Bohaterami wyprodukowanego przez Netflix serialu Ty jest dwójka Nowojorczyków, mężczyzna i kobieta. Joe zakochuje się w Beck, kiedy ta wchodzi po raz pierwszy do jego księgarni. Piękna, uśmiechnięta i inteligentna, od razu staje się dla niego „tą jedyną”. Nie jest do końca tak, że przypisuje jej cechy, których ona nie posiada, lecz raczej widzi w niej coś, czego ona sama nie dostrzega. Mówiąc inaczej, idealizuje ją.
Gdy tylko Beck wychodzi z księgarni, Joe zaczyna ją śledzić. Bardzo dosłownie, nie na social mediach, bo tych nie używa. Wkrótce włamuje się do jej domu, kradnie telefon, uzyskuje hasło do komputera, a nawet… zabija kogoś. Wszystko po to, żeby ją zdobyć, a potem utrzymać przy sobie. Chociaż ma wygląd typowego intelektualisty, wydaje się cherlawy i kruchy, Joe jest psychopatą.
Beck natomiast to aspirująca pisarka. Gdy poznaje Joe, jest tylko jedną z wielu dla chłopaka, którego kocha, promotor chce ją zaciągnąć do łóżka, a przyjaciółki traktują ją bardziej jak maskotkę niż prawdziwego człowieka. Księgarz opętany jest misją naprawy jej życia, które, jak słusznie zauważa, jest puste. Sama Beck jest egocentryczką i pozerką. Pomimo szeroko rozumianego dobrego serca, nie jest pozytywną bohaterką. Jednak tak jak Joe nie jest też całkowicie negatywnym bohaterem – syna sąsiadki uratuje, drzwi staruszce przytrzyma, do szpitala podwiezie, etc.
Jego błąd polega na tym, że postrzega osobę, w której jest aktualnie zakochany, jako the one, co oznacza zarówno „tę jedyną”, jak i Jednię. Jedyna i Jednia nie tylko brzmią bardzo podobnie, ale ta pierwsza przez zakochanych często jest brana za tę drugą. Według Plotyna, Jednia stanowi podstawę hipostaz: Ducha/Umysłu (w oryginale nous), Duszy i materii, a zatem również podstawę bytu. Wszystko ma swój początek w Jedni, doskonałej i niezmąconej. Kiedy mówimy drugiej osobie „nie mogę żyć bez ciebie” i rzeczywiście tak jest, traktujemy ją właśnie jako Jednię.
Doświadczanie Jedni to według Plotyna zarówno rozkwit, jak i unicestwianie siebie. To całkowite zatracenie się, przy jednoczesnym staniu się częścią rzeczywistości, którą chciało się uchwycić. Ten stan wydaje się Joe osiągalny tylko przez Beck. Ona jest Absolutem, od którego pochodzi wszelkie wyobrażalne piękno. Gdy zaczyna dostrzegać jej wady, winni są zawsze inni ludzie – jak można za cokolwiek winić Absolut? Eliminując ich z jej życia, znów postrzega Beck jako Jednię. Do momentu, gdy ktoś inny nie zmąci szczęścia pary.
Dopiero Dusza, znajdująca się poniżej Jedni i Ducha/Umysłu, ma styczność ze światem materialnym. I przez tę styczność może tymczasowo porzucić świadomość swojej doniosłości. Na poziomie Duszy każdy akt, obojętnie, dobry czy zły, sprzyja kontemplacji. Co zaś tyczy się Jedni, ta pozostaje niezmącona, jak idealna kobieta, którą Joe dostrzega początkowo w Beck. Ludzie są jednak z natury nieidealni, więc ewentualne rozczarowanie jest nieuniknione. Gdy widzimy drugą osobę taką, jaką jest, łatwo możemy zaakceptować jej wady, gdy natomiast postrzegamy ją jako Jednię, podstawę wszystkiego, przychodzi nam to o wiele trudniej. Poświęcając siebie (nie się, lecz własną indywidualność) i udając kogoś innego zbliżamy się do tej jedynej, ale odsuwamy od Jedni. Szczęście, które staje się naszym udziałem, nie jest przecież prawdziwe.
Absolut może być doświadczany tylko, jak pisze Plotyn, „w boskim natchnieniu i świętej niewoli”. Beck i Joe określają swoją relację jako „absolutność”. W oryginale jest to wymyślone słowo (everythingship), które układają podczas gry w Scrabble. I tak jak ono, to, co jest między nimi to jedynie przejęzyczenie, błąd we wzajemnym rozumieniu. Podporządkowywanie się drugiej osobie i uzależnianie swojego szczęścia od niej ma niewiele wspólnego z Absolutem. I równie mało z prawdziwą miłością.
Łukasz Muniowski – Doktorant w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Stale współpracuje z Krytyką Polityczną i portalem Szuflada.net.
Fot.: Kadr z serialu Ty, ©Netflix.
ciekawe ujecie tematu!