Wykład dr. Tomasza Siwca odbędzie się 28 listopada 2025 roku w ramach cyklu „Zainspiruj się niemiecką filozofią”, organizowanego przez Centrum Herdera Uniwersytetu Gdańskiego. Spotkanie poświęcone będzie analizie duchowej kondycji współczesnego człowieka – jednostki, społeczeństwa, a w końcu całej cywilizacji europejskiej – z perspektywy, którą autor określa mianem fizjologii społecznej.
Punktem wyjścia refleksji będzie obserwacja, że człowiek współczesny wykazuje niemal obsesyjne zainteresowanie zdrowiem ciała, podczas gdy zaniedbuje choroby wyższego rzędu – choroby ducha. Jak zauważa prelegent, w epoce nieustannego samodiagnostycznego niepokoju i konsumpcji środków przeciwbólowych, utraciliśmy wrażliwość na duchowe rozdarcie, abulię, melancholię czy zwątpienie – te same, które w literaturze symbolizują Hamlet, Werter, Obłomow czy Kohelet.
Dr Siwiec stawia pytanie: czy melancholia rozumu nie stała się dziś chorobą całej cywilizacji? Sięgając do ostrzeżeń Edmunda Husserla o „zmęczeniu Europy”, do krytyki „ducha ociężałości” Friedricha Nietzschego oraz współczesnej diagnozy Byung-Chula Hana o „społeczeństwie zmęczenia”, prelegent podejmie próbę zrekonstruowania duchowej topografii współczesności. W jego ujęciu „melancholia rozumu” to zespół symptomów – nostalgia, negatywność, znużenie, pragnienie utopii – które ujawniają głębokie osłabienie duchowe kultury Zachodu.
W swoich rozważaniach dr Siwiec odwoła się również do interpretacji Romano Guardiniego, Georga Steinera i Wolfa Lepeniesa, wskazując, że duchowa kondycja Europy wymaga nie tylko diagnozy, lecz także terapii – powrotu do rozumu jako źródła sensu i wartości, a nie jedynie narzędzia instrumentalnej kalkulacji.
Dr Tomasz Siwiec (ur. 1985, Toruń) jest filozofem i eseistą, absolwentem Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Akademii Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Doktorat z filozofii uzyskał w 2014 roku na UMK. Jego zainteresowania obejmują filozofię i krytykę sztuki, estetykę filozoficzną oraz etykę normatywną. Publikował m.in. w Ruchu Filozoficznym, Studiach z Historii Filozofii, Kulturze i Wartościach oraz w Obiegu.
Wykład będzie doskonałą okazją, by wspólnie zastanowić się nad pytaniem, czy europejska duchowość nie utraciła swej żywotności – i czy możliwe jest jeszcze filozoficzne uzdrowienie ducha Zachodu.
Więcej informacji tutaj.
: ul. Ogarna 26, Gdańsk,
: 28 listopada 2025, godz. 17:30.
Grafika: WikiArt
Skomentuj