Filozofia religii Omówienia i recenzje

Piotr Biłgorajski: John C. Lennox kontra Stephen Hawking: w obronie filozofii [recenzja]

Bóg i Stephen Hawking okładka książki
Bóg i Stephen Hawking: czyj to w końcu projekt? to dopiero pierwsza publikacja Johna C. Lennoxa, matematyka i filozofa z Uniwersytetu w Oksfordzie, która ukazuje się w polskim przekładzie. W zamierzeniu jest to polemika ze stanowiskiem Stephena Hawkinga, który w swojej ostatniej książce, napisanej wspólnie z Leonidem Mlodinowem, pt. Wielki projekt wypowiedział zdaniem Lennoxa o dwa twierdzenia za dużo.

 

Pierwsze z tych twierdzeń brzmi: „Filozofia jest martwa”, zaś drugie: „Do wyjaśnienia wszechświata nie potrzebujemy koncepcji Boga”. John Lennox na 130 stronach Bóg i Stephen Hawking: czyj to w końcu projekt? stara się wykazać, że oba te twierdzenia są fałszywe.

Obronę filozofii przed Hawkingiem Lennox rozpoczyna od przytoczenia wypowiedzi Alberta Einsteina, według którego znajomość historii filozofii pozwala na ujęcie problemów naukowych w szerszym kontekście zmieniających się paradygmatów. Lennox słusznie zwraca uwagę, że teza o końcu filozofii – będąc twierdzeniem filozoficznym – jest wewnętrznie sprzeczna. Zdaje się to potwierdzać stare powiedzenie, że nie ma nauki wolnej od filozofii, istnieją jedynie naukowcy nieświadomi założeń filozoficznych, które przyjmują. W dalszej części książki Lennox wskazuje na filozoficzne słabości hipotezy wieloświata, która według Hawkinga wspiera stanowisko ateistyczne. Zdaniem Lennoxa hipoteza Boga – z punktu widzenia ekonomii wyjaśniania – jest nie tylko o wiele prostsza, ale także daje lepsze podstawy do utrzymywania najważniejszych dla nauki założeń, takich jak twierdzenie o jednorodności przyrody czy powszechności praw fizyki. Lennox nie ukrywa, że przyświeca mu także cel apologetyczny. W zakończeniu wyraża bowiem nadzieję, by jego publikacja mogła stać się „początkiem wędrówki, która doprowadzi ostatecznie do wiary w Boga”.

Książka mimo skromnej objętości stanowi dobre wprowadzenie w część najważniejszych problemów, jakie pojawiają się na linii sporu teizmu z ateizmem, jest także ciekawym przykładem publikacji typowo polemicznej. Obrona filozofii w wykonaniu Lennoxa jest przekonująca, ale nawet jeśli Lennox ma rację, zarzucając Hawkingowi, że jego wypowiedzi są pochopne i świadczą o nieznajomości filozofii, to wciąż można mieć wątpliwości, czy znajomość filozofii sprawia, że hipoteza Boga staje się bardziej prawdopodobna. Być może jest to tylko próba zastąpienia jednej tajemnicy drugą.


Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2018 nr 2 (20), s. 54. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.


John C. Lennox, Bóg i Stephen Hawking: Czyj to w końcu projekt?, przeł. G. Gomola i A. Gomola, Poznań 2017, 132 s.


Piotr Biłgorajski – doktorant w Instytucie Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W pracy zajmuje się eksperymentami myślowymi. Posiada wygodny fotel.

Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.

< Powrót do spisu treści numeru.

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Skomentuj

Kliknij, aby skomentować

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy