Już jest! Pięćdziesiąty szósty numer „Filozofuj!”: Filozofia rozumienia trafił do saloników prasowych

Już od dziś w salonach Empiku, Świecie Prasy, Inmedio, Relay (zob. pełną listę salonów) można kupić pięćdziesiąty szósty numer „Filozofuj!” – jedynego na świecie czasopisma filozoficznego do poczekalni u fryzjera! ;) Temat numeru: Filozofia rozumienia. Czasopismo, jak zwykle, będzie dostępne bezpłatnie online, ale dopiero za około dwa miesiące. Osoby, które wolą czytać na papierze, zachęcamy do zamówienia egzemplarza drukowanego. Najtaniej i najszybciej oczywiście w prenumeracie rocznej.

„Filozofia rozumienia” to 56. numer „Filozofuj!”, czasopisma popularnonaukowego o filozofii.

Wydawcą „Filozofuj!” jest Wydawnictwo Academicon
(będące na liście punktowanych wydawców MNiSW – 100 pkt za monografię)

Redaktor prowadzący numeru: dr Adriana Warmbier

Podziękowania za pracę nad numerem „Filozofia rozumienia” należą się:

Autorom tekstów, Redaktorom, w szczególności: Piotrowi Biłgorajskiemu, Elżbiecie Drozdowskiej, Błażejowi Gęburze, Robertowi Kryńskiemu, Marcie Ratkiewicz-Siłuch (sekretarz redakcji), Arturowi Szuttcie (redaktor naczelny), Nataszy Szuttcie.
Grafikom: Paulinie Belcarz, Lubomirze Platcie, Małgorzacie Uglik, Wojtkowi WU Zielińskiemu, Mirze Zyśko, Agnieszce Zaniewskiej.
Specjalistom DTP: Adamowi Dorotowi, Robertowi Kryńskiemu, Partycji Waleszczak.
Naszym Hojnym Patronom, którzy nas wsparli w projekcie Patronite: Piotrowi Elfingerowi, Katarzynie Frąckiewicz, Wojciechowi Grzegorczykowi, Małgorzacie Laskowskiej, Sebastianowi Łasajowi, Wojciechowi Malickiemu, Michałowi Markowi, Janowi Swianiewiczowi, Zbigniewowi Szafrańcowi, Ani Wilk-Płaszczyk. Również dzięki Waszemu wkładowi możliwe było wydanie tego numeru.

Drodzy Czytelnicy,

na listach najistotniejszych pytań filozoficznych znajdą się różne pozycje, w zależności od tego, kogo poprosimy o przygotowanie takiego zestawienia. Siłą rzeczy będą więc nieznośnie subiektywne. Można jednak od razu zauważyć, że podobne wykazy da się sformułować na dwa sposoby, uwzględniając odmienne typy pytań. Pierwszy z tych sposobów polega na tym, że bierzemy pod uwagę pytania, które obligują nas do ustalenia zawartości universum. Pytamy więc, czy istnieje Bóg, czy można twierdzić, że w świecie są przedmioty materialne, albo o to, czy stany mentalne redukują się do stanów mózgu. Drugi sposób polega na wyartykułowaniu pytań, które właściwie ignorują zawartość universum. Odnoszą się one do tego, jak człowiek reaguje na universum, w którym się znajduje, a więc jak je poznawczo rozpoznaje i jak ta myślowa diagnoza wpływa na to, co w świecie robi.

Wydaje się, że jakakolwiek intencjonalna reakcja na świat, czyli ta niebędąca kwestią jedynie instynktu albo przyjęcia określonej konwencji społecznej, powinna być rozpatrywana w kontekście tego, jak dany podmiot poznający rozpoznaje i interpretuje zawartość świata oraz zachowania innych ludzi, traktowanych zarówno jako jednostki, jak i grupy. Wydaje się więc, że uwzględnienie pojęcia interpretacji spycha na dalszy plan problem faktycznej zawartości świata, gdyż jakakolwiek ona jest, kluczowe okazuje się to, jak interpretuje ją człowiek. Pojęcie rozumienia i interpretacji można zatem traktować jako specyficznie rozumiane spoiwo, które umożliwia nam typowo ludzką interakcję ze światem i modyfikowanie go.

W tym sensie oczywiście problematyka charakterystyczna dla hermeneutyki, której właśnie poświęcamy ten numer czasopisma, daleko wykracza poza kwestię specyficznego statusu ustaleń w ramach nauk humanistycznych, czyli tych starających się analizować tekst najbardziej wnikliwie. Pytanie o naturę interpretacji muszą zadać sobie wszyscy, którzy próbują racjonalnie ująć universum. Czy jest to pojęcie, które należy uznać za wiodące i po prostu je absolutyzować? Czy może raczej funkcjonuje ono jedynie jako część złożonego systemu wielu innych ludzkich pojęć, bez których świat byłby dla nas tylko nierozpoznawalną magmą? Sądzimy, że uzyskanie odpowiedzi na te pytania stanowi konieczne wyzwanie chwili. W końcu czyż nie trwamy w świecie, który – przynajmniej na pierwszy rzut oka – nie wydaje się ani stabilny, ani wybitnie zrozumiały? Chcemy przynajmniej wiedzieć – jak to mówi się często w kinie noir – „kto w co tu gra”.

Mamy nadzieję, że w zrozumieniu (nomen omen) podejmowanego zagadnienia pomogą teksty zamieszczone w tym numerze. Krystyna Bembennek przybliża nam m.in. różne sensy terminu hermeneutyka i genezę nurtu; Radosław Strzelecki, Andrzej Bronk i Jarosław Jakubowski piszą o wielkich klasykach myślenia hermeneutycznego – kolejno o: Martinie Heideggerze, Hansie-Georgu Gadamerze i Paulu Ricoeurze; Adriana Joanna Mickiewicz przedstawia zaś trochę bardziej współczesną koncepcję hermeneutyki „łagodnego nihilizmu” Gianniego Vattima. Paweł Dybel w wywiadzie odpowiada zaś na pytania m.in o zrozumienie drugiego człowieka, rolę języka w rozumieniu, wyzwania współczesnej hermeneutyki. Nie zapominajcie też o stałych rubrykach, w których znajdziecie jak zwykle teksty Artura Szutty, Krzysztofa A. Wieczorka, Andrzeja Łukasika, Tomasza Kubalicy, Arkadiusza Chrudzimskiego, Piotra Lipskiego, Nataszy Szutty, Roberta Piłata, Jana Woleńskiego, Adama Groblera, Jacka Jaśtala, Piotra Bartuli, scenariusz lekcji i recenzje. Filozofujcie, by więcej rozumieć!

Redakcja