Myślenie i doświadczanie immanencji – wokół książki Cezarego Woźniaka pt. Spektrum immanencji

Według Deleuze’a i Guattariego o planie immanencji możemy mówić jedynie wówczas, gdy to, co immanentne, nie jest już immanentne względem niczego innego niż ono samo. Immanencja byłaby tym, co niepomyślane w każdej jej dającej się pomyśleć płaszczyźnie. Immanencję można też rozumieć jako coś uprzedniego wobec jakiegokolwiek jej ujmowania. Teksty zebrane w tej książce powstały na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat i w mniej lub bardziej bezpośredni sposób dotyczą kwestii immanencji. Tworzą one pewne jej spektrum, którego dialektyka – dialektyka spektralna została przedstawiona w ostatnim z nich.

Słowa kluczowe: Immanencja, transcendencja, filozofia, fenomenologia, dialektyka, podmiot, doświadczenie, źródłowość, język, milczenie, sztuka.

Deleuze, który widział w Spinozie prekursora myślenia immanencji, twierdził, że kwestia immanencji zaznacza się we współczesnej filozofii, gdy fenomenologia konfrontuje się z metafizyką. W wykładzie Heideggera Koniec metafizyki i zadanie myślenia czytamy jednak: „Metafizyka, znajdując się przypuszczalnie na końcowym etapie swoich dziejów, nie dopuszcza jednak do pojawienia się innego myślenia, mimo że ono przecież jest”. Heidegger odnosił się tu zapewne do swojego własnego, późnego myślenia, ale również odejście od filozofii i przejście do nie-filozofii, które proponuje Laruelle, możemy rozumieć jako przejaw tego innego myślenia, myślenia chcącego przekroczyć czy też zerwać z filozofią. Status filozofii staje się w ich myśleniu czymś problematycznym, a sama filozofia zdaje się w nim zanikać na rzecz jakiegoś innego myślenia, myślenia już poza filozofią, a może nawet i kontemplacji.

Jednym z głównych tematów tej książki, zawartym z niej implicite lub explicite , byłaby kwestia myślenia czy statusu filozofii, innym zaś byłaby kwestia immanencji, bowiem kwestie statusu filozofii, jej granic, ale także możliwości jakiegoś jej przekroczenia, rozgrywają się w niej właśnie w horyzoncie myślenia immanencji, co można rozumieć jako pewną decyzję jej autora co do jego sposobu uprawiania refleksji. Decyzja ta miałaby zapewne swą przyczynę w ogólnie fenomenologicznej orientacji autora książki, który zarazem jedynie w immanencji upatrywałby źródła myślenia, jego nieprzekraczalnego horyzontu, w którym to horyzoncie wydarzałaby się różnorakie ekspresje rozumienia i doświadczania immanencji. Teksty zebrane w tej książce są właściwie zbiorem takich ekspresji, ekspresji składającym się na pewne jej spektrum, inaczej: spektrum tego, jak można myśleć immanencję, myśleć ją także w różnych kontekstach: doświadczania, jawności, czasu, podmiotowości, kultury czy estetyki, aż po pewną dialektykę tego spektrum: dialektykę spektralną, której prezentacja zamyka książkę.

Debata odbędzie się we wtorek, 13 maja, o godz. 17.00 i będzie transmitowana na kanale YouTube Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie

Uczestnicy debaty i tematy wystąpień:

dr hab. Cezary Woźniak, prof. UJ: WPROWADZENIE

dr hab. Daniel R. Sobota prof. IFiS PAN: Co z tą metafizyką?

dr hab. Jacek Surzyn, prof. UIK: Nicość i Bycie. Refleksje nad Heideggerowym projektem

dr Mateusz Waśko (UWr): Przewrotność immanencji — czy możliwe jest doświadczenie tego, co inne?

Debatę poprowadzi: dr Magdalena Kozak (UIK)

Organizatorzy:

Instytut Filozofii Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie.

link do transmisji: <tutaj>

Grafika: od organizatora

Prowadzenie portalu filozofuj.eu – finansowanie

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.