Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2024 nr 4 (58), s. 53. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.
Martin Heidegger należy do ścisłego grona najwybitniejszych i najbardziej wpływowych filozofów XX w. Jest jednocześnie postacią bardzo niejednoznaczną; jedni uważają go za bełkotliwego mędrka i naiwnego zwolennika nazizmu, inni widzą w nim wyrafinowanego mistrza i niestrudzonego krytyka bolączek współczesnej cywilizacji zachodniej. Analizie jego myśli poświęcono już ogromną literaturę, choć ciągle istnieje potrzeba prac wprowadzających w meandry tej myśli w sposób prosty i krótki.
Zadania tego podjął się oksfordzki filozof Michael Inwood, który uważa, że najistotniejsze wątki myśli Heideggera zostały wyrażone w jego najsłynniejszej książce Bycie i czas z 1927 r. Autor podejmuje w niej próbę nowego zrozumienia jednego z najważniejszych pytań filozoficznych: „Czym jest bycie?”. Zwraca jednak uwagę, że chodzi tu nie tyle o uchwycenie tego, czym jest istnienie konkretnych bytów, ile raczej o postawienie na nowo zapomnianego, a sformułowanego po raz pierwszy przez filozofów przedsokratejskich pytania o sens bycia (Sein), a więc o to, co sprawia, że rzeczy są: istnieją w świecie. Heidegger uważa, że adekwatne uchwycenie podstawowych ścieżek dochodzenia do właściwych ujęć pytania o bycie wiedzie przez analizę jestestwa (Dasein), czyli egzystencji ludzkiej, która sama zadaje pytanie o bycie. Cechuje ją „bycie- ‑w-świecie” będące skutkiem „wrzucenia-w-świat”, określone przez troskę, wynikającą z doświadczenia czasowości istnienia i świadomości „bycia-ku-śmierci”. Nieuchronność kresu istnienia powinna przynaglać jestestwo do wyboru projektu takiego życia, jakie jest w pełni autentyczne.
Na temat późnej myśli Heideggera mamy tylko jeden rozdział koncentrujący się na kwestiach dotyczących technologii, sztuki i filozofii języka. Być może jest to największy brak tej niewielkiej książeczki, gdyż zwłaszcza analizy nowoczesnej techniki, jako formy ujawniania się bytu redukującej świat do zasobów dostępnych człowiekowi, które prowadzą w konsekwencji do zapomnienia o głębszych pytaniach ontologicznych, są warte szerszego opracowania. Należy dodać, że autor sytuuje najważniejsze tematy podejmowane przez Heideggera w kontekście takich myślicieli jak Husserl, Kant, Kartezjusz, Hegel, Kierkegaard, Sartre czy Platon i Arystoteles, co bardzo pomaga w lekturze. Warto tę książkę polecić czytelnikom, którzy chcieliby zapoznać się wstępnie z myślą Heideggera.
M. Inwood, Heidegger, tłum. J. Bednarek, PWN, Warszawa 2023.
Tekst jest dostępny na licencji: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.
< Powrót do spisu treści numeru.
Interesują Cię recenzje innych książek filozoficznych? Zajrzyj do naszego działu Omówienia i recenzje.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Skomentuj