Artykuł

Monika Walczak: #2. Stanisław Kamiński i Katedra Metodologii Nauk KUL

Ks. prof. Stanisław Kamiński pozostawał osobowością barwną i niepowtarzalną, co sprawiało także, że był obiektem rozlicznych „życzliwych” złośliwości, jak wówczas, kiedy rozwieszone w korytarzach KUL-u klepsydry zawiadamiały o śmierci nieodżałowanego „Kamienia”, podczas gdy ten nadal cieszył się dobrym zdrowiem.

Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2021 nr 5 (41), s. 46. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.


Historia budynku przy Al. Racławickich 14 w Lublinie sięga XVIII w., kiedy to gmach ten zajmowali dominikanie obserwanci. W XIX w. ówczesny klasztor został zamieniony na zakaźny szpital wojskowy. Natomiast już w 1921 r. budynek, wówczas poszpitalny, stał się własnością nowo powstałego (w 1918 r.) z inicjatywy Polonii petersburskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Obecnie jest to część większego kompleksu budynków uniwersyteckich, zwana Gmachem Głównym. To tutaj w sali o numerze 44 w prawym skrzydle na parterze mieści się powstała jako pierwsza tego typu w Polsce Katedra Metodologii Nauk, jednostka, w której wiele lat pracował i którą kierował przez blisko trzy dekady ks. prof. Stanisław Kamiński.

Marta Ratkiewicz-Siłuch


Ks. prof. Stanisław Kamiński (1919–1986) był jednym z wielu powojennych uczonych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, którzy odbudowywali uczelnię. Urodził się w pobliżu Lublina w Radzyniu Podlas­kim, zmarł daleko, bo w niemieckim Fryburgu Bryzgowijskim. Studia filozoficzne odbył na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL, gdzie w 1947 r. podjął pracę jako filozof i metodolog, którą kontynuował do swej śmierci. W 1957 r. został kierownikiem Katedry Metodologii Nauk. W 1958 r. zamiast habilitacji, którą wówczas zniesiono, otrzymał stopień docenta. Pełnił trzykrotnie funkcję dziekana Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej KUL.

Sam ks. prof. Kamiński uważał się pierwszorzędnie za metodologa, filozofa nauki i historyka pojęcia nauki oraz historyka logiki. Wśród jego licznych publikacji szczególne znaczenie przypada podręcznikowi Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, nadal stanowiącemu znakomite źródło informacji o dziejach nauki i filozofii nauki. Rozwija w nim pionierską swego czasu ideę o zmienności i konwencjonalnym charakterze koncepcji nauki, wyprzedzając poniekąd T. Kuhna koncepcję paradygmatu. Dzięki niemu, a zwłaszcza legendarnemu, obowiązującemu wszystkich studentów KUL, wykładowi z ogólnej metodologii nauk uczelnia odznaczała się dużą kulturą metodologiczną. Standardy pracy naukowej ustawiał wysoko. Konsultował i poprawiał ogromną liczbę doktoratów i habilitacji z różnych dziedzin wiedzy, nie szczędząc nigdy czasu na metodologiczne poradnictwo. Otwarty na intelektualne kontakty, nie tylko nauczał, lecz wdrażał w to, co się dzisiaj modnie określa „krytycznym myśleniem”.

Był ciekawym świata autodydaktą. Pracy naukowej oddawał się z pasją. Pracował systematycznie i w skupieniu, czemu sprzyjała ówczesna rzeczywistość akademicka, nienastawiona na natychmiastowe spektakularne efekty. Nie był doktrynerem. Dostrzegał i akceptował to, że możliwe są różne sposoby życia, myślenia i filozofowania. Zainteresowania miał szerokie i wszechstronne, daleko wykraczające poza samą filozofię, czego świadectwem są rozliczne publikacje, dostępne dzisiaj w 5 tomach prac zebranych. Otwarty na odmienne środowiska filozoficzne, utrzymywał przyjazne kontakty z ówczesnymi filozofami-marksistami oraz filozofami ze szkoły lwowsko-warszawskiej, szanowany przez nich jako filozoficzny partner. Identyfikował siebie przy tym jako chrześcijanin i ksiądz.

Był typem ginącego dzisiaj profesora „w starym stylu”, utożsamiającego się ze swoim uniwersytetem, oddanego uczelni i studentowi całkowicie. Np. przez pewien czas pełnił faktycznie funkcję kwestora opracowującego doroczny budżet KUL. Biedny w siermiężnych czasach komunistycznych KUL na ogół go dodatkowo nie wynagradzał. Był nauczycielem akademickim z powołania: lubił studentów, lubił nauczać i lubił… egzaminować. Przyjazny i życzliwy ludziom, spotykał się ze studentami chętnie także poza salą wykładową, interesując się przyjacielsko ich życiem prywatnym. Funkcjonował niekiedy na zasadzie członka rodziny studenckiej, przyjmując chętnie zaproszenia do udzielania ślubów, chrzcin i… pogrzebów. Pozostawał osobowością barwną i niepowtarzalną, co sprawiało także, co zrozumiałe, że był obiektem rozlicznych anegdot, a nawet „życzliwych” złośliwości, jak wówczas, kiedy rozwieszone w korytarzach KUL‑u klepsydry zawiadamiały o śmierci nieodżałowanego „Kamienia”, podczas gdy ten nadal cieszył się dobrym zdrowiem.


Monika Walczak – dr hab., prof. KUL – Pracuje w Katedrze Metodologii Nauk na Wydziale Filozofii KUL. W latach 2015–2020 dziekan tego Wydziału. Główne obszary badań: metodologia nauk (w tym badań interdyscyplinarnych) i filozofia nauki (zagadnienia racjonalności nauki, kontekst odkrycia), epistemologia współczesna (problematyka intuicji).

Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.

< Powrót do spisu treści numeru.

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy