Pojęciem nadziei posługujemy się nieustannie w tak różnych kontekstach, że bardzo trudno znaleźć dla nich wspólny mianownik. Mówiąc o nadziejach, niekiedy mówimy o tym, co akurat czujemy, a niekiedy o tym, czego bardzo pragniemy. Czasami używamy tego pojęcia jako synonimu dla braku rozsądku, innym razem gotowi jesteśmy bronić postawy żywienia nadziei jako postawy właściwej, racjonalnej, wręcz cnoty. Przekonanie o racjonalności nadziei wydaje się jednak prowadzić do paradoksu. Konstytutywne dla nadziei są bowiem przeświadczenia mówiące, że spełnienie naszych pragnień jest bardzo mało prawdopodobne i prawie od nas nie zależy. Ale kierowanie się nadzieją oznacza intencjonalne zawieszenie tych przeświadczeń i działanie tak, jakby osiągnięcie celu był realne i pozostawało w naszej mocy. Czy taką postawę można w ogóle uznać za racjonalną? Jakie warunki muszą być spełnione, by tak się stało? Jakiego rodzajów obiektów nadziei to dotyczy? Aby odpowiedzieć na te pytania, najlepiej przybrać perspektywę konkretnego człowieka, którego świat właśnie wali się w gruzy. Takiego, jak domniemany przywódca Melos, małej polis na Morzu Egejskim zaatakowanej przez Ateny w czasie wojny peloponeskiej, o czym wspomina Tukidydes.
Seminarium będzie drugim już spotkaniem w ramach projektu badawczego „Dobry człowiek, uczciwy pracownik, mądry obywatel – wyzwania dla współczesnej edukacji moralnej” realizowanego w IF UG. Celem projektu są badania wokół możliwości aplikowania etyki cnót – jednego z obecnie najważniejszych podejść etycznych – do edukacji moralnej, czyli podnoszenia kondycji moralnej jednostek ludzkich, zarówno w ich indywidualnym życiu, jak i społecznym.
Organizator:
Instytut Filozofii Uniwersytetu Gdańskiego
- Online: Microsoft Teams
- 25 stycznia 2022, godzina 17.00
- Strona wydarzenia
Jacek Jaśtal – dr hab. filozofii, pracuje na Politechnice Krakowskiej. Zajmuje się metaetyką oraz historią etyki i moralności. Autor wielu książek.
W pierwszej połowie lutego ukaże się książka Jacka Jaśtala pt. Nadzieja z Melos. Przyczynek do debaty nad pojęciem elpis wydana przez Wydawnictwo Academicon.
Na przełomie 416/15 r. p.n.e. Ateny całkowicie zniszczyły Melos, niewielką polis na Morzu Egejskim. Relacjonując poprzedzające inwazję negocjacje, Tukidydes (Wojna peloponeska) wielokrotnie przywołuje pojęcie nadziei (elpis). Zdaje się on sugerować, że posiadanie nadziei jest zawsze nieracjonalne. Książka Jacka Jaśtala stanowi polemikę z Tukidydesem. Autor stara się zrozumieć, na czym polega nadzieja w sytuacjach ekstremalnych, jaką pełni funkcję w naszym życiu, co odróżnia nadzieje fałszywe od nadziei uzasadnionych.
Publikacja jest objęta patronatem „Filozofuj!”. Można ją przedpremierowo zamówić w promocyjnej cenie w Księgarni Academicon. UWAGA: realizacja zamówienia nastąpi po premierze 4 lutego 2022 r.
Skomentuj