Drodzy Czytelnicy!
Z przyjemnością (i ciekawością) czytaliśmy Wasze odpowiedzi. Wybór okazał się sporym wyzwaniem: do rozdysponowania mamy, tradycyjnie, tylko 3 egzemplarze „Ciekawości” B. Brożka, M. Hellera i J. Stelmacha (CC Press, 2023).
Po długim zastanowieniu redakcja wytypowała następujących zwycięzców (w kolejności alfabetycznej):
Anna Dziewiecka
Ciekawość jest jedną z najważniejszych cech ludzkiej natury. To właśnie dzięki niej człowiek eksploruje świat, zgłębia wiedzę i poszukuje odpowiedzi na pytania. Jednak istnieją pewne czynniki, które mogą pozbawić człowieka ciekawości. Jednym z głównych powodów utraty ciekawości jest rutyna i monotonność. Powtarzające się codzienne czynności bez żadnych zmian mogą doprowadzić do zaniku ciekawości. Gdy człowiek wpada w pewną rutynę, przestaje szukać nowych doświadczeń i przestaje zadawać pytania, co może prowadzić do stagnacji intelektualnej. Kolejnym czynnikiem, który może pozbawić człowieka ciekawości, jest brak motywacji. Ciekawość często wynika z wewnętrznej motywacji do poszukiwania nowych informacji i doświadczeń. Jeśli brakuje motywacji, człowiek może przestać interesować się otaczającym go światem i ograniczyć swoje możliwości rozwoju. Strach przed nieznanym to kolejny czynnik, który może hamować ciekawość. Niektórzy ludzie czują lęk przed nowymi sytuacjami i unikają ich, co ogranicza ich ciekawość. Jednak to właśnie eksploracja i odkrywanie nowych rzeczy prowadzą do rozwoju i poszerzania horyzontów. Nadmierna pewność siebie może również wpływać na utratę ciekawości. Osoby o silnym poczuciu pewności siebie mogą uważać, że już wszystko wiedzą i nie potrzebują więcej informacji. To prowadzi do zaniku ciekawości i braku chęci poszukiwania nowych odpowiedzi. Brak bodźców zewnętrznych to kolejny czynnik, który może pozbawić człowieka ciekawości. Jeśli otoczenie człowieka nie dostarcza wystarczającej ilości bodźców i interesujących wyzwań, może to prowadzić do utraty ciekawości. Brak inspiracji z zewnątrz może zniechęcić człowieka do zadawania pytań i poszukiwania nowych odpowiedzi. Ostatnim czynnikiem, który ogranicza ciekawość jest brak czasu. Otóż w dzisiejszym zabieganym świecie wiele osób nie ma czasu na eksplorację i zgłębianie nowych tematów. Zbyt dużo obowiązków i ograniczony czas mogą ograniczać ciekawość człowieka. Warto zdawać sobie sprawę z tych czynników i starać się przeciwdziałać utracie ciekawości. Dążenie do nowych doświadczeń, zadawanie pytań, eksploracja i rozwijanie swoich zainteresowań to kluczowe elementy, które pomogą zachować ciekawość i rozwijać się intelektualnie. Zachęcamy wszystkich do poszukiwania nowych odpowiedzi i odkrywania fascynującego świata, który nas otacza.
Dariusz Pawłowski
W moim odczuciu ciekawość tracimy z dwóch powodów: z rutyny i cierpienia.
Rutyna nas dopada, kiedy wykonywanie aktywności życiowych staje się powtarzalne, stałe, nużące i niezmienne. W tym przypadku ciekawość zanika powoli, stopniowo. Człowiek może się nawet nie zorientować, kiedy przestanie zauważać świat zewnętrzny. Kiedy przestaje być zaciekawiony światem — niczego nowego, ciekawego się tam nie spodziewa. Wyobrażam sobie wykonywanie np. w pracy tej samej czynności przez 12 godzin (np. konfekcjonowanie). Umysł wpada w rodzaj odrętwienia, w którym liczą się tylko coraz bardziej mechaniczne ruchy ciała. Dynamika działania jest tak duża, że w ekonomii umysłu nie ma już miejsca na kreatywność (przy konfekcjonowaniu jest wręcz niewskazana), ciekawość czy myśl.
