Scenariusze lekcji

Marta Kotarba: Jeżozwierze i my – scenariusz zajęć z filozofii/etyki dla klas IVVIII

Ilość jednostek lekcyjnych: 2

Cele ogólne

  • rozwijanie umiejętności dostrzegania różnych punktów widzenia,
  • kształtowanie umiejętności pracy z tekstem, dociekania, wyjaśniania,
  • kształtowanie umiejętności porozumiewania się z innymi,
  • poszerzanie wiedzy na temat budowania relacji z innymi.

Cele operacyjne

Uczeń:
  • analizuje tekst
  • bierze udział w dyskusji
  • charakteryzuje naturę relacji międzyludzkich
  • określa swoje potrzeby – kiedy chce potrzebuje być blisko, a kiedy daleko?

Treści kształcenia

  • relacje
  • bliskość
  • bezpieczna odległość
  • kompromis

Metody nauczania

  • zabawa ruchowa,
  • dyskusja,
  • praca z tekstem

Środki dydaktyczne

  • tekst bajki
  • materiały plastyczne – kartki, kredki, flamastry

Formy pracy

  • praca z całym zespołem klasowym,
  • praca indywidualna

PRZEBIEG ZAJĘĆ

Część wstępna

Powitanie uczniów przez osobę prowadzącą lekcję, prezentacja tematu  oraz przypomnienie zasad pracy (sygnalizujemy chęć zabrania głosu, słuchamy siebie nawzajem, nie przerywamy sobie wypowiedzi, dyskutujemy o poglądach, pomysłach, a nie o osobach itd.)

Wiodący problem: Jak budować relacje z innymi?

NaCoBeZU – Na Co Będziemy Zwracać Uwagę? – informacja o celach lekcji dla ucznia

Dziś zastanowimy się wspólnie, kiedy czujemy się dobrze z innymi. Będziemy analizować to, od czego zależy nasze dobre samopoczucie w relacjach z innymi.

Część główna

1. Nie za blisko, nie za daleko – Nauczyciel prosi uczniów o odłożenie zeszytów i przyborów do pisania oraz (jeżeli to konieczne) o przesunięcie ławek, tak by uzyskać nieco wolnej przestrzeni do przeprowadzenia ćwiczenia. Uczniowie stają w jednej części sali, chętny uczeń przechodzi na przeciwległą część i siada na podłodze z zamkniętymi oczami, tyłem do grupy. Uczniowie zaczynają powoli i po cichu podchodzić w stronę siedzącej osoby, która w każdym momencie może powiedzieć – STOP, ale także może zachęcić, mówiąc – BLIŻEJ. Gdy uważa, że grupa jest wystarczająco blisko, ale jednocześnie bezpiecznie daleko mówi – KONIEC i odwraca się, aby sprawdzić, gdzie stoją koleżanki i koledzy. Zabawę można powtórzyć z kilkoma chętnymi uczestnikami.

2.  Jeżozwierze – odczytujemy tekst bajki. W czasie czytania tekstu można pokazać / wyświetlić zdjęcie jeżozwierza.

3. Dyskusja – po odczytaniu treści bajki dajemy uczniom chwilę na zanotowanie swoich pierwszych spostrzeżeń i odczuć. Następnie zapraszamy grupę do podzielenia się wrażeniami, a potem przechodzimy do dyskusji.

Pytania do dyskusji:

  1. Dlaczego jeżozwierzom z bajki tak trudno znaleźć tę właściwą odległość?
  2. Czy w codziennym życiu jesteśmy podobni do jeżozwierzy? Jak to rozumieć? Czy też pokazujemy czasem kolce? Czy marzniemy bez ciepła innych osób?
  3. Czy my też szukamy bezpiecznej odległości w codziennych relacjach? Kiedy i w jakich sytuacjach to widać?
  4. Co to znaczy być „za blisko”? A kiedy jest „za daleko”?
  5. Kiedy bycie blisko może wiązać się z tym, że innym łatwo wbić nam kolec w oko, albo też my z łatwością możemy kogoś zranić?
  6. Kiedy jest nam ciepło w relacjach z innymi? Czy i do czego potrzebujemy tego ciepła?
  7. A kiedy jest nam zimno z powodu odległości innych osób? Jakie to są sytuacje?
  8. Czy będąc w relacjach może nam być za ciepło lub za zimno?
  9. Czy każdy musi odnaleźć tę samą odległość od innych? Czy się tu różnimy i czym?
  10. Czy podchodząc do innych możemy coś stracić? A może trzymając się z dala można coś zyskać?
  11. Jaka jest moja odległość? Czy bardziej obawiam się bycia za blisko, czy za daleko? Dlaczego?
  12. Czy bycie w relacjach wiąże się z poszukiwaniem kompromisu (to pojęcie może wymagać wyjaśnienia)? Czym jest ten kompromis? – warto prosić uczniów o podanie konkretnych przykładów.

Część końcowa

Blisko – daleko – praca projektowa. Zapraszamy uczniów do pracy projektowej, która może być wykonywana podczas lekcji lub też jako aktywność pozalekcyjna. Prosimy uczniów o narysowanie siebie po środku kartki. Można też przykleić na kartce własną fotografię. Następnie uczniowie mają za zadanie narysować kilka kręgów – jeden ścisły wokół swojej osoby i kolejne – od bliższych po najdalsze. Następnie w poszczególne kręgi każdy uczeń wpisuje osoby, które symbolicznie stoją / znajdują się w takiej odległości od niego – od bliskich, mających wpływ, dających ciepło czy też wbijających kolce, po dalsze. Można wcześniej wspólnie z grupą wypisać na tablicy grupy osób, które warto uwzględnić: rodzice, rodzeństwo, dziadkowie, zwierzęta domowe, rodzina – ciocie, wujkowie itp., przyjaciele, koledzy, znajomi, sąsiedzi, nauczyciele, celebryci, politycy itd. Po wykonaniu prac warto przeznaczyć czas na ich omówienie.


PDF scenariusza do pobrania


PDF karty pracy ucznia do pobrania


Marta Kotarba – z wykształcenia pedagog i filozof; psychoterapeutka i nauczycielka akademicka w stopniu doktora. Stale poszukuje nowych inspiracji. Pasjonatka filozofowania z dziećmi, innowacji pedagogicznych oraz metody projektu w edukacji (PBLproject-based learning). Naucza etyki w Społecznej Szkole Podstawowej nr 26 STO im. prof. Jigorō Kanō, a także wykłada we Wszechnicy Polskiej Szkole Wyższej w Warszawie. Jednocześnie prowadzi prywatny gabinet psychoterapii na warszawskim Mokotowie. Dużo czyta, nieco pisze, działa społecznie. Interesują ją ludzie, ich wybory i drogi, którymi podążają. Nigdy nie odmówi filiżanki dobrej kawy!


Bajkę o jeżozwierzach w pięknej wersji graficznej – z ilustracjami i tekstem Moniki Trypuz możecie nabyć w sklepie Wydawnictwa Academicon > tutaj.

 

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy