W trakcie spotkania Dyskutanci podjęli cztery zasadnicze wątki związane z głównym pytaniem spotkania, czyli pytaniem o to, czy Stanisław Lem był raczej postępowcem (co mogłoby wydawać się naturalną opcją światopoglądową autora prozy science-fiction), czy raczej konserwatystą. Po pierwsze pojawił się temat wpływu ewolucji nauki na kulturę, po drugie wpływ techniki na ciało, po trzecie możliwość minimalizowania obecności zła na świecie dzięki technologii i w końcu pytanie o to czy Lema można określić mianem konserwatywno-pesymistycznego futurologa.
Dyskutanci zgodzili się, że stosunek Lema do postępu naukowo-technologicznego był różny w różnych okresach jego życia i zależał od otaczających pisarza zmian kulturowych. Ostatecznie wyewoluował w kierunku pesymizmu i stwierdzenia, że technika kulturę degraduje; odkształca ją w stronę, którą narzuca konsumpcjonizm. Szczególnie późna proza Lema pokazuje, jak bardzo człowiek wypacza możliwości, które rozpościera przed nim postęp naukowy, a technika bardziej odciąga nas od rozwiązywania palących problemów ludzkości niż pomaga je rozwiązywać, absorbując na sposoby, które skutkują przygodnością i zagubieniem. W rozmowie pojawiły się też wątki związane z krytyką feministyczną, wspomniano innego pisarza – Jacka Dukaja i Leszka Kołakowskiego.
Czy Dyskutanci godzili się z określeniem Lema jako konserwatywno-pesymistycznego futurologa? O tym dowiecie się z poniższego nagrania spotkania.
Szczególne podziękowania kierujemy do:
księgarnio-kawiarni De Revolutionibus Books&Cafe za współorganizację spotkania
oraz do Partnera spotkania, Fundacji PZU.
W dyskusji udział wzięli:
Łukasz Kucharczyk – doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa, adiunkt Katedry Polskiej Literatury Współczesnej i Krytyki Literackiej Wydziału Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Autor monografii Granice ciała. Somapoetyka w twórczości Stanisława Lema i kilkunastu artykułów naukowych. Publikuje teksty krytycznoliterackie w czasopiśmie „Topos” i „Nowym Napisie”. Pracuje również w charakterze nauczyciela języka polskiego jako obcego.
Szymon Kukulak – doktorant literaturoznawstwa na Wydziale Polonistyki UJ, absolwent filologii polskiej i fizyki doświadczalnej, licencjat astronomii. Zajmuje się popkulturą powojenną i najnowszą oraz jej relacjami z realną sferą naukowo-techniczną, szczególnie w literaturze SF — zwłaszcza w prozie Stanisława Lema i Jacka Dukaja — oraz w obszarze game studies. Autor kilkunastu tekstów naukowych nt. prozy Stanisława Lema i autorów pokrewnych. Finalizuje rozprawę doktorską na temat korzeni przyrodoznawczych prozy autora „Solaris”.
Prowadzący:
Filip Kobiela – doktor filozofii, adiunkt w Zakładzie Filozofii AWF w Krakowie, członek zarządu Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Zajmuje się ontologią, epistemologią i filozofią gier, wykorzystując dokonania tradycji fenomenologicznej i analitycznej. W swoich badaniach stara się między innymi kontynuować rozważania polskich filozofów XX wieku, w tym zwłaszcza Romana Ingardena oraz Stanisława Lema. Jest pomysłodawcą i współredaktorem antologii Filozoficzny Lem, która wkrótce ukaże się drukiem.
Więcej na temat wątków filozoficznych w twórczości Lema można znaleźć w Dodatku specjalnym do 5. numeru „Filozofuj”.
Zob. relacje z innych spotkań Klubów „Filozofuj!”!
Kluby „Filozofuj!” – to nieformalne grupy współpracowników i sympatyków czasopisma „Filozofuj!”, organizujące w swoich miejscowościach imprezy (np. konferencje, spotkania dyskusyjne lub promocyjne) popularyzujące filozofię pod patronatem Redakcji „Filozofuj!”. Więcej informacji > tutaj.
Skomentuj