Cele ogóle
- rozwijanie kompetencji poszukiwania informacji
- kształtowanie umiejętności pracy z tekstem
- kształtowanie wyobraźni
- poszerzanie wiedzy dotyczącej sumienia
Cele operacyjne
Uczeń:
- wyjaśnia, czym jest daimónion
- charakteryzuje rolę „głosu ostrzegawczego”
- analizuje fragmenty tekstów filozoficznych
Treści kształcenia
- filozofia sokratejska
- filozofia starożytna
Metody nauczania
- dyskusja metodą „puzelkową”
- praca z tekstem
- metody projekcyjne
Środki dydaktyczne
- teksty instrukcji dla trzech grup uczniowskich – jeden dla każdej grupy
- materiały plastyczne – kartki, kredki, flamastry
- opcjonalnie: tekst notatki dla każdego ucznia (uczniowie mogą też sporządzić notatki samodzielnie)
Formy pracy
- praca z całym zespołem klasowym
- praca w grupach
PRZEBIEG ZAJĘĆ
Część wstępna
Powitanie uczniów przez osobę prowadzącą lekcję, prezentacja tematu oraz przypomnienie zasad pracy (sygnalizujemy chęć zabrania głosu, słuchamy siebie nawzajem, nie przerywamy sobie wypowiedzi, dyskutujemy o poglądach, pomysłach, a nie o osobach itd.)
Wiodący problem:
NaCoBeZU – Na Co Będziemy Zwracać Uwagę? – informacja o celach lekcji dla ucznia
Dziś ustalimy, czym był pewien tajemniczy głos w głowie Sokratesa – greckiego filozofa.
Część główna
- Rozgrzewka – Zastanówcie się, czy jeśli mielibyście pewność, że nie zostaniecie złapani na robieniu czegoś niewłaściwego – zrobilibyście to? Co by Was zachęciło / powstrzymało?
- Praca z tekstem – Nauczyciel dzieli grupę na trzy zespoły. Każdy zespół otrzymuje Instrukcję wraz z Tekstem do analizy (w załączeniu). Uczniowie w swoich zespołach czytają i analizują przypisany im tekst. Następnie ustalają, na które pytania mogą odpowiedzieć na podstawie tekstu i przygotowują swoje odpowiedzi. Gdy poszczególne zespoły są gotowe, każdy z nich wybiera swojego przedstawiciela, który przyjmuje rolę Posłańca. Posłaniec przechodzi do wskazanej grupy. Istotne jest to, że Posłaniec nie zabiera ze sobą Instrukcji ani Tekstu. Może wziąć jedynie notatki, przygotowane przez zespół. Posłaniec dzieli się swoją wiedzą oraz przyjmuje informacje od członków grupy i idzie dalej, do kolejnego zespołu, gdzie też dzieli się swoją wiedzą oraz przyjmuje informacje od członków grupy. Gdy każdy Posłaniec wróci do swojej grupy, poszczególne zespoły sprawdzają, czy mają odpowiedzi na wszystkie pytania.
Część końcowa
- Podsumowanie pracy i omówienie odpowiedzi na pytania na forum. Nauczyciel może udzielić też dodatkowych informacji dotyczących omawianych zagadnień.
Możliwa kontynuacja w postaci pracy projektowej
Twój daimónion
Nauczyciel informuje uczniów, że Sokrates nie potrafił sobie wyobrazić daimóniona i najprawdopodobniej nie odczuwał takiej potrzeby. Jednak my spróbujemy zobaczyć, co przyniesie nam pewien eksperyment.
Następnie nauczyciel prosi uczniów o zamknięcie oczu i skupienie się przez chwilę na swoim oddechu. W dalszej kolejności nauczyciel udziela uczniom instrukcji: Usiądź w ciszy i poczuj w sobie własnego daimóniona. Postaraj się uchwycić go jak najdokładniej. Czy i jak jest duży? A może jest maleńki jak kropla deszczu czy płatek śniegu? Jaki ma kolor? Jaki ma kształt? Czy wyglądem zbliżony jest do jakiejś rzeczy, zwierzęcia, człowieka, a może zjawiska atmosferycznego? Wszystko, co się pojawia jest dobre. Niczego nie oceniaj, nie staraj się zmieniać. Nie próbuj teraz wymyślać daimóniona. Po prostu podążaj za pojawiającym się obrazem, doznaniem, wrażeniem.
Następnie nauczyciel prosi uczniów o narysowanie / namalowanie / naszkicowanie swojego daimóniona i przygotowanie się do opowiedzenia o nim: jaki jest, kiedy czujesz jego działanie, kiedy i jak się odzywa, kiedy i jak działa w tobie?
Warto zorganizować wystawę prac, przedstawiających daimóniony.
PDF karty pracy ucznia do pobrania
Marta Kotarba – z wykształcenia pedagog i filozof; psychoterapeutka i nauczycielka akademicka w stopniu doktora. Stale poszukuje nowych inspiracji. Pasjonatka filozofowania z dziećmi, innowacji pedagogicznych oraz metody projektu w edukacji (PBL – project-based learning). Naucza etyki w Społecznej Szkole Podstawowej nr 26 STO im. prof. Jigorō Kanō, a także wykłada we Wszechnicy Polskiej Szkole Wyższej w Warszawie. Jednocześnie prowadzi prywatny gabinet psychoterapii na warszawskim Mokotowie. Dużo czyta, nieco pisze, działa społecznie. Interesują ją ludzie, ich wybory i drogi, którymi podążają. Nigdy nie odmówi filiżanki dobrej kawy!
Skomentuj