Spotkanie odbędzie się w ramach cyklu „Między sekularyzacją a reformą. Racjonalizm religijny końca XVII wieku i epoki oświecenia”, organizowanego w Instytucie Filozofii UJ.
W pierwszej części swojego wystąpienia prof. Przemysław Gut omówi to, jak Spinoza rozumiał pojęcie fanatyzmu. Zarówno w swojej Etyce, jak i we Wstępie do Traktatu teologiczno-politycznego Spinoza zauważał, że fanatyzm religijny to nie tylko problem indywidualny, ale także poważny problem społeczny i polityczny. Namysł filozofa dotyczył zatem tak natury omawianego zjawiska, jak i sposobów jego zwalczania.
Fanatyzm w ujęciu Spinozy posiadał dwie główne cechy. Po pierwsze wiązał się z przesadną wiarą we własne przekonania religijne. To spowodowane było antropomorficzną koncepcją natury – przekonaniem, że wszystko, co stworzył Bóg, stworzył dla ludzkiej korzyści – oraz lękiem przed utratą tego, co się kocha. Drugą konstytutywną cechą fanatyzmu w ujęciu Spinozy był negatywny stosunek do wszystkiego, co nie wchodziło w skład przekonań danego fanatyka. To z kolei wiązało się z przekonaniem, że dana osoba została wybrana przez Boga do tego, by nauczać innych ludzi i nakłaniać ich do przyjmowania określonego stanowiska.
W drugiej części swojego wystąpienia prof. Gut przedstawi środki, jakie zdaniem Spinozy mogą pomóc w przeciwdziałaniu fanatyzmowi. Holenderski filozof poświęcił tym sposobom sporo miejsca, projektując kilka komplementarnych ujęć. Zdaniem prof. Guta dzielą się one na trzy grupy: pierwsza związana jest z refleksją czysto filozoficzną, druga odwołuje się do namysłu nad Pismem Świętym, trzecia natomiast czerpie z teorii społecznych i politycznych.
Wszystkich zainteresowanych spotkaniem z prof. Przemysławem Gutem zapraszamy do rejestracji na stronie www.religiousrationalism.com. Zajęcia w języku angielskim. Zapraszamy!
Zespół badawczy projektu „Między sekularyzacją a reformą”
Przemysław Gut – prof. dr hab. , historyk filozofii, wykładowca na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Jego zainteresowania badawcze dotyczą przede wszystkim metafizyki i epistemologii XVII wieku, a także filozofii współczesnej ze szczególnym uwzględnieniem teorii działania i zagadnienia wolności. Autor licznych artykułów naukowych oraz książek: Spinoza o naturze ludzkiej (2011), Stefan Swieżawski – osoba i dzieło (2006), Leibniz. Myśl filozoficzna w XVII wieku (2004), współredaktor tomu Z dziejów filozoficznej refleksji nad człowiekiem (wspólnie z P. Gutowskim, 2007).
Patronat medialny:
„Filozofuj!”
- : Online – Microsoft Teams
- 29 stycznia 2021, 18:00–20:00
- Strona internetowa organizatorów
- Wydarzenie na Facebooku
