Marta Ratkiewicz-Siłuch: Ewoluująca teologia? [recenzja]

W jakim stopniu prawdy wiary podlegają zmianom? Jaki wpływ mają odkrycia naukowe na doktrynę teologiczną? Czy neuronauki są zagrożeniem dla wiary? Nakładem wydawnictwa Copernicus Center Press ukazała się ciekawa pozycja, dostarczająca mocnych kontrargumentów wobec często formułowanej opinii, że teologia to dziedzina skostniała i nienadążająca za postępem nauki. Autorzy nie tylko starają się pokazać, że tak być nie musi, lecz próbują również budować teologię dialogującą z naukami przyrodniczymi i czerpiącą z jej odkryć. I idzie im to całkiem dobrze. 

Autorami książki Teologia ewolucyjna. Założenia – problemy – hipotezy są filozof przyrody Wojciech P. Grygiel i teolog Damian Wąsek, badacze rozwijający w interdyscyplinarnym duecie nowatorski kierunek poszukiwań na styku teologii, filozofii i nauk kognitywnych – teologię ewolucyjną. W publikacji, do której przedmowę napisał Michał Heller, prezentują oni w sposób szczegółowy zarówno założenia swojego projektu (pierwsza część książki), jak i sposób, w jaki owe założenia pracują, gdy stosujemy je do rozwiązywania konkretnych problemów (druga część).  Autorzy posługują się metaforą zmieniających się scen, na których odbywa się Objawienie – rozumiane tu przede wszystkim jako spotkanie Boga z człowiekiem. W centrum chrześcijańskiej wiary stawiają ową relację, wskazując, że zmienne obrazy świata nie są elementem istoty doktryny, lecz jedynie rekwizytami, których wymiana nie rzutuje na zachowanie istoty prawd wiary, ponieważ, jak przekonują, nawet dogmat ma swój wymiar historyczny. Z tak zarysowanej perspektywy Grygiel i Wąsek przyglądają się takim zagadnieniom jak: problem genezy zła i nauczania o grzechu pierworodnym, rozumienie ludzkiej duszy, natura doświadczeń religijnych, hipoteza inteligentnego projektu czy wiara w cuda. 

Koncepcja ewolucji życia, szczególnie w kontekście teistycznym, nadal budzi kontrowersje – przynajmniej wśród laików; koncepcja zmienności depozytu wiary rodzi niepokoje jeszcze częściej. Dobrze, że powstała publikacja, która porządkuje tę problematykę, rozwija odnośną dyskusję i pozostaje przystępna również dla niespecjalistów.

Wojciech P. Grygiel, Damian Wąsek, Teologia ewolucyjna. Założenia – problemy – hipotezy, CCP, Kraków 2023, 270 s.

Marta Ratkiewicz-Siłuch – dr, absolwentka filozofii teoretycznej KUL. Interesuje się zagadnieniami z zakresu etyki, metaetyki, psychologii moralnej i filozofii działania oraz filozofią moralną Immanuela Kanta. Prywatnie żona Damiana i mama Stasia. Pasjonatka sztuk wszelakich i zapalona cyklistka.

Interesują Cię recenzje innych książek filozoficznych? Zajrzyj do naszego działu Omówienia i recenzje.

Prowadzenie portalu filozofuj.eu – finansowanie

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.