Piotr Biłgorajski: Historie z (filozoficznym) dreszczykiem [recenzja]

Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2019 nr 6 (30), s. 55. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.

Przedstawianie eksperymentów myślowych, czyli opowieści, które w atrakcyjny sposób ilustrują skomplikowane idee, wydaje się nieodłączną cechą filozofowania. Wszak jak stwierdza chińskie przysłowie: jeden obraz może być wart więcej niż tysiąc słów. Czy roboty czują ból? Petera Cave’a wpisuje się w ten sposób popularyzowania filozofii, zaś 33 filozoficzne łamigłówki, o których informuje podtytuł książki, to krótkie historyjki, poprzez które Cave próbuje pokazać, że filozofia nie tylko nie jest trudna, ale może być także niezwykle interesująca.

Celem książki jest wprowadzenie do subiektywnego wyboru najpopularniejszych zagwozdek filozoficznych, które dotyczą szerokiego wachlarza problemów: etycznych, metafizycznych i epistemologicznych. Każdy rozdział otwiera utrzymana w lekkim tonie opowieść, której bohater lub bohaterka wrzuceni są w sytuację nieuchronnie prowadzącą do jakiegoś filozoficznego dylematu: czy można poświęcić jedną osobę, aby uratować życie wielu? Czy aborcja jest morderstwem? Czy można pogodzić wolną wolę z determinizmem? Czy Achilles dogoni żółwia? Tytułowa historia opowiada o kobiecie, która jest „biologicznym robotem” – mimo iż od strony fizycznej nie różni się od typowego przedstawiciela homo sapiens, to nikt nie chce jej uwierzyć, że przeżywa prawdziwe emocje. Wszak jest tylko „filozoficznym zombie”, by użyć jednego z zaskakujących okreś­­leń funkcjonujących we współczesnej filozofii umysłu. Ale skąd możecie wiedzieć, że i wy nie jesteście robotami? – pyta Cave, namawiając czytelnika, aby sam zadecydował, jaka odpowiedź wyda mu się najbardziej przekonująca.

Cave we wprowadzeniu zaznacza, że jego celem było napisanie książki dla każdego, stąd Czy roboty czują ból? to pozycja, która powinna przypaść do gustu osobom, które dopiero zaczynają swoją przygodę z filozofią. Pamiętając jednak o tych bardziej dociekliwych czytelnikach, Autor dołączył na końcu aneks, w którym można znaleźć przypisy bibliograficzne do opowiedzianych historii oraz rekomendacje do dalszej lektury.

Piotr Biłgorajski

Peter Cave, Czy roboty czują ból? 33 filozoficzne łamigłówki, przeł. M.L. Kalinowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019, 218 s.

Piotr Biłgorajski – doktorant w Instytucie Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W pracy zajmuje się eksperymentami myślowymi. Posiada wygodny fotel.

Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.

< Powrót do spisu treści numeru.