Katowice Kluby „Filozofuj!” Relacje i reportaże

Relacja z pierwszego spotkania Klubu „Filozofuj!” w Katowicach: Filozofia i nauka. Konflikt czy symbioza?

kfkatowice nauka
W piątek 16 grudnia odbyła się pierwsza debata Klubu „Filozofuj!” w Katowicach. O godzinie 18.00 w kawiarni Bellmer Café zgromadziło się kilkadziesiąt osób poszukujących odpowiedzi na pytania dotyczące relacji zachodzących między filozofią a nauką. Spotkanie koncentrowało się na zagadnieniach, o których traktuje 10. numer „Filozofuj!”. Wyjątkowy charakter debaty zapewniło zetknięcie się przedstawicieli dwóch środowisk: fizyków reprezentował prof. Krystian Roleder natomiast filozofów - prof. Krzysztof. T. Wieczorek i dr Szymon Makuła, wszyscy związani z Uniwersytetem Śląskim.

Numer o nauce można czytać lub pobrać > tutaj.


Dyskutanci zabrali nas we wspaniałą filozoficzną podróż, w której nie zabrakło humoru, anegdot oraz inspirujących eksperymentów myślowych. Spotkanie przebiegało w atmosferze intelektualnego dyskursu, a jego charakter znakomicie oddaje fraza „filozof jako myślicjant”. Tego frapującego neologizmu użył dr Szymon Makuła w odpowiedzi na pytanie o rolę filozofii w świecie zdominowanym przez naukę. Jego zdaniem, do filozofa należy rola strażnika krytycznego myślenia, „programatora antywirusów” w świecie, który jak twierdzi nie jest zdominowany przez naukę, lecz technologię. Do powyższego pytania ustosunkowali się także pozostali dyskutanci. Zdaniem prof. Krzysztofa T. Wieczorka, wyróżnić można kilka zasadniczych obszarów, w których filozofia jest niezbędna. Jednym z nich jest dydaktyka, w której rola filozofii sprowadza się do propedeutyki pracy intelektualnej. Istnieje także taki rodzaj sporów, których podjęcie możliwe jest jedynie na gruncie filozofii, czego przykładem może być konflikt pomiędzy realizmem a antyrealizmem. Profesor Krzysztof T. Wieczorek wskazał także na to, że filozof dysponuje wyróżniającym go instrumentarium pojęciowym, które może służyć jako narzędzie do pracy z człowiekiem borykającym się z problemami natury egzystencjalnej. Z kolei profesor Krystian Roleder zwrócił uwagę na fakt, że fizyka jest nauką szalenie fascynującą, lecz jednocześnie ta fascynacja budzi pewien niepokój związany z brakiem generalnego namysłu nad obszarem prowadzonych badań. Filozofia zaś, ma pomóc w szerszym spojrzeniu na problem oraz wskazać na to, co jest w nauce istotne.



W pierwszej części debaty zaproszeni myśliciele dyskutowali także nad zagadnieniem dotyczącym charakteru wiedzy naukowej, mianowicie, nad dylematem jej prawdziwości. Uznali oni, że choć zdefiniowanie prawdziwości działań naukowych jest przedsięwzięciem szalenie karkołomnym, to jednak nauka potrzebuje prawdy. Tym samym trzymanie się prawdziwości procedur kontrolnych w uprawianiu nauki daje nam intelektualny komfort. Zdaniem profesora Krzysztofa T. Wieczorka jednym z prymarnych celów nauki jest znalezienie odpowiedzi na pytania o to jak jest? i co zrobić?, które wynikają z naturalnej i wrodzonej chęci człowieka do poznania prawdy. Profesor Krystian Roleder zwrócił uwagę na problem sprowadzania wiedzy naukowej jedynie do kategorii użyteczności. Jego zdaniem „…aby wiedza była użyteczna, to musi być prawdziwa, natomiast aby była prawdziwa, to użyteczna być nie musi”. Wiedza, która jest wiedzą prawdziwą nie może posiadać ram czasowych ani ekonomicznych ograniczeń. Wobec tego stwierdza on pierwszeństwo wiedzy prawdziwej nad użyteczną.

W drugiej części spotkania głos został oddany publiczności, wśród której nie zabrakło studentów, wykładowców oraz pasjonatów filozofii spoza środowiska akademickiego. Dyskusja była równie owocna, toczyła się wokół pytań dotyczących kwestii wartościowania percepcji przez nasze modele poznawcze, reprezentowanych przez dyskutantów koncepcji prawdy w odniesieniu do użyteczności, a także słuszności tezy głoszącej, iż naczelnym celem nauki jest poznanie prawdy. Spotkanie zakończyło się po ponad dwóch godzinach fascynującej intelektualnej uczty.

                                                                                                                                                                       Maria Bartkowska


Serdecznie zapraszamy do wysłuchania nagrania z katowickiej debaty.