Kiedy łamie nas cierpienie, zamykamy się w sobie, nie reagujemy na otaczającą rzeczywistość. W odniesieniu do ciekawości wydaje się bezzasadne rozróżnienie na cierpienie fizyczne i ogólnie rzecz ujmując, duchowe. Mechanika zanikania ciekawości tego, co na zewnątrz nas, w tym przypadku jest podobna dla obu tych form cierpienia. Starając się ograniczyć ilość bodźców, zamykamy się na ciekawość. W takim stanie, wydaje się, że samo cierpienie staje się obiektem “ciekawości” — zainteresowania. Ale nie ma już w sobie tej dynamiki, kreatywnego, ujmującego spojrzenia na rzeczywistość, jaką charakteryzuje ciekawość świata. Kiedy cierpimy, ciekawość jawi się jako pierwotnie wyzwanie. Dodaje bodźce, by na końcu okazać się zagrożeniem. W cierpieniu ciekawość jest czymś dodatkowym, “ciężkim”, niepotrzebnym. Dostarczając nowe wrażenia ciekawość dodatkowo mnoży obciążenia dla umęczonego intelektu.
Magdalena Romek
Ciekawość definiuje się jako wrodzoną, niemal nieświadomą chęć poznania świata. Czy jednak sam fakt wrodzoności może zapewnić jej nienaruszoną ciągłość przez całe nasze życie? Czy coś może pozbawić nas ciekawości?
Pierwszą przeszkodą na jej drodze są rodzice uczący małych dzieci zasad społecznych. Oczywiste jest, że nie każda forma poznania jest właściwa: ludzie mają bariery, którym należy się szacunek, a niebezpieczne próby eksploracji muszą zostać zabronione. W naturalny sposób jednak, spotykając się z ciągłą odmową część chęci poznawczych i ciekawości dziecka zostaje przygaszona w imię respektowania innych osób czy bezpieczeństwa.
Drugi czynnik najczęściej pojawia się w latach nastoletnich, chodzi o presję społeczną i poczucie wstydu lub chęci dopasowania się do grupy. Im dłużej znajdujemy się w niewłaściwym towarzystwie, zwłaszcza w czasie naszych lat rozwoju, tym bardziej traci na tym nasza naturalna chęć i umiejętność utrzymania stanu ciekawości.
Dorosłe lata natomiast przynoszą ze sobą więcej stresu i zmęczenia: nadmiar obowiązków, długie godziny pracy czy presja założenia rodziny i późniejsze wyzwania z nią związane znacznie ograniczają czas, jaki można poświęcić na naukę czy poznawanie świata, a co za tym idzie, nasza ciekawość spychana jest na drugi plan.
Warto zaznaczyć, że żaden z tych czynników nie odbiera ludziom ciekawości, lepszym określeniem byłoby bowiem jej ograniczenie czy spowolnienie. Bariery społeczne, własne złe decyzje czy wymuszony brak czasu i zmęczenie sprawiają, że ciekawość staje się stanem skomplikowanym, niemalże rzadkim. Uważam jednak, że wrodzoność chęci poznania i rozwoju sprawia, że jest ona równie inherentną częścią człowieczeństwa co chęć przeżycia — jest w końcu nieodłącznie z nią związana! Ciekawość kiedyś oznaczała dla nas przetrwanie, aktualnie natomiast dalszy rozwój gatunku.
Odpowiadając więc na pytanie z początku pracy: nic nie może nam jej w pełni odebrać, oznaczałoby to bowiem utratę człowieczeństwa, zarówno patrząc na zwierzęcą potrzebę przeżycia, jak i na ludzkie przywiązanie do postępu.
Gratulujemy! Ze zwycięzcami skontaktujemy się w celu uzgodnienia adresu wysyłki.
Skomentuj