Marian Zdziechowski (1861–1938) był polskim myślicielem głęboko, ale krytycznie zaangażowanym w rosyjską filozofię religijną. Urodzony na Białorusi, studiował literaturę w Rosji, wykładał filozofię w Krakowie i Wilnie.
Z jednej strony, choć należał do jednego z narodów uciskanych przez imperialną Rosję, interesował się kulturą rosyjską i dostrzegał jej niezwykłą wartość chrześcijańską. Spotkał W. Sołowjowa, był w kontakcie z L. Tołstojem, był przyjacielem braci Trubieckich.
Z drugiej jednak strony Zdziechowski wyraźnie widział, że wzniosłe ideały rosyjskiej filozofii religijnej często służyły rosyjskiemu nacjonalizmowi i imperializmowi. W swoich pracach opisał godną pożałowania degenerację rosyjskiego słowianofilstwa. Był na tyle uczciwy, by dostrzec, że idee chrześcijańskie były w rzeczywistości wykorzystywane politycznie do usprawiedliwiania zła. Postawa Zdziechowskiego wydaje się mieć dziś ogromne znaczenie. W obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę napotykamy te same dylematy dotyczące kultury rosyjskiej. W 2023 roku postanowiliśmy więc skupić się na dziedzictwie Mariana Zdziechowskiego.
Proponujemy zbadanie jego fundamentalnych prac na temat rosyjskiej filozofii religijnej, zwłaszcza słowianofilstwa i rosyjskiego komunizmu, oraz jego skomplikowanych relacji z rosyjskimi myślicielami, w szczególności z braćmi Trubieckimi. Co najważniejsze, chcielibyśmy kontynuować niektóre z poruszanych przez niego tematów, takich jak przemiany idei słowianofilskich, podobieństwa mesjanizmu polskiego i rosyjskiego, wreszcie, problem zła w myśli rosyjskiej.
Organizatorzy zaprosili naukowców badających możliwe wpływy Zdziechowskiego na kulturę polską i rosyjską. Przecież Czesław Miłosz, jego dawny uczeń w Wilnie, otwarcie przyznał się do jego intelektualnego i duchowego wpływu.
Opracowanie: Tereza Obolevich
Plakat wydarzenia:
Ze szczegółowym planem konferencji możecie zapoznać się tutaj.
Skomentuj