Taras Szewczenko (Тарас Григорович Шевченко, ur. 1814, zm. 1861) – myśliciel, poeta, pisarz, malarz, rzeźbiarz, rysownik, działacz polityczny i bohater narodowy Ukrainy.
Życie
Urodził się w rodzinie chłopskiej w Moryńcach w obwodzie czerkaskim. Osierocony młodo, w wieku 14 lat został służącym ziemianina, który umożliwił mu wyjazd do Wilna, a potem lekcje malarstwa w Petersburgu, gdzie przekonano się o jego talencie oraz wykupiono z pańszczyzny i gdzie niedługo później studiował w Akademii Sztuk Pięknych, po czym zajmował się działalnością artystyczną w Kijowie. Autor licznych wierszy, dramatów i opowiadań o tematyce miłosnej, krajobrazowej, historycznej, patriotycznej (wiersze pisał po ukraińsku, większość pozostałych dzieł po rosyjsku). Jego poezja była często niewygodna dla carskiej cenzury. W 1843 r. skazany na zesłanie za poezję antyautokratyczną, a w 1847 r. aresztowany, przymusowo wcielony do wojska i ponownie wygnany za udział w działalności tajnego Towarzystwa Cyryla i Metodego. Na zesłaniu pełnił funkcję rysownika terenoznawczego pomimo zakazu działalności plastycznej; dla Szewczenki wygnanie było również okresem bogatej twórczości literackiej. Po ułaskawieniu przez kilka ostatnich lat życia mieszkał i pisał w Petersburgu.
Filozofia
Podobnie jak Adam Mickiewicz, którego dzieła stanowiły dla niego źródło inspiracji, Szewczenko zapamiętany został przede wszystkim za bogatą spuściznę artystyczną, ale również poruszał w twórczości motywy filozoficzne. Jego myśl charakteryzują wątki antyimperialne, wolnościowe i patriotyczne w filozofii politycznej oraz heroistyczna, indywidualistyczna estetyka zgodna z duchem romantyzmu ‒ jednak mniej idealistycznego, niż romantyzm niemiecki (np. Johanna Gottlieba Fichtego), a głębiej zakorzenionego w zmaganiach z konkretną rzeczywistością społeczną. W poezji Szewczenko często podejmował zagadnienia ludzkiego cierpienia i poświęcenia, interakcji i łączenia się tożsamości jednostki z tożsamością społeczności (narodu).
Główne źródła:
Strona Muzeum Szewczenki w Toronto
Skomentuj