Cele ogóle
- rozwijanie umiejętności dostrzegania różnych punktów widzenia
- rozwijanie umiejętności uzasadniania podjętej decyzji
- rozwijanie wiedzy na temat wartości i ich rodzajów
- kształtowanie umiejętności prowadzenia dyskusji
Cele operacyjne
Uczeń:
- opisuje, co jest dla niego ważne i uzasadnia swój wybór,
- wymienia rodzaje wartości,
- charakteryzuje poszczególne grupy wartości.
Treści kształcenia
- wartości i ich rodzaje
- hierarchia wartości
Metody nauczania
- metoda „śnieżnej kuli”
- dyskusja
Środki dydaktyczne
- tablica (klasyczna / interaktywna) + mazaki w różnych kolorach
- małe karteczki samoprzylepne
- kartki w formacie A3 – najlepiej wycięte w kształt garnka z wypisanym hasłem – Co włożysz do garnka?
Formy pracy
- praca z całym zespołem klasowym
- praca w parach
- praca w podgrupach
- praca indywidualna
PRZEBIEG ZAJĘĆ
| WAŻNE! Na poprzedniej lekcji poproś uczniów, aby na kolejne spotkanie każdy przyniósł coś, co jest dla niego wartościowe – to może być rzecz, cytat, wspomnienie (zdjęcie) itd. |
Część wstępna
Powitanie uczniów przez osobę prowadzącą lekcję, prezentacja tematu oraz przypomnienie zasad pracy (sygnalizujemy chęć zabrania głosu, słuchamy siebie nawzajem, nie przerywamy sobie wypowiedzi, dyskutujemy o poglądach, pomysłach, a nie o osobach itd.)
Wiodący problem: Co jest dla nas ważne? Co jest dla nas wartością i dlaczego?
NaCoBeZU – Na Co Będziemy Zwracać Uwagę? – informacja o celach lekcji dla ucznia
Dziś zajmiemy się poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie, co jest dla nas ważne. Zastanowimy się, jakie wartości możemy wyznawać w życiu i sprawdzimy, które dominują w naszej grupie.
Część główna
- Śnieżna kula – Nauczyciel prosi uczniów, aby w parach porozmawiali o tym, co jest dla nich ważne i wartościowe. Uczniowie wymieniają się spostrzeżeniami, pokazując przyniesione rzeczy, które dla nich stanowią wartość. Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby połączyli się w czwórki i kontynuowali rozmowę o tym, co jest dla nich wartościowe. Na koniec każda grupa prezentuje, co jest wartościowe dla poszczególnych osób i komentuje, czy coś stanowi wspólną wartość dla całej grupy.
- Hierarchia wartości według Maxa Schelera – Każdy uczeń otrzymuje kilka karteczek samoprzylepnych i wpisuje na nich jedna wartość, którą uznaje za ważną. Następnie nauczyciel prosi uczniów, aby przykleili karteczki we wskazanym miejscu np. w wydzielonej przestrzeni sali czy na połowie tablicy. Nauczyciel prezentuje uczniom piramidę wartości i krótko omawia poszczególne rodzaje wartości. Warto posłużyć się do tego celu prezentacją multimedialną – propozycja slajdów w załączeniu.
- Porządkowanie wartości – Nauczyciel rysuje na tablicy piramidę i dzieli ją na cztery części. Następnie losuje jedną wartość, wybierając dowolną karteczkę samoprzylepną. Odczytuje jej treść, a grupa decyduje, jaka to wartość – hedonistyczna, utylitarna, witalna czy duchowa. Karteczkę przyklejamy w odpowiednim miejscu. Kontynuujemy ten proces, zapraszając – do losowania karteczek i przyklejania ich w odpowiednie miejsca – poszczególnych uczniów.
Część końcowa
- Które wartości dominują w naszej grupie? – Wspólnie z uczniami przeliczamy, ile wskazań uzyskały poszczególne wartości w ich grupie. Następnie wspólnie zastanawiamy się, dlaczego poszczególne wartości są ważne, dlaczego określonych wartości było najwięcej, czy którychś wartości jest za mało itd.
Możliwa kontynuacja w postaci pracy projektowej
Przepis na dobre życie
Spotkanie 1
- Rozdajemy uczniom duże kartki (w przygotowanym wcześniej kształcie garnka z wpisanym u góry hasłem – Co włożysz do garnka? – uczniowie mogą też samodzielnie przygotować szablony garnków z kartek).
- Uczniowie w grupach decydują, które z wartości zgromadzonych na tablicy są najbardziej potrzebne do tego, aby powstał „przepis na dobre życie”. Każda grupa wybiera składniki na swoją potrawę „dobrego życia” – rodzina, przyjaciele, miłość, nauka, nowy Xbox, spokój, dobre jedzenie, pieniądze itp., które ich zdaniem gwarantują dobre życie.
- Uczniowie w grupach decydują o tym, co umieszczą w garnku, aby powstał przepis na dobre życie. Nauczyciel informuje, że ma być to „jadalne danie”, więc nie można tam wrzucić wszystkiego, ponieważ, jak to bywa w kuchni – zmieszanie wszystkiego ze wszystkim daje coś niestrawnego i niesmacznego.
- Zachęcamy uczniów, aby w trakcie podejmowania decyzji uzasadniali swoje zdanie. W tym celu można rozdać uczniom Karty Wypowiedzi (karta pracy w załączeniu) i zalecić, aby w trakcie grupowej dyskusji użyli co najmniej dwóch – trzech sformułowań.
Spotkanie 2
- Następnie uczniowie prezentują swój przepis na dobre życie na forum klasy.
- Pozostałe grupy mogą skomentować wybór wartości, używając do tego Karty Wypowiedzi.
- Na zakończenie wspólnie zastanawiamy się nad tym, jaki najmniejszy zestaw składników (wartości) gwarantuje nadal dobre danie (dobre życie). Można stworzyć grupową potrawę.
- Prace uczniów warto powiesić w widocznym miejscu w sali lekcyjnej lub w szkole (korytarz, wydzielona przestrzeń do prezentowania prac itp.).
PDF karty pracy ucznia do pobrania
Marta Kotarba – z wykształcenia pedagog i filozof; psychoterapeutka i nauczycielka akademicka w stopniu doktora. Stale poszukuje nowych inspiracji. Pasjonatka filozofowania z dziećmi, innowacji pedagogicznych oraz metody projektu w edukacji (PBL – project-based learning). Naucza etyki w Społecznej Szkole Podstawowej nr 26 STO im. prof. Jigorō Kanō, a także wykłada we Wszechnicy Polskiej Szkole Wyższej w Warszawie. Jednocześnie prowadzi prywatny gabinet psychoterapii na warszawskim Mokotowie. Dużo czyta, nieco pisze, działa społecznie. Interesują ją ludzie, ich wybory i drogi, którymi podążają. Nigdy nie odmówi filiżanki dobrej kawy!
Skomentuj