Szczególne podziękowania kierujemy do:

  • Bellmer Cafe – za udostępnienie sali oraz wsparcie w czasie spotkania,
  • gości specjalnych – dr. Szymona Makuły, prof. dr. hab. Krystiana Roledera, prof.  dr. hab. Krzysztofa T. Wieczorka,
  • Krzysztofa Rakowskiego – postaci niebanalnej, za wspaniałe  poprowadzenie spotkania,
  • Mateusza Tofilskiego i Dominika Niedźwieckiego – za wsparcie oraz świetną pracę promocyjną.

Zob. relacje z innych spotkań Klubów „Filozofuj!”!


W dyskusji wzięli udział:

Dr Szymon Makuła: Doktor filozofii, współpracuje z Instytutem Logiki i Metodologii . Interesuje się metodologią nauk, myśleniem krytycznym, metafilozofią i filozofią myślenia spiskowego. Wolne chwile spędza grając w gry komputerowe.

 

Prof. dr hab. Krystian Roleder: Kierownik zakładu Fizyki Ferroelektryków Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego. W 1990 roku otrzymał tytuł doktora habilitowanego z zakresu fizyki doświadczalnej i fizyki ferroelektryków.  W 1999 roku otrzymał tytuł profesora. Jest autorem 110 publikacji w czasopismach o zasięgu światowym. Od 2000 roku współredaktor międzynarodowego czasopisma naukowego „Phase Transitions”. Współorganizator Interdyscyplinarnego Seminarium „Problem granic w filozofii i nauce”, międzynarodowych konferencji E‑MRS „Functional perovskiets”, Warszawa, 2010, 2012, 2014, 2015, 2016. Od 1992 do 1995 roku koordynator, z ramienia Instytutu Fizyki , Europejskiego Programu Wymiany Studentów Fizyki (EMSPS) pod egidą Europejskiego Towarzystwa Fizycznego.  Zorganizator  wizyty oraz wykładu laureata Nagrody Nobla z 1984 r. prof. Carlo Rubii z Włoch w 2011 roku. Był także promotorem pierwszej w Uniwersytecie Śląskim pracy doktorskiej „these de co-tutelle”, wykonywanej w ramach umowy między Uniwersytetem Śląskim i Uniwersytetem w Metz we Francji, zakończonej w 1997 roku.

Prof dr hab. Krzysztof T. Wieczorek: Kierownik Zakładu Logiki i Metodologii w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Ukończył studia magisterskie z matematyki na Uniwersytecie Śląskim oraz 2 semestry teologii na Albert-Ludwigs-Universität we Freiburgu im Breisgau. Studiował także filozofię jako wolny słuchacz na uniwersytetach w Krakowie i Lublinie. Tytuł doktora nauk humanistycznych w zakresie filozofii otrzymał w 1986 roku, habilitację w roku 1994, natomiast profesorem nauk humanistycznych jest od 2005 roku. Kierunki aktualnie prowadzonych badań naukowych to historia filozofii XX wieku (zwłaszcza w obszarze niemieckojęzycznym), fenomenologia, filozofia spotkania i dialogu, wybrane problemy teorii poznania i filozofii języka, ontologia i epistemologia wartości, filozofia humoru, filozofia religii, tanatologia, teoria decyzji z elementami logiki, prakseologii i psychologii, filozofia wychowania, obecność zagadnień i metod filozofii w życiu publicznym oraz w dyskursie medialnym i politycznym. Jest autorem czterech książek i ponad dwustu prac naukowych.

Dyskusję moderował Krzysztof Rakowski, a koordynatorem spotkania była Maria Bartkowska.

Koordynatorem ogólnopolskim Klubów „Filozofuj!” jest Celina Głogowska.


Partner

Patroni


Kluby „Filozofuj!” – to nowo tworzone nieformalne grupy współpracowników i sympatyków czasopisma „Filozofuj!”, organizujące w swoich miejscowościach imprezy (np. konferencje, spotkania dyskusyjne lub promocyjne) popularyzujące filozofię pod patronatem Redakcji „Filozofuj!”. Więcej informacji > tutaj.


mkidn

Zrealizowano w ramach stypendium z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Numery drukowane można zamówić online > tutaj. Prenumeratę na rok 2024 można zamówić > tutaj.

Dołącz do Załogi F! Pomóż nam tworzyć jedyne w Polsce czasopismo popularyzujące filozofię. Na temat obszarów współpracy można przeczytać tutaj.

Wesprzyj „Filozofuj!” finansowo

Jeśli chcesz wesprzeć tę inicjatywę dowolną kwotą (1 zł, 2 zł lub inną), przejdź do zakładki „WSPARCIE” na naszej stronie, klikając poniższy link. Klik: Chcę wesprzeć „Filozofuj!”

Polecamy