Dorota Monkiewicz: Czy jestem autentyczny? – scenariusz lekcji filozofii dla uczniów szkół podstawowych

Tekst ukazał się w „Filozofuj!” 2023 nr 2 (50), s. 42–43. W pełnej wersji graficznej jest dostępny w pliku PDF.

Cele:

• Uczniowie poznają pojęcie autentyczności.
• Uczniowie rozumieją rolę szczerości w relacjach ze sobą i z innymi.
• Uczniowie dostrzegają wartość zachowywania się w sposób autentyczny.

Metody i formy pracy:

• Burza mózgów
• Dyskusja
• Eksperyment myślowy

Przebieg lekcji

1. Burza mózgów

Co oznacza bycie autentycznym człowiekiem? Jakie są jego cechy charakterystyczne? Jak otoczenie reaguje na taką osobę? W jaki sposób możemy rozpoznać, że mamy z nią do czynienia?

2. Dyskusja

Przykładowe pytania:

• Dlaczego bycie auten­tycznym uważa się za wartościowe?
• Czy istnieje tylko jedna prawdziwa wersja nas samych?
• Kiedy zachowujemy się fałszywie?
• Dlaczego ludzie boją się pokazywać swoją prawdziwą twarz?
• Skąd mamy wiedzieć, że zachowujemy się autentycznie, skoro mówi się, że to sytuacja stwarza człowieka?
• Czy bycie autentycznym oznacza bycie w kontrze wobec innych?
• Kiedy gubimy swoją autentyczność? Jak znowu ją odnaleźć?
• Czy zawsze jest czymś złym grać kogoś innego, niż się faktycznie jest?
• Czy jeśli staram się być coraz lepszy i dlatego udaję, to znaczy, że nie jestem autentyczny?
• Czy lepiej być autentycznie trudnym człowiekiem czy grać osobę miłą?
• Czy chęć pozostania autentycznym może być wymówką dla naszego trudnego charakteru?

3. Eksperyment myślowy

Pewien człowiek był groźnym przestępcą, który wykazywał się wyjątkowym okrucieństwem i bezwzględnością. Został jednak złapany i osadzony w więzieniu. Tam doznał udaru, który w pewnym stopniu uszkodził jego mózg. Od tej pory człowiek diametralnie zmienił swoją osobowość. Stał się niezwykle uprzejmy i wrażliwy. Odnalazł w sobie pasję artystyczną, zaczął nawet malować piękne pejzaże w więziennej pracowni. Czy taki człowiek, który był zły i potem staje się dobry, jest nim autentycznie? Może zawsze taki był, a jego maską było bycie przestępcą?

W innym miejscu pewien niezwykle szanowany człowiek, filantrop, który słynął z altruistycznych zachowań, stał się mimowolnym świadkiem napadu na bank. Bandyci mierzyli do niego z broni, a on chwycił stojącą obok żonę i się nią zasłonił. Czy to znaczy, że tak naprawdę to był samolubny człowiek? Jaki był autentycznie?