Artykuł Instytuty Studia filozoficzne

O filozofii i jej studiowaniu

O Filozofi i jej ogo

Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2021 nr 3 (39), s. 59. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.


> artykuł sponsorowany

Filozofia jest dyscypliną specyficzną z przynajmniej dwóch powodów: po pierwsze, ze względu na przedmiot swojej refleksji. Jeżeli bowiem zgodzimy się z G.E. Moore’em, że zadaniem „filozofii jest dać ogólny opis całego Wszechświata”, to łatwo zobaczyć, że wysiłek poznawczy filozofa musi koncentrować się zarówno na czymś bardzo ogólnym, jak i niezwykle szczegółowym. Z jednej strony bowiem dotyczy całości, która nie poddaje się prostemu oglądowi i niejako z samej swojej natury domaga się intelektualnej spekulacji. Z drugiej jednak wypracowanie „ogólnego opisu” domaga się zakorzenienia w świecie szczegółowej wiedzy i ludzkiego doświadczenia – stawia przed badaczem wymóg systematycznego namysłu, z góry niejako preferując ostrożne, choć chwiejne hipotezy ponad subiektywne, lecz kategoryczne opinie (filozofia nie jest światopoglądem, choć może do niego prowadzić). Po drugie zaś, specyfikę filozofii wyznacza rozległość i waga jej historii. Obejmuje ona bowiem prawie trzy tysiące lat systematycznego namysłu nad otaczającą nas rzeczywistością, który wiele tez odnośnie do jej natury odrzucił, ale wiele pozostawił nienaruszonymi i dopuszcza jako teoretyczne możliwości. Historia filozofii nie dezaktualizuje się zatem w taki sam sposób jak historie większości nauk, a lektura „klasyków” stanowi integralną i konieczną część współczesnej refleksji. To właśnie te dwa podstawowe punkty stanowią główne wyznaczniki konstrukcji planu i programu studiów filozoficznych w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie.

W praktyce ich implementacja wygląda zaś następująco: pierwszy etap edukacji to część propedeutyczno-historyczna, gdzie student zdobywa wiedzę i umiejętności umożliwiające późniejsze własne badania. Składa się on z kursów poświęconych m.in. historii filozofii (w tym dwusemestralnego kursu filozofii współczesnej), ontologii, epistemologii, logice (sukcesywnie wprowadzane są rachunki zdań, nazw i predykatów), podstawom greki, łaciny czy sanskrytu oraz metodologii pracy naukowej. Zdając sobie sprawę, że istotną część studiowania filozofii stanowią samodzielne dociekania, postanowiliśmy również, że w miarę zaawansowania studiów pojawiać się będą w ich cyklu tzw. przedmioty otwarte. Czym są? Otóż zarezerwowaliśmy w planie studiów (począwszy od II semestru) pewną pulę zajęć, która nie ma przypisanego konkretnego zakresu przedmiotowego (np. konwersatorium filozoficzne). Ich temat wybierają sami studenci spośród przedstawionych przez wykładowcę propozycji. Wykładowca zobligowany jest do przedstawienia tematów w oparciu o aktualnie prowadzone badania naukowe i własną specjalizację, ale konkretne propozycje powinny się zakresowo różnić, tak aby student mógł wybierać ze stosunkowo szerokiego wachlarza tematów. System ten umożliwia studia nad szeregiem szczegółowych zagadnień filozoficznych pod okiem specjalistów, a jednocześnie niejednokrotnie stawia studenta przed koniecznością wyjścia poza strefę komfortu, co z kolei jest niezwykle cenne poznawczo.

Studia II stopnia mają nieco inny charakter, gdyż stanowią z jednej strony kontynuację i dopełnienie studiów licencjackich, z drugiej zaś osobny etap edukacyjny. W swoim rdzeniu koncentrują się na pogłębieniu wiedzy studenta z zakresu najnowszej filozofii (XXXXI wieku), ale przewidują możliwość obrania dwojakiej ścieżki rozwoju – badawczo-rozwojowej bądź dydaktycznej. Specjalizacja badawczo-rozwojowa jest nastawiona (jak wskazuje jej nazwa) na rozwój specjalistycznych kompetencji i wiedzy filozoficznej, a jej plan składa się w zasadzie całkowicie z „przedmiotów otwartych”. Specjalizacja dydaktyczna daje kompetencje dydaktyczno-metodyczne, przygotowujące do pracy nauczycielki/a filozofii.

Czy takie ułożenie treści nauczania i sama struktura studiów, jaką przyjęliśmy w IFiS na Uniwersytecie Pedagogicznym, zawiera wszystkie kwestie i problemy związane ze studiowaniem filozofii? Oczywiście nie, ale (przynajmniej naszym zdaniem) rozwiązuje ich zdecydowaną większość.


Dane teleadresowe

Instytut Filozofii i ­Socjologii UP

ul. Podchorążych 2
30–084 Kraków
12 662 62 23
ifis@up.krakow.pl
ifis.up.krakow.pl
fb.com/IFiSUP

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy