Jak filozofia pojawiła się w Twoim życiu?
Od kiedy pamiętam, filozofia obecna była w moim życiu w postaci niecodziennych pytań zadawanych moim przyjaciołom. Oczywiście nie wiedziałem wtedy, że filozofuję. Sądzę, że prawdziwa potrzeba stawiania sobie fundamentalnych pytań oraz poszukiwania mądrości narodziła się we mnie w liceum, kiedy słuchałem punk-rocka i szczególnie ważny był dla mnie temat wolności, równości i sensu życia.
Na studiach pedagogicznych miałem pierwszy kontakt z filozofią jako nauką, nie mając jeszcze pojęcia, że kiedykolwiek będę ją studiował. Jednak po pierwszym roku pedagogiki pytania zaczęły się mnożyć, więc zacząłem studiować filozofię jako drugi kierunek. Po kilku tygodniach wiedziałem, że nie będzie już odwrotu. Wykładowcy na kierunku filozofii zaszczepili we mnie ideę studiowania dla siebie, a nie dla tzw. „papierka”. Muszę przyznać, że podczas dwóch pierwszych lat dokonał się we mnie przełom dotyczący myślenia o sobie i o świecie. Myślę, że bardzo przyczynił się do niego Michał Płóciennik, nauczyciel akademicki i opiekun naszego Koła Naukowego Filozofów AJD. To współczesny Sokrates, który zaraża studentów pasją do królowej mądrości. Myślę, że jego misja i zapał znacząco wpłynęły na zaostrzenie mojego filozoficznego apetytu.
Jakie nurty filozoficzne najbardziej Cię interesują?
Na początku najbardziej pociągał mnie platonizm i związane z nim idee. Niesamowite dla mnie było to, że istnieją doskonałe formy rzeczy, np. wieczne, nieskazitelne dobro lub piękno. Jednak później poznałem myśl Fryderyka Nietzschego, która sprowadziła mnie z nieba na ziemię i przepełniła zdrowym sceptycyzmem oraz zainteresowała ideałem nadczłowieka. Sądzę, że największy wpływ na mnie miał i wciąż ma właśnie ten filozof.
Wyobraź sobie idealny, według Ciebie, świat. Jakie miejsce w nim zajmowałaby filozofia?
Przyznam szczerze, że polubiłem świat w którym żyjemy i mimo wielu wad bywa on całkiem atrakcyjny. Jestem zwolennikiem doskonalenia tego, co mamy. Chciałbym, aby na całym świecie filozofia była obecna w szkołach od etapu przedszkola aż do studiów. Dzieci mają naturalną skłonność do filozofowania i byłoby wspaniale, gdyby miały możliwość rozwijać swoje predyspozycje właśnie w placówkach edukacyjnych. Myślę, że najlepiej byłoby, gdyby filozofia była nauczana problemowo w szkołach podstawowych, zaś w szkołach ponadpodstawowych systematycznie. Wierzę, że doczekam dnia,w którym taka utopijna reforma edukacji zostanie wprowadzona.
Jaka jest Twoja definicja filozofa? Czy jest to miłośnik mądrości, którego ciekawi świat i snuje głębokie rozważania w codziennym życiu, czy osoba zajmująca się filozofią zawodowo?
Każdy człowiek jest dla mnie filozofem. Jestem przekonany, że nie ma osoby na świecie, która chociaż raz w życiu nie zastanawiała się nad tym: Kim jest? Jak żyć? Skąd pochodzi? Dokąd zmierza? Myślę, że każdy choć raz w życiu zadał sobie te lub inne pytania filozoficzne. Uważam, że niektórym zawodowym filozofom filozofuje się o wiele trudniej, niż zwykłym ludziom, ponieważ ograniczają oni sobie pole widzenia sztywnymi regułami i kategoriami myślenia. Są to jednak tylko moje subiektywne spostrzeżenia.
Myślę, że w codziennym życiu filozofia może być użyteczna szczególnie w wychowaniu dzieci. Jak już wspomniałem, dzieci mają naturalną skłonność do filozofowania, więc filozofujący rodzice mogą znacząco przyspieszyć rozwój swoich pociech. Poza tym nierzadko rozmowy dzieci z rodzicami ogranicza się głównie do wydawania komend. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest pewnie wiele, ale myślę, że głównym problemem jest brak wspólnych tematów. Uważam, że lekarstwem na ten brak może być filozofia, która jest skarbnicą ciekawych, uniwersalnych i ważnych problemów, które mogą być punktem wyjścia do rozwijania relacji z dzieckiem.
Jak wpadłeś na pomysł propagowania filozofii przez YouTube? Jaki jest odzew widzów?
Myślę, że najsilniejszym bodźcem do stworzenia kanału był brak zrozumienia filozofii przez znajomych z innych kierunków studiów. Mieli oni kurs filozofii na swoich studiach, ale bardzo często prawie nic z niego nie rozumieli i bez namysłu wykuwali fakty na pamięć. Początkowo chciałem w ciekawy sposób przedstawić historię filozofii, później jednak zacząłem eksperymentować z różnymi formami i ciągle szukam takiej, w której czułbym się dobrze i która byłaby najciekawsza dla widzów.
Myślę, że moje filmy wywołują pozytywne reakcje. Od pewnego czasu szczególnie zależy mi na nawiązaniu bezpośredniej relacji z widzami i osobami zainteresowanymi filozofią, dlatego dużo czasu poświęcam grupie na Facebooku „Szanowni Miłośnicy Mądrości”. Obecnie jest nas tam ponad trzystu. Moim celem jest stworzenie wirtualnej szkoły filozoficznej dla osób chcących rozmawiać o ważnych dla siebie sprawach. Byłaby to społeczność ludzi zafascynowanych myśleniem i rozwojem, bo jestem przekonany, że odpowiednie pytania filozoficzne są w stanie wpłynąć pozytywnie na nasze życie.
Czy uważasz, że takimi środkami jak Twój kanał czy „Filozofuj!” można zachęcić ludzi niezwiązanych z filozofią do zainteresowaniem się nią, czy są to jedynie media dla istniejących już miłośników filozofii?
W naszych czasach tylko za pomocą takich mediów filozofia może przetrwać. Dzisiaj ludzi coraz trudniej jest zachęcić do czytania wymagających książek. Oprócz tego od kilku lat w mediach panuje moda na „psychologię” i „coaching”. Myślę, że ten fenomen wynika z przystępnej prezentacji najciekawszych badań i praktycznych informacji tych nauk społecznych. Z całą pewnością filozofia może pochwalić się równie fascynującymi ciekawostkami i spostrzeżeniami.
Nie każdy „miłośnik mądrości” jest specjalistą we wszystkich kierunkach filozoficznych i poprzez takie media jak „Filozofuj!” oraz kanał Światły może odświeżać swoją wiedzę. Sądzę, że wiele problemów filozoficznych można szybciej pojąć dzięki przystępnym i wizualnym przykładom. Dla mnie, od kiedy sięgam pamięcią, filmy psychologiczne były impulsem do myślenia i stawiania sobie ważnych filozoficznych pytań.
Obserwując fenomen platformy YouTube zauważyłem, że wielu twórców porusza bardzo ważne dla każdego człowieka problemy, a ich widownia to w większości dzieci i nastolatkowie. Jeśli więc filozofia chce żyć w świadomości młodych pokoleń, to musi otworzyć się na nowe media.
Kanał „Światły” na YouTube
Rozmawiała: Lena Paracka
Zdjęcie: Damian Nowak
Skomentuj