Wydawcą czasopisma jest Wydawnictwo Academicon.
Redaktor prowadzący numeru: Rafał Tryścień.
Drodzy Czytelnicy,
spoglądaliście zapewne nieraz na swoje fotografie z dzieciństwa, słuchaliście być może opowieści Waszych rodziców lub dziadków o Waszych dokonaniach w czasach, do których ledwie, jeśli w ogóle, sięgacie pamięcią. Czy macie jednak pewność, że to właśnie o Was – czytających w tej chwili te słowa – są te historie? Czy te uśmiechające się (a może płaczące) postaci na fotografiach to Wy? Na pozór takie pytanie może wydawać się szalone. „Czy redaktorzy „Filozofuj!” sugerują, że ktoś, jakiś kartezjański demon, wstawił nas, czytelników, na miejsce innych istot żyjących przed nami?”. Otóż nic z tych rzeczy! Chociaż i tego wykluczyć nie można. Pytanie o tożsamość osobową, a dokładniej o to, na jakiej podstawie możemy stwierdzić, że jesteśmy tą samą osobą w czasie, nie jest bynajmniej pozbawione podstaw. Po pierwsze, czy w pełni zdajemy sobie sprawę, co rozumiemy przez „bycie tą samą osobą w czasie”? Po drugie, czy potrafimy określić, dzięki czemu jesteśmy tą samą osobą w czasie?
Okazuje się, że nie są to łatwe kwestie. Podlegamy nieustannym zmianom, zarówno psychologicznym, jak i fizycznym. Nasze umysły, ich treść – przekonania, pragnienia, wspomnienia, usposobienia – podlegają ciągłym zmianom. Jeśli wierzyć naukowcom, w naszych organizmach co kilka lat dochodzi do całkowitej wymiany atomów. Skoro tak się dzieje, to co gwarantuje nasze trwanie jako ta sama osoba? Co więcej, filozofowie nie ustają w generowaniu eksperymentów myślowych (statek Tezeusza, operacje mózgu, teleportacja), w świetle których pojęcie tożsamości osobowej wydaje się jeszcze bardziej tajemnicze.
Jest ono tajemnicze, ale też ważne zarówno dla rozwiązywania innych problemów filozoficznych, jak i dla naszych fundamentalnych decyzji życiowych. Na przykład jeśli nie potrafimy określić tożsamości danej osoby w czasie, to w jaki sposób możemy przypisywać jej autorstwo, a tym samym zasługi lub odpowiedzialność za czyny z przeszłości? Nasza tożsamość jako składowa tego, kim jesteśmy, ma też znaczenie dla określenia, jaki sens ma nasze życie. Tożsamość to nie tylko relacja między mną teraźniejszym a mną w przeszłości, ale także mną w przyszłości. Czy moje „ja” umrze już jutro, a może umiera już w tej chwili, czy też przetrwa jeszcze kilka, kilkadziesiąt lat? Może warto dbać o zdrowie, dobrze się odżywiać, ćwiczyć ciało i umysł? Nie dla kogoś innego, ale dla nas samych. Jeśli obiecuję tej jedynej wybranej przeze mnie osobie, że nie opuszczę jej aż do śmierci, to co te słowa mogą znaczyć, o jakiej przyszłości w nich mowa? Jak widać, problem tożsamości to poważna sprawa, poważna i ciekawa – i właśnie dlatego uczyniliśmy go tematem 13. już numeru „Filozofuj!”.
Na początek proponujemy Wam dwa eksperymenty myślowe ukazujące problemy dotyczące tożsamości: jeden o statku Tezeusza, autorstwa Kristie Miller, drugi o tajemniczej operacji, napisany przez Erica Olsona. Pewien wgląd w to, jak to jest mieć kłopoty z tożsamością daje nam napisany w formie dziennika esej Wojciecha Lewandowskiego „Urlop od tożsamości”. Bardziej całościową próbę analizy problemu tożsamości proponują autorzy dwóch kolejnych artykułów: Tomasz Kąkol oraz Rafał Tryścień. Z kolei Kenneth Kemp pyta o tożsamość w innym jeszcze sensie, zastanawiając się, czy istnieje coś takiego jak tożsamość narodowa. Jak zwykle część tematyczną zamykamy wywiadem ze znanym i uznanym filozofem. W tym numerze jest to Richard Swinburne, który zasady tożsamości osobowej dopatruje się w niematerialnej duszy.
Wiele tekstów tego numeru znajdujących się poza częścią tematyczną także na różne sposoby porusza kwestię tożsamości. Są to: wypowiedź Jana Woleńskiego, felieton Adama Groblera, eksperyment myślowy Artura Szutty, kolejna część filozofii w literaturze autorstwa Nataszy Szutty, a także kolejny odcinek greki i łaciny z wielkimi klasykami napisany przez Michała Bizonia. Odmienne spojrzenie na tożsamość ujętą jako narracyjne rozumienie siebie proponują w swoich tekstach Adriana Warmbier i Jacek Jaśtal. Pewien humorystyczny akcent stanowi kalopejska refleksja nad tożsamością „y” autorstwa niezawodnego Piotra Bartuli. Oczywiście zapraszamy także do inspirującej lektury naszych pozostałych działów, a także do inteligentnej rozrywki, której dostarczą Wam filozoficzne zoo, krzyżówka i anegdoty.
Filozofujcie!
Redakcja
Zapraszamy do udziału w spotkaniach Klubu „Filozofuj!”. Zapowiedzi spotkań i relacje z dotychczasowych dyskusji są > tutaj.
Osoby, które chciałby pomóc przy zorganizowaniu spotkania Klubu „Filozofuj!” w swoim mieście, zapraszamy do współpracy. Szczegóły > tutaj.
CZY WIESZ, ŻE…
- najnowszy numer można kupić także w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay (więcej na ten temat > tutaj)?
- z każdego egzemplarza kupionego w Empiku, Świecie Prasy, Ruchu, Inmedio, Relay redakcja otrzymuje tylko ok. 50% kwoty, którą płacisz?
- możesz dostawać „Filozofuj!” na wskazany adres zanim trafią do dystrybucji w Empikach?
- kupując „Filozofuj!” w prenumeracie za płacisz tyle samo, co w Empiku, ale otrzymujesz egzemplarz niemal bezpośrednio z drukarni?
- dzięki prenumeracie możemy planować rozwój i budżet z wyprzedzeniem?
Oto spis treści numeru 1(13)/2017:
Skomentuj