Spotkanie Filozoficzne z Gutek Film: Zła nie ma – japońska przypowieść o zranionej naturze i naturze zranienia

Zła nie ma, najnowsze dzieło twórcy Drive My Car, to zdobywca pięciu nagród na festiwalu w Wenecji, na czele z Wielką Nagrodą Jury i nagrodą FIPRESCI. Ryûsuke Hamaguchi portretuje w nim Japonię nieznaną – zanurzoną w świecie zachwycającej, dzikiej przyrody, kultywującą odchodzące w przeszłość tradycje. W tym kojącym, wyciszającym filmie, wydobywającym piękno ukryte w prostocie, baśń o potędze natury organicznie łączy się z dramatem. Sygnały, które zapowiadają naruszenie kruchej równowagi pomiędzy trwaniem i zmianą, budzą tęsknotę za miejscem, w którym „zła nie ma”. [z opisu dystrybutora Gutek Film]

Takumi i jego córka, Hana, a także las, w którym mieszkają – to troje bohaterów rodem z ludowej baśni. Zatem jeśli on jest drwalem, ona zaś odważnym Czerwonym Kapturkiem – kto czai się w lesie? Film posiada wyraźnie trójdzielną konstrukcję, zaś każdy akt zostaje rozegrany w innej konwencji. Pierwszą część stanowi idylliczny poemat o harmonijnym współżyciu człowieka i natury. Mieszkańcy niewielkiej (bo liczącej około sześć tysięcy mieszkańców) wsi Mizubiki, ujmowani w czasie wykonywania prostych czynności – takich jak czerpanie wody ze strumienia czy rąbanie drewna – nawiązują do archetypu osadników, pouczonych mądrością ziemi, która użyczyła im schronienia.

W drugiej części – najbardziej realistycznej – spokój wsi zostaje zburzony za sprawą „najazdu” domorosłych inwestorów z Tokyo, którzy po wykupie kawałka lokalnej ziemi, chcą na niej stworzyć glamping – rodzaj luksusowej wersji campingu. Pokora mieszkańców zostaje zestawiona z arogancją przybyszów, mamionych ideą szybkiego zysku, u podstaw której znajdziemy założenie, że współcześnie można zmonetyzować każdą wartość. Na poziomie znaczeń film Hamaguciego do tego miejsca stanowi ekologiczną opowieść o zderzeniu dwóch najpopularniejszych ludzkich postaw: współzależnej i eksploatacyjnej względem świata natury.

Jednak trzeci akt rozwija coś, co uśpione dawało o sobie subtelnie znać wcześniej: poprzez obieranie „nieludzkiego” punktu widzenia kamery (sugestia, że ziemia obdarza ludzi wzajemnym spojrzeniem) oraz stosowanie zmiennej dynamiki – wstrzymywany z nagła płynny ruch kamery, niespodziewanie przerywaną muzykę (tu: wybitne kompozycje Eiko Ishibashi). Trzeci akt Zła nie ma odrywa się od konwencjonalnych rozwiązań filmowych i coraz głębiej zanurza w las nieoczywistych możliwości. Czy paraboliczna przestrzeń wyraża ból zagrożonego ekosystemu, czy też prędzej stanowi miejsce skupienia mrocznych tajemnic i nieokiełznanej magii? Jak zachowa się ranny od postrzału jeleń? Czy natura jako niezależny podmiot odpowie na ludzki dualizm? I wreszcie: czy świat, w którym nie ma zła, może się okazać najstraszniejszym horrorem?

Zwiastun filmu: >Tutaj<

Spotkania Filozoficzne odbędą się w następujących miastach:

KRAKÓW | KINO POD BARANAMI | 19.11 (wtorek), godz. 20:00

Bilety: >Tutaj<

WROCŁAW | KINO NOWE HORYZONTY | 19.11 (wtorek), godz. 18:30

Bilety: >Tutaj<

KATOWICE | KINO ŚWIATOWID | 20.11 (środa), godz. 18:00

Bilety: >Tutaj<

POZNAŃ | KINO MUZA | 20.11 (środa), godz. 20:00

Bilety: >Tutaj<

WARSZAWA | KINO MURANÓW | 21.11 (czwartek), godz. 19:00

Bilety: >Tutaj<

TORUŃ | CSW ZNAKI CZASU KINO CENTRUM | 27.11 (środa), godz. 18:00

Bilety: dostępne wkrótce

Prowadzenie portalu filozofuj.eu – finansowanie

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.