Akcja: Filozoficzne podróże – przesyłajcie opisy i zdjęcia miejsc związanych z filozofią w przestrzeni publicznej: redakcja@filozofuj.eu. Zrobimy ich mapę. Opisy miejsc zamieszczamy w dziale Filozoficzne podróże na naszym portalu.
Edyta Stein jest postacią intrygującą nie tylko ze względu na swój dorobek filozoficzny, ale również na zmiany, jakie w ciągu życia dokonywały się w jej światopoglądzie, oraz podejmowane w związku z nimi decyzje. Pomimo tradycyjnego wychowania w kulturze i religii żydowskiej od czternastego roku życia deklarowała się jako ateistka. Odebrała wszechstronne wykształcenie – studiowała psychologię, historię i germanistykę, a następnie filozofię pod kierunkiem twórcy fenomenologii, Edmunda Husserla. Filozofia nie przyniosła jej jednak duchowego ukojenia. Jak sama wskazywała w swych pismach autobiograficznych, odnalazła je dopiero pod wpływem lektury książki autorstwa św. Teresy z Avili. Stein miała wówczas powiedzieć sobie, że wreszcie udało się jej dotrzeć do Prawdy. Taka deklaracja płynąca z ust wytrawnego filozofa wzbudzać musi fascynację i ciekawość. Stein szybko podjęła decyzję o pokierowaniu swym życiem w zgodzie z przyjętymi racjami. Nie pozostała gołosłowna – 1 stycznia 1922 roku przyjęła chrzest w Kościele Katolickim, a w 1933 roku wstąpiła do Zakonu Karmelitanek w Kolonii, przyjmując imię Teresa Benedykta od Krzyża. Do końca życia poświęcała się swej misji. 2 sierpnia 1942 roku została aresztowana przez Gestapo jako katoliczka pochodzenia żydowskiego, a pięć dni później była widziana po raz ostatni na wrocławskim dworcu, w czasie postoju pociągu wiozącego więźniów do Auschwitz. Została zamordowana przez hitlerowców najprawdopodobniej 9 sierpnia w komorze gazowej, a jej zwłoki zostały spalone w obozowym krematorium.
Edyta Stein pochodziła z wielodzietnej rodziny z tradycjami. Urodziła się jako najmłodsze z jedenaściorga dzieci w zamożnej żydowskiej rodzinie we Wrocławiu. Jej ojciec – Siegfried Stein – pochodził z Gliwic, a matka – Augusta Stein z domu Courant – z Lublińca. Ojciec zmarł, gdy Edyta miała dwa lata, a ciężar wychowania dzieci i prowadzenia rodzinnego gospodarstwa spadł na barki matki. Była dzielną i wytrwałą kobietą, ale trudna sytuacja życiowa zmuszała ją do korzystania z pomocy innych. W zakresie sprawowania opieki nad dziećmi oferowali ją dziadkowie, mieszkający w Lublińcu. Edyta bardzo chętnie ich odwiedzała, nieraz spędzając u nich całe wakacje.
28 lutego 2009 roku na piętrze lublinieckiego domu Courantów otwarte zostało Muzeum Pro Memoria Edyty Stein. Mieści się ono w przy ulicy Edyty Stein 2. Co istotne, placówka utworzona została w miejscu, w którym faktycznie przebywała filozofka. Dzięki temu panuje w niej niesamowity klimat.
Do muzeum nietrudno trafić. Ulokowane jest w centrum miasta, przy jednej z bocznych uliczek rynku. Jest dobrze oznakowane, a na dróżce bezpośrednio do niego prowadzącej znajdują się pamiątkowe opisy najważniejszych wydarzeń z życia Edyty Stein. Po pokonaniu kilkunastu schodów wkroczyć możemy do niewielkiej sali multimedialnej, po której oprowadza nas przewodnik. Dzięki fotografiom, wyświetlającym filmy monitorom oraz bogatym opisom możemy również samodzielnie zapoznać się z życiem i okolicznościami tragicznej śmierci filozofki. Druga sala wystawiennicza przeznaczona jest do organizowania imprez okazjonalnych – wernisaży fotografii, wieczorków literackich itd.
Muzeum posiada charakter kameralny, pamiątkowy. Główna sala pomieścić może najwyżej kilka osób. Nie chodzi tu jednak o ilość zwiedzających, lecz o jakość prezentacji oraz wczucie się w klimat miejsca, które było bardzo bliskie Edycie Stein. Lubliniecki dom dziadków zapewniał jej samotność niezbędną do wczesnych filozoficznych przemyśleń, która była trudna do osiągnięcia wśród braci i sióstr we wrocławskich pieleszach. Edyta dobrze się tu czuła i za każdym razem chętnie tu wracała. W muzeum znajduje się wyjątkowa pamiątka po filozofce – kamienny próg, na którym przesiadywała często w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości.
Muzeum Edyty Stein w Lublińcu posiada charakter całoroczny, za zwiedzanie nie jest pobierana opłata. Warto się do niego wybrać nie tylko ze względu na nowoczesną strukturę audiowizualną, ale przede wszystkim na możliwość obcowania z klimatem młodzieńczego życia Stein. Pobyt w placówce uruchamia wyobraźnię i pozwala zobaczyć małą Edytę z ochotą rzucającą się w ramiona dziadków, którzy z niecierpliwością oczekiwali jej przyjazdu…
Opracowała Anna Falana-Jafra
Lokalizacja:
Źródła: polskatravel, lubliniec.eu.
Zdjęcie: wikimedia commons, K a o s pl, GNU Licencja Wolnej Dokumentacji, zdjęcie zmodyfikowane
Skomentuj