Dyskusja, w której brali udział prof. Robert Poczobut, kierownik Zakładu Epistemologii i Kognitywistyki Instytutu Filozofii UwB i prof. Konrad Talmont-Kaminski z Zakładu Socjologii Poznawczej, dotyczyła zagadnienia wyjaśniania własności umysłu z perspektywy teorii ewolucji. Przybyło bardzo wiele osób zainteresowanych tematyką spotkania, nie tylko studentów.
Na początku poruszony został problem obiektywności wiedzy. Prof. Poczobut zauważył, że pewne cechy sposobów myślenia zależą od tego, jak skuteczne są one dla ludzkiego działania w świecie. Żebyśmy byli w stanie skutecznie wchodzić w interakcje z otoczeniem, poznanie musi się do tego świata w trafny sposób odnosić. To wyjaśnia wartość klasycznej koncepcji prawdy. Następnie podjęto probelm innych wartości: etycznych i estetycznych. Prof. Poczobut zwrócił uwagę na ewolucyjne uwarunkowanie ceniania przez nas tychże wartości. Wskazał m.in. na fakt pojawienia się sztuki już u początków ludzkości.
Kolejnym z dyskutowanych zagadnień była kwestia tego, jak istnienie neuronalych korelatów przekonań religinych odnosi się do wiary w istnienie bytów nadprzyrodzonych. Stwierdzono, że fakt, iż budowa naszego mózgu pozwala na żywanienie wiary w Boga ani nie podważa teizmu ani nie może stanowić argumentu przeciw tezie teistycznej. Jednak zauważono, że przekonania religijne są użyteczne nie z tego powodu, że odnoszą się prawdziwie do świata. Prof. Talmont-Kamiński zaakcentował ich społeczną rolę, w tym użyteczność w tworzeniu ludzkich wspólnot. Na koniec prof. Poczobut zwrócił uwagę na konieczność naturalistycznych wyjaśnień w nauce. Jednak poszukiwanie naukowych wyjaśnień takich zagadnień jak prawda nie oznacza przekreślenia podstawowych problemów epistemologicznych.
W drugiej części spotkania, po debacie gości, gdy przyszedł czas na dyskusję z publicznością, pojawiły się pytania o różnice między ludźmi, na przykład w kwestii odnoszenia sukcesów zawodowych. Prof. Talmont-Kaminski przypomniał o tym, że takie sukcesy nie są zdeterminowane jedynie przez geny, ale są efektem wielu czynników. Podobnie jest z fenomenem samobójstwa, które – jak zauważył prof. Poczobut – nie jest możliwe do wyjaśnienia tylko w oparciu o uwarunkowania genetyczne.
Opracowanie: Urszula Szewczyk
Zapraszamy do obejrzenia wideorelacji ze spotkania białostockiego (poniżej) oraz warszawskiego spotkania o ewolucji i ewolucjonizmie.
W dyskusji wzięli udział:
Robert Poczobut – dr hab., profesor UwB, kierownik Zakładu Epistemologii i Kognitywistyki w Instytucie Filozofii UwB. Autor czterech książek, przeszło siedemdziesięciu artykułów naukowych, redaktor licznych prac zbiorowych. Interesuje się pograniczem filozofii umysłu i kognitywistyki, w szczególności naturą jaźni, relacją między świadomymi i nieświadomymi procesami poznawczymi, neurofilozofią oraz hybrydowymi systemami poznawczymi. Hobby: podróże, muzyka, malarstwo, gry logiczne.
Konrad Talmont-Kaminski – dr hab., profesor UwB, jest szefem Zakładu Socjologii Poznawczej. Jego badania koncentrują się na poznawczych i ewolucyjnych podstawach religii. Studiował na University of Melbourne i University of Western Ontario. Uzyskał doktorat z filozofii na Monash University w Australii i był stypendystą Instytutu Ewolucji i Badań Poznawczych im. Konrada Lorenza w Wiedniu. W 2014 roku wydał książkę Religion as a Magical Ideology nakładem wydawnictwa Routledge. W książce tej argumentował, że religie łączą w sobie poleganie na poznawczych produktach ubocznych typowych dla wierzeń i praktyk magicznych, a także na typowej dla ideologii funkcji motywowania prospołecznych zachowań. Od czasu wydania książki Talmont-Kamiński podjął szereg wspólnych wysiłków empirycznych w celu zbadania różnych aspektów relacji przedstawionej w tej publikacji. Oba jego obecnie prowadzone projekty badawcze są właśnie wynikiem tych działań.
Spotkanie poprowadziła Marta Ratkiewicz-Siłuch.
Szczególne podziękowania kierujemy do naszych Partnerów:
Fundacji PZU
Kawiarni Akcent
Wydarzenie jest objęte Honorowym Patronatem Prezydent Miasta Białystok:
Oficjalny portal miasta: https://www.bialystok.pl/
Dziękujemy naszemu Patronowi:
Zobacz relację ze spotkań Klubów „Filozofuj!” w innych miastach.
Kluby „Filozofuj!” – to nieformalne grupy współpracowników i sympatyków czasopisma „Filozofuj!”, organizujące w swoich miejscowościach imprezy (np. konferencje, spotkania dyskusyjne lub promocyjne) popularyzujące filozofię pod patronatem Redakcji „Filozofuj!”. Więcej informacji > tutaj.
Skomentuj