Wywiady

Justyna Miklaszewska: Współcześnie zainteresowanie budzi przede wszystkim etyka i filozofia polityczna Kanta

Justyna Miklaszewska: „Współcześnie zainteresowanie budzi etyka i filozofia społeczna Kanta” — Miesiąc z Kantem
Kant wierzył, że etapem rozwoju społeczeństw będzie stworzenie prawa międzynarodowego, które umożliwi połączenie narodów w większe zbiorowości i zagwarantuje pokój na świecie. Idee te legły u podstaw Unii Europejskiej, która jest dzisiejszym odpowiednikiem wizji Kanta – stwierdza w odpowiedzi na pytanie ankietowe na temat znaczenia myśl Immanuela Kanta prof. Justyna Miklaszewska.

Filozofia Kanta była przedmiotem badań wielu uczonych, którzy analizowali i rozwijali rozmaite aspekty jego systemu. Współcześnie podejmowane są zagadnienia z okresu przedkrytycznego, jednak przede wszystkim zainteresowanie budzi etyka i filozofia polityczna Kanta. Głównym problemem badawczym łączącym te dziedziny jest idea wolności, bez której nie można mówić o odpowiedzialności człowieka za swe czyny. Jak Kant pojmuje wolność? Nie jako absolutną swobodę działania, lecz jako zdolność człowieka do nakładania na siebie ograniczeń w postaci prawa moralnego. Człowiek może tworzyć jego zasady, a godność jednostki polega na tym, że tworzy ograniczenia i dobrowolnie się im podporządkuje, co nie zaprzecza wolności. 

W filozofii politycznej odpowiednikiem prawa moralnego jest prawo stanowione, które społeczeństwa nakładają na siebie, by zapewnić wolność i bezpieczeństwo ludziom w państwie o ustroju republikańskim. Kant wierzył, że kolejnym etapem rozwoju społeczeństw będzie stworzenie prawa międzynarodowego, które umożliwi połączenie narodów w większe zbiorowości i zagwarantuje pokój na świecie. Idee te legły u podstaw Unii Europejskiej, która jest dzisiejszym odpowiednikiem wizji Kanta i dzięki której w ostatnich dziesięcioleciach panował w Europie pokój. 

Co dalej? Kant żył w czasach wojen i nie sądził, że ludzkość prędko osiągnie stan wiecznego pokoju. Twierdził jednak, że użycie siły przez jakieś państwo w celu powiększenia swego panowania musi doprowadzić do upadku takiego imperium, po czym ludzkość podejmie kolejny wysiłek budowania pokoju. Obecnie żyjemy w czasach zaawansowanej technologii i zmian cywilizacyjnych, a mimo to filozofia praktyczna Kanta nadal inspiruje filozofów oraz czytelników jego pism, wskazując im kierunek myślenia o wolności jednostki i jej granicach we współczesnym świecie.


Pytanie ankietowe: Jakie znaczenie z Pana/Pani osobistego punktu widzenia ma myśl Immanuela Kanta dla współczesnej filozofii?


Justyna Miklaszewska – pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Interesuje się filozofią polityczną, liberalizmem, współczesnymi teoriami sprawiedliwości, teoriami wyboru publicznego, filozofią nowożytną. Hobby: muzyka klasyczna, wycieczki górskie (ale nie tylko).


Prowadzenie portalu filozofuj.eu – finansowanie

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy