie szczęśliwe lub że jest to życie dobre moralnie – i ich różne kombinacje (np. szczęśliwe i moralne; szczęśliwe, bo moralne; moralne, bo szczęśliwe). Ta dwutorowość potencjalnych odpowiedzi bierze się z dwuznaczności samego pojęcia dobra. Możemy bowiem mówić o dobru moralnym, ale możemy też mówić o dobru fizycznym, czyli dobrych stanach rzeczy, takich jak zdrowie, majętność, satysfakcjonująca praca itd.
To jednak jeszcze nie koniec dystynkcji. W odniesieniu do szczęścia czy życiowego spełnienia możemy mówić o aspekcie subiektywnym i obiektywnym – spełniam się obiektywnie, realizując swój potencjał, i subiektywnie mam poczucie spełnienia; na moje życie składają się obiektywne dobra i odczuwam subiektywne zadowolenie z życia.
Subiektywne poczucie szczęścia to już zaś studnia (rozmaitych odniesień) bez dna. Jeden szczęście znajdzie w sukcesie materialnym, inny w prestiżu społecznym, jeszcze inny w bogactwie relacji międzyludzkich, oddawaniu się pasjom czy życiu rodzinemu. Pokazują to chociażby rozbieżności w różnych „rankingach” szczęścia. Np. Finlandia, wieloletni zwycięzca głośnego rankingu World Happiness Report, w 2024 r. w innych znaczących badaniach dotyczących poczucia szczęścia, Gallup Global Emotions, w kategorii pozytywnych emocji uplasowała się dopiero w piątej dziesiątce, a zwycięskimi krajami okazali się tu maruderzy z rankingu WHR.
Może w takim razie łatwiej byłoby zdefiniować obiektywne dobro życia – np. jako przyjemność czy osobistą doskonałość? Czy jednak i te odpowiedzi nie zaprowadzą nas na manowce? Czasem paradoksalnie to właśnie porażki (wszak ani niedające przyjemności, ani nieświadczące o naszej doskonałości) mogą nadać naszemu życiu większy ciężar gatunkowy, pobudzając nas do refleksji, konfrontując z sobą samym i z rzeczywistością (pamiętacie recenzowaną w „Filozofuj!” cztery numery temu pozycję Pochwała porażki?).
Wielowymiarowości pojęcia dobrego życia nie traktujemy jednak jako przeszkody w dociekaniach, lecz jako intrygujące wyzwanie intelektualne. Jeśli też tak uważacie, prześledźcie wraz z naszymi autorami różnorodne ścieżki, które mogą prowadzić do dobrego życia (teksty Petera Simpsona o ludzkiej doskonałości i Katarzyny de Lazari-Radek o przyjemności oraz kapsułki ze „starożytnymi receptami na dobre życie”), zaczynając od ich mapy w artykule Thomasa Hurki; zobaczcie, jak pojęcie ludzkiego rozkwitu można wykorzystać w edukacji (tekst Kristjána Kristjánssona), dlaczego do szczęścia potrzebujemy mądrości (tekst Nataszy Szutty) i jak sobie radzić z konfliktem między nakazami moralności a pragnieniem pomyślnego życia (tekst Marty Ratkiewicz-Siłuch). Mamy nadzieję, że lektura tego numeru nie tylko da Wam dużo materiału do przemyślenia, ale i sprawi wiele radości!
Redakcja
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Skomentuj