Uniwersytet Ignatianum: Współczesna fenomenologia wobec problemów nowoczesności (Debata)

Niepewność fenomenu. Fenomenologia w horyzontach nowoczesności  to książka ukazująca przesłanki wyłaniania się jednego z nowych paradygmatów fenomenologii. Jest on daleko idącym odejściem, a nawet zaprzeczeniem istotnych założeń fenomenologii w jej klasycznej wersji, która stawiała sobie za zadanie wypracowanie warunków poznawczej pewności i niezawodności. Idealizm transcendentalny Husserla i jego koncepcja redukcji ejdetycznej dążyły  do ukazania czystego fenomenu, tj. zmierzały  do tego, co zachowuje swą identyczność, swą jedność duchową mimo różniących się od siebie, historycznych warunków ukazywania się oraz mimo swych empirycznych czy egzystencjalnych uwikłań.

Ukazany w książce poheideggerowski paradygmat uprawiania fenomenologii, reprezentowany przez takich filozofów, jak  Patočka,  Merleau-Ponty, Gadamer, Ricoeur, Barbaras, Dufrenne, Maldiney, Escoubas, Levinas, Lyotard i in. inaczej formułuje zadania tej filozofii i inaczej rozkłada akcenty ważności.  Filozofowie ci nie podzielają już nadziei na to, że droga wyzwalania się europejskiego rozumu z praktycznych, mitycznych i światowych uwikłań, wyznaczona przez Kartezjusza, Kanta, klasyczną filozofię niemiecką po Husserla, doprowadza nowoczesny podmiot do uzyskania poznawczej, ontologicznej i egzystencjalnej pewności. Przywoływana w tej książce fenomenologia zderza uniwersalne roszczenia rozumu z tym, co przerasta jego granice: ze skończonością, niepewnością, kruchością, pluralnością, nieprzewidywalnością nowoczesnych doświadczeń.

Chodzi o fenomenologię, która – wbrew idealizmowi transcendentalnemu Husserla – nie zmierza ku wydobywaniu inwariantnej istoty ukazującej się rzeczy, lecz zdaje sprawę z niepewności i kruchości doświadczeń życiowych współczesnego człowieka. Dlatego może być ona uznana za swoisty, filozoficzny wgląd w opisywany wyżej stan późnonowoczesnych doświadczeń. Fenomenologia współczesna dotyka horyzontów problemowych nowoczesności. Podziela z krytycznym nurtem nowoczesności zarówno jej zdolność kwestionowania i zdolność zapytywania, jak i potrzebę konfrontowania filozofii ze zjawiskami nowoczesnego świata, które wymykają się postoświeceniowej uniwersalizacji. Przygotowuje instrumentarium znakomicie uzupełniające analizy nowoczesności przeprowadzane przez dzisiejszą humanistykę.

Uczestnicy debaty i tematy wystąpień:

prof. Iwona Lorenc (UW): WPROWADZENIE

prof. Jacek Migasiński (UW): Hermeneutyka jako koło ratunkowe fenomenologii

dr hab. Monika Murawska, prof. ASP: Niepewność niedokończonego projektu – nowoczesność, romantyzm, fenomenologia

dr hab. Jarosław Jakubowski, prof. UKW: Poświadczanie niewypowiadalnego

Debatę poprowadzi: dr Magdalena Kozak (UIK)

• Na kanale YouTube Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie
• piątek, 28 lutego, o godz. 17.00

Grafika: Freepik

Prowadzenie portalu filozofuj.eu – finansowanie

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